بيىلعى كوكتەم الەم حالىقتارىنىڭ ەسىندە ماڭگى ساقتالارى ءسوزسىز. كوروناۆيرۋس ىندەتى جاپپاي تاراپ، جەر پلانەتاسىنىڭ تۇرعىندارىن ابدەن ابدىراتتى. جۇقپالى اۋرۋدان ساقتانۋ ماقساتىندا ەكى ەل اراسىنداعى شەكارالار جابىلىپ، مەملەكەت تۇرعىندارى كارانتينگە ۇيلەرىنە قامالدى. ادامداردىڭ وسىعان دەيىن كۇنكورىسىنە جاراپ تۇرعان جۇمىستارى توقتادى، كەيبىرى ءتىپتى قىسقارۋعا ىلىگىپ، تابىسسىز قالدى. سونداي ەلدىڭ ءبىرى قازاقستان. ءبىزدىڭ ەلدە دە كوكتەمگى كارانتيننىڭ سالدارىنان جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى كۇرت ءوسىپ، حالىقتىڭ كۇنكورىسى كۇن ساناپ تومەندەپ بارادى.
ساقتىق شارالارى رەتىندە ۇيىندە وتىرعان ميلليونداعان ادامىنا قازاق ۇكىمەتى تاراپىنان قولداۋ رەتىندە 42500 تەڭگە جاردەم اقى تولەۋ قاراستىرىلدى.
پاندەمياعا بايلانىستى باسقا ەلدەر دە قازاقستان سياقتى حالقىنا قولداۋ كورسەتىپ پە؟ كورسەتكەن بولسا، قالاي كورسەتىپتى؟ تومەندە وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن قاراستىرىپ كورەمىز.
سونىمەن، تايۆان ەلىندە كوپتەگەن كومپانيانىڭ جۇمىسسىز قالعان ءاربىر ازاماتىنا التى اي بويى اي سايىن 11 000 تايۆان دوللارىن (شامامەن 140-150 مىڭ تەڭگە) تولەۋگە جارلىق شىققان. ال بۇل ەلدىڭ دارىگەرلەرىنە دە وسى كولەمدەگى اقشا كۇن سايىن (!) تولەنىپتى.
گەرمانيادا جەكە كاسىپكەرلەر ءۇش ايعا جاردەماقى السا، ال قاراپايىم جۇمىسشىلار جارتىلاي جۇمىس كۇنىنە اۋىسقان. جۇمىس كۇنى قىسقارۋىنا بايلانىستى جالاقى دا ازايعان. الايدا مەملەكەت تاراپىنان 60 پايىزدىق ۇستەمە اقى بەرىلىپ وتىرعان.
يتاليادا كوپتەگەن ءوندىرىس ورىندارى جۇمىسشىلارىن مىندەتتى دەمالىسقا جىبەرگەن. ءارى كارانتين، ءارى دەمالىس بولاتىن بۇل ۋاقىتتا ءاربىر ازامات جالاقىسىنىڭ 80 پايىزىن الىپ وتىرعان. ال مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى جانە مەكتەپ جاسىنداعى بالالارى بار اتا انالارعا مەملەكەت تاراپىنان 500 ەۋرو وتەماقى رەتىندە ۇلەستىرىلگەن.
اقش-تا شاعىن كاسىپتىڭ يەلەرىنە بەرىلەتىن نەسيە كولەمى 50 ملرد دوللارعا ارتتىرىلىپ، سالىق تولەمدەرىنەن بوساتۋ قولعا الىنىپتى. ءاربىر وتباسىعا 3000 دوللار جاردەماقى بەرىلگەن.
فرانتسيادا ەكونوميكالىق كومەككە دەپ 45 ملرد ەۋرو ءبولىندى. سونىمەن قاتار شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە 3000 ملرد كولەمىندە گرانت بەرىلگەن.
چەحيا مەملەكەتى حالقىنىڭ 80 پايىزدىق جالاقىسىن تولەگەن. سونداي-اق جۇمىسسىز قالعان نەمەسە 13 جاسقا دەيىنگى بالالارى بار وتباسىلارعا كارانتين كەزىندە اي سايىن 500 ەۋرو تولەۋگە بۇيرىق شىعاردى.
اۆستريادا دا ەڭ الدىمەن ەلدەگى ءىرى بيزنەس سالالارىنا ارنالعان پاكەتتەر دايىندالىپ، 4,4 ملرد ەۋرو بولىنگەن.
ياپونيادا شاعىن جانە ورتا بيزنەس ءۇشىن $4 ملرد ءبولىپ، بۇل سومانىڭ جارتىسى جۇمىسسىز قالعاندارعا جاردەماقى رەتىندە قاراستىرىلىپتى.
پولشا ازاماتتارىنىڭ جالاقىسىنىڭ 40 پايىزدىق كولەمىن كارانتين كەزىندە جاردەماقى رەتىندە قاراستىرىلعان.
دانيادا جەكە كومپانيا جۇمىسشىلارىنىڭ 75 پايىزدىق جالاقىسىن مەملەكەت تاراپىنان تولەۋ قول الىنعان. ال قالعان 25 پايىزدى كومپانيالار وزدەرى تولەگەن.
وڭتۇستىك كورەيا 14 ساۋىردە ورتاشا جالاقىدان تومەن جالاقىعا كۇنى قاراپ قالعان ءاربىر ازاماتقا 1 ملن ۆون ($820) تولەۋگە ارنايى قاۋلى شىعارىپتى.
سينگاپۋردا دا ەلدەگى 21جاستان اسقان ءاربىر تۇرعىنعا 600 سينگاپۋر دوللارىن ($417) تولەۋدى ۇيعارعان.
اۆستراليا بيلىگى زەينەتكەر، از قامتىلعان وتباسىعا، ارداگەر مەن جۇمىسسىزعا جانە جۇكتى ايەلدەرگە 750 اۆستراليالىق دوللاردان تولەگەن.
يسپانيادا مامىر ايىنان باستاپ اي سايىن پاندەميادان كۇنكورىسى قيىنداعان ءاربىر ازاماتقا 500 ەۋرودان تولەۋدى بەكىتىپتى.
فرانتسۋز بيلىگى جۇرتقا اقشا تاراتۋمەن اينالىسپاپتى. ەسەسىنە كارانتين كەزىندە ءاربىر فرانتسۋز كوممۋنالدىق تولەمنەن تولىق بوساتىلعان.
گرەتسيا ۇكىمەتى ءاربىر ازاماتقا ءبىر رەتتىك جاردەماقى رەتىندە 800 ەۋرو تولەۋگە شەشىم قابىلداپتى. سونىمەن قاتار ءار بالاعا ارنايى 90 ەۋرو كولەمىندەگى جاردەماقى تاعايىندالعان. بۇل از دەسەڭىز، مەدساقتاندىرۋ كارانتين كەزىندە تۇگەل مەملەكەت ەسەبىنەن تولەنسە، نەسيە تولەۋ مەرزىمى ءۇش ايعا شەگەرىلگەن. ال ەڭ باستىسى، حالىقتىڭ جالعا العان ءۇيىنىڭ 60 پايىزىن تولەۋدى مەملەكەت ءوز موينىنا العان.
كيپردە جۇمىسسىز قالعاندار مەن بار جۇمىسىنان ايىرىلىپ قالعاندارعا جانە ستۋدەنتتەرگە اي سايىن 750 ەۋرودان جاردەماقى تولەنگەن.
ميللياردتاعان حالقى بار قىتاي دا ازاماتتارىنا كەلگەندە ايانىپ قالماپتى. ءاربىر قىتايعا ءبىر رەتتىك 1200 دوللار جاردەم اقشا ءبولىپ، پاندەميا كەزىندە تارىعىپ قالماۋىنا اسا كوڭىل ءبولىپتى.
گونكونگ بيلىگى «داعدارىسقا قارسى جاردەماقى» دەپ ءاربىر ازاماتقا 1300 دوللاردان اقشا ۇلەستىرگەن.
جوعارىدا ءسوز ەتكەن اقشالار سوماسى قازاقستاندىقتار ءۇشىن بوس ساندار سەكىلدى كورىنۋى ابدەن مۇمكىن-اۋ. دەسەك تە، ءدال وسى تاقىرىپقا نەمىس، اعىلشىن، پولياك جۋرناليستەرى وسىنداي ماقالا جازسا... تاڭعالىپ، جاعاسىن ۇستار ما ەدى، قايتەر ەدى؟ ورتا ازياداعى جەرى كەڭ، بايلىقتىڭ ۇستىندە وتىرعان قازاقستاندىقتار پاندەميا كەزىندە 42500 تەڭگە جاردەماقى الىپتى دەپ كوزدەرىنە جاس الار ما ەدى، كىم ءبىلسىن. ارينە، اقش، گەرمانيا سەكىلدى الپاۋىت ەلدەرمەن قازاقستاندى سالىستىرۋ قيسىنعا كەلە قويماس. دەسەك تە، جەرىنىڭ استى دا، ءۇستى دە بايلىققا مالىنعان قازاق ەلىنىڭ 20 ميلليونعا جەتەر-جەتپەس ادامدارىنا كارانتين كەزىندە قارجىلىق كومەك كورسەتۋگە بيلىكتىڭ شاماسى كەلمەدى دەگەنگە دە ەشكىم سەنبەسە كەرەك-ءتى.
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
