70 جىلدان استام ۋاقىت وتسە دە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ ادامزاتقا تيگىزگەن كەساپاتى مەن قاسىرەتى، ەكى اياقتى ادامداردىڭ ءبىر-بىرىنە جاساعان جاۋىزدىقتارى ۇمىتىلا قويعان جوق. مۇمكىن ءالى تالاي ۋاقىت ۇمىتىلماستا.
رەسەيدىڭ نوۆگورود وبلىسىنداعى سولەتسكي اۋداندىق سوتى فاشيستەردىڭ بەيبىت تۇرعىنداردى جاپپاي ءولتىرۋىن العاش رەت «گەنوتسيد» دەپ تانىدى. بۇل تۋرالى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى ria.ru – عا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
«رەسەيدە كەڭەس ازاماتتارىن ناتسيستەردىڭ ءولتۋرى العاش رەت گەنوتسيد دەپ تانىلدى. بۇل جەردە نوۆگورود وبلىسىنىڭ جەستيانايا گوركا اۋىلىنداعى 1942 جىلى بولعان قىرعىن تۋرالى ايتىپ وتىرمىز» - دەلىنگەن ماقالادا.
«زاڭدى ءمانى بار فاكتى انىقتالسىن: 1942-1943 جىلدارى «تايلتوپتىڭ» ساربازدارىنىڭ كەم دەگەندە 2,6 مىڭ كەڭەس ازاماتىنا قاتىستى جاساعان قايتا انىقتالعان قىلمىستارى ادامزاتقا قارسى جاسالعان اسكەري قىلمىستار، ەتنيكالىق توپتاردىڭ گەنوتسيدى دەپ تانىلسىن»، — دەدى سۋديا مارينا مالىشەۆا».
جەستيانايا گوركاداعى ادامداردى جاپپاي جويۋ «كەڭەس وداعىنىڭ بەيبىت تۇرعىندارىن كۇشتەپ قۋىپ شىعۋ ارقىلى ازات ەتىلگەن اۋماقتى نەمىستەردىڭ وتارلاۋى ۇشىن جاساعان گەرمانيانىڭ جوسپارىنىڭ ءبىر بولىگى بولعان».
قورىتىندى سوزىندە نوۆگورود وبلىسى پروكۋراتۋراسىنىڭ ازاماتتىق-قۇقىقتىق ءبولىمىنىڭ باستىعى ۆيتالي نوۆيكوۆ نيۋرنبەرگ تريبۋنالىنىڭ جارعىسىنا سايكەس اسكەري قىلمىستاردىڭ ەسكىرۋ مەرزىمى جوق ەكەنىن ەسكە سالدى.
تاريحشىلاردىڭ مالىمەتىنشە 1942 جىلى جەستيانايا گوركا اۋىلىندا ناتسيستىك جازالاۋشىلار بەيبىت تۇرعىنداردى جاپپاي اتىپ ولتىرگەن. وتكەن جىلدىڭ كوكتەمىندە «ەسكىرۋ مەرزىمى جوق»-اتتى بۇكىلرەسەيلىك جوبا اياسىندا جۇرگىزىلگەن ىزدەۋ جۇمىستارى بارىسىندى اتالعان ەلدىمەكەننەن 500-دەن استام ادام قالدىقتارى تابىلعان.
اياۋسىز ولتىرىلگەندەردىڭ اراسىندا 188 بالا بولدى، ولاردىڭ ەڭ كىشىسى نەبارى بەس جاستا بولعان ەكەن.
وسىنىڭ ءبارىنىڭ نەگىزگى ۇيىمداستىرۋشىسى دەپ – نەمىس گەنەرالى كۋرت گەرتسوگ تانىلعان، ول 1947 جىلى كەڭەستىك اسكەري تريبۋنالمەن 25 جىلدىق لاگەرگە سوتتالعان ەدى، الايدا كوپكە بارماي 1948 جىلى قايتىس بولادى. ال بۇيرىقتى ورىنداۋشىلار بولسا جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلماعان.
پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى ۆلاديمير مەدينسكي كسرو-نىڭ سوعىستا ۇلكەن شىعىندارعا ۇشىراعانىنا قاراماستان (ادام شىعىنى), گەنوتسيد فاكتىسى حالىقارالىق دەڭگەيدە تەك ەۆرەيلەرگە، سىعاندارعا جانە سەربتەرگە قاتىستى مويىندالعانىن اتاپ ءوتتى.
رەسەيدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، كەڭەس وداعى 1941-1945 جىلدارداعى سوعىستا 27 ميلليون ادامىنان ايىرىلعان ەكەن.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
