بۇگىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ پارلامەنت ءماجىلىسى دەپۋتاتتارىنىڭ سايلاۋىن تاعايىنداۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.. اتالعان جارلىققا بايلانىستى الداعى سايلاۋ كەلەر جىلدىڭ 10 قاڭتارىندا وتەتىن بولدى. سونداي-اق ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ قاۋلىسىمەن بارلىق دەڭگەيدەگى ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ سايلاۋى تاعايىندالدى.
شىنىن ايتقاندا قاڭتاردىڭ قاقىراعان ايازىندا ەلىمىزدە سايلاۋ ناۋقانى قىز-قىز قاينايدى دەپ ايتا المايمىز. ويتكەنى الداعى ءماجىلىس سايلاۋىنا «نۇر وتانعا» باعىنىشتى «اق جول»، «اۋىل»، «بىرلىك» جانە كوممۋنيستىك پارتيا سىندى ساياسي ۇيىمدار قاتىسادى. ال وپپوزيتسيالىق دەگەن اتى بار جالعىز جسدپ «نۇر وتانعا» قانشالىقتى قارسىلىس بولا الادى؟
قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتىنىڭ قازان ايىنداعى «ساۋالناماسىنا» سەنسەك، «نۇر وتاندى» قولداۋ دەڭگەيى 76,8 پايىزدى قۇراعان. داۋىس بەرۋشىلەردىڭ 70,7 پايىزى پارتيانىڭ ساياسي سالادا باسەكەلەستەرى جوق دەپ سانايدى، ال رەسپوندەنتتەردىڭ 69,2 پايىزى ەلدىڭ دامۋىن تەك «Nur Otan» پارتياسىمەن عانا بايلانىستىرىپ وتىر. ياعني، بيلىك پارتياسى الداعى سايلاۋدا شاپپاي بايگە الاتىنىن اڭعارتىپ وتىر.
ايتسە دە ساياساتتانۋشى ءازىمباي عاليدىڭ ايتۋىنشا، الداعى سايلاۋدا پارلامەنتتىڭ قۇرامى از دا بولسا جاڭارادى. ويتكەنى قازىر پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆقا سەنىمدى ەليتا كەرەكدەپ سانايدى ساياساتتانۋشى.
«پارلامەنتتە بۇرىنعى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تۇگەل كادرلارى ەمەس، قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ءوزىنىڭ ادامدارى بولعانى ءجون. بىراق قازىرگى پرەزيدەنت پارلامەنتتەگى دەپۋتاتتاردى تۇگەل وزگەرتە المايدى. الايدا توقاەۆ اۋقىمدى وزگەرىستەردى باستايدى. شىنىن ايتقاندا، نازارباەۆ تا، توقاەۆ تا دەموكراتياعا باعىتتالعان اۆتوريتارلىق ليدەر. نەگىزىنەن نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كادرلارى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ كوڭىلىنەن شىقپايدى. ويتكەنى ساياسي-قۇقىقتىق رەفورمانى توقاەۆ كەرەك ەتەدى. بۇعان ەل ەكونوميكاسىنىڭ 4,5 پايىزدان تومەن ءتۇسىپ كەتكەنى تۇرتكى بولىپ وتىر. ساياسي-قۇقىقتىق رەفرورما جاساماسا قازىرگىدەن دە جاعداي تومەندەي بەرەدى. مۇنى قاسىم-جومارت توقاەۆ سەزىپ وتىر»، – دەيدى ول.
الداعى پارلامەنت سايلاۋىنا بىردە ءبىر وپپوزيتسيالىق پارتيا قاتىسپايتىن ءتارىزدى. بۇل جاعداي ەلىمىزدەگى نارازى كوڭىل-كۇيدى ودان سايىن ارتتىرماي ما؟
«مەنىڭ يدەيالىمدا امەريكالىق نەمەسە ۇلىبريتاندىق ەكى پارتيالىق جۇيە بولسا جاقسى بولار ەدى. ءبىر پارتيا ەكىنشى پارتيانى جاقتىرمايدى. بىراق ءوزىنىڭ باعدارلاماسى بار، ەكەۋى دە نارىقتىق ەكونوميكانىڭ نەگىزىنەن اۋىتقىمايتىن ساياسي ۇيىم بولىپ وتىرادى. بىزگە تاپ وسىنداي ەكى-ءۇش پارتيالى جۇيە كەرەك. توقاەۆ ءوز پارتياسىن قۇرىپ، ءوز باعدارلاماسىن نارىق پەن ەكونوميكاعا نەگىزدەپ جاساسا دۇرىس بولار ەدى. ماسەلەن، بىزگە اقش-تاعىداي رەسپۋبليكالىق جانە دەموكراتيالىق قوس پارتيا سەكىلدى پارتيا قاجەت»، – دەيدى ساياساتتانۋشى.
«بايتاق بولاشاق» ەكولوگيالىق اليانسىنىڭ پرەزيدەنتى ازاماتحان ءامىرتاي بۇل سايلاۋعا جاڭا پارتيالاردىڭ تۇسە المايتىنىنا وكىنىش ءبىلدىردى. ساياساتكەردىڭ ايتۋىنشا، الداعى سايلاۋ «نۇر وتان» جانە ونىڭ كولەڭكەسى ىسپەتتى قۇيىرشىق پارتيالاردىڭ اراسىندا وتپەك.
«ەرتەڭ تاعى دا پارلامەنتتەگى كرەسلوعا «نۇر وتان»، «اۋىل»، «اق جول»، كوممۋنيستەر وتەتىنى بەلگىلى. تاعى دا 5 جىل ەلدە ەشتەڭە وزگەرمەيتىن بولادى. حالىقتىڭ وي-پىكىرى، ارىز-تالابى پارلامەنت مىنبەرىنەن ايتىلا قويماسى حاق.
تەك بيلىك نە ايتسا، سونى ماقۇلدايتىن دەپۋتاتتار وتىرعان جەردە سولاي بولماق. ەڭ وكىنىشتى جاعداي وسى. ەلدىڭ قامىن جەپ، حالىقتىڭ ءسوزىن سويلەگىسى كەلەتىن ۇيىمدار، قوزعالىستار پارتيا بولىپ تىركەلە الماعان سوڭ، بۇل دودادان تاعى تىس قالىپ جاتىر. ارينە، ماجىلىسكە كىرمەگەن پارتيا «اقيقات» پەن «بىرلىك» بار. بىراق قانشالىقتى ولار حالىقتىق پارتيا بولىپ، پارلامەنتكە مۇشە بولا الادى؟» – دەيدى ازاماتحان ءامىرتاي.
ساياساتكەر «ساياسي پارتيالار» مەن «سايلاۋ تۋرالى» زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزگەنىمەن «باياعى جارتاس، سول جارتاس» قالپىندا قالعانىن ايتادى.
ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، قاڭتار ايىندا وتەتىن سايلاۋ بيلىك تاڭداعان ەۆوليۋتسيالىق دامۋ جولىنىڭ ەرتەگى ەكەنىن تاعى دا دالەلدەۋى ابدەن مۇمكىن.
سەرىك جولداسباي،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
