ءماسىموۆتىڭ وتباسى 100 مىڭ دوللارعا پاريجدە قىدىرعانى راس پا؟

2615
Adyrna.kz Telegram

ۇلىبريتانيانىڭ ءىرى الاياقتىققا قارسى كۇرەس باسقارماسى (Serious Fraud Office) قازاقستاندىق ءىرى شەنەۋنىك وتباسىنىڭ پاريجدە وتكىزگەن قىدىرۋىنا بايلانىستى تەكسەرىستى باستادى دەپ جازادى بريتاندىق Financial Times باسىلىمى.

باسىلىمنىڭ جازۋىنشا، كارىم ءماسىموۆ پرەمەر مينيستر كەزىندە  «قازاقمىس» ونىڭ وتباسىن  پاريجگە جەكەمەنشىك ۇشاقپەن جەتكىزىپ، فرانتسياداعى ساپارىن ۇيىمداستىرعان. كومپانيا ءماسىموۆتىڭ وتباسىن اسا قىمبات George V قوناق ۇيىنە ورنالاستىرىپ، ديسنەيلەندتە قىدىرتقان.

اقپارات كوزىنىڭ جازۋىنشا، 2011 جىلى قازاق ديسسيدەنتتەرىنىڭ ءبىرى سول كەزدەگى ۇكىمەت باسشىسى بولعان كارىم ءماسىموۆ پەن «قازاقمىس» قىزمەتكەرلەرىنىڭ الماسقان حاتتارى قولعا ءتۇسىپتى. مىنە، وسى حاتتار ۇلىبريتانيانىڭ  ءىرى الاياقتىقپەن كۇرەس باسقارماسىنا جەتكىزىلگەن. ال بۇل باسقارما جەمقورلىققا قاتىستى ىستەردى تەكسەرەتىن ءىرى مەكەمە سانالادى.

«قازاقمىس» قازاقستانداعى مىس قورلارىنىڭ ءىرى ءوندىرۋشىسى بولدى، ونىڭ ءىسى قازاقستان رەجيمىنىڭ قولداۋىنا تاۋەلدى بولدى. 2005 جىلى لوندوندا  بۇل كومپانيا ۇلىبريتانيانىڭ ەڭ قۇندى كومپانيالارىنىڭ ءبىرى بولدى، قۇنى 10 ملرد.-قا تەڭ. «قازاقمىس» پاراقورلىق تۋرالى زاڭمەن ءىستى بولدى، بۇل شەتەل مەملەكەتىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعاسىنا ىسكەرلىك مۇددەلەردى العا جىلجىتۋ ءۇشىن كەز-كەلگەن «ارتىقشىلىقتى» ۇسىنۋدى قىلمىسقا اينالدىرادى.

زاڭ كۇشىنە ەنگەن 2011 جىلدىڭ 1 ماۋسىم كۇنى ءماسىموۆتىڭ كومەكشىسى سول كەزدەگى «قازاقمىستىڭ» اتقارۋشى ديرەكتورى ەدۋارد وگايعا ەلەكتروندى حات جىبەرىلگەن.

«باستىعىم ونىڭ وتباسىنىڭ 4 مۇشەسىنىڭ پاريجگە ساپارى بويىنشا سىزبەن جۇمىس ىستەۋىمدى تاپسىردى»، – دەلىنگەن حاتتا. باسىلىم وسى  حاتتارعا سۇيەنىپ، ءماسىموۆتىڭ ءوزى پاريجگە بارماعانىن، بىراق ونىڭ وتباسى مۇشەلەرى 12 ادامدىق جەكە ۇشاقپەن ەۋروپا تورىنە ساياحاتقا كەتكەنىن ايتادى. ءماسىموۆ وتباسىنىڭ بۇل ساياحاتىنىڭ قۇنى 100 مىڭ دوللاردى قۇراعان. حاتتا بۇل وتباسىنىڭ قانداي قوناقۇيدە تۇرۋدى تاڭداعاندارى دا ايتىلادى.  ايتسە دە، بۇل وقيعانىڭ بەتى ۋاقىت اشىلماي، قۇپيا تۇردە ساقتالعان. بيىل قازاقستاندىق شەنەۋنىكتەردىڭ ەلەكتروندى پوشتالارىنا شابۋىل جاسالۋ سالدارىنان وسى حاتتار قولعا ءتۇسىپتى. قازاق ديسسيدەنتتەرى سول حاتتاردى زەرتتەپ، ءماسىموۆتىڭ دەمالىسىنا قاتىستى حاتتاردى 2019 جىلى ۇلىبريتانيانىڭ ءىرى الاياقتىقپەن كۇرەس باسقارماسى مەن «قازاقمىسقا» جولداعان.

بۇل حاتتارعا بايلانىستى «قازاقمىس» (قازىرگى اتاۋى Kaz Minerals) كومپانياسىنىڭ وكىلى حاتتار مەن قارجىلارعا بايلانىستى تەكسەرۋ جۇرگىزىلگەنىن مالىمدەپ، بىراق اتالعان ساياحاتقا بايلانىستى قارجى ءبولىندى مە، جوق پا ول جاعىن راستاماعان.

كومپانيا وكىلى FT-گە KazMinerals ساپاردى كىم ۇيىمداستىرعانىن جانە ونى نەگە كومپانيا قىزمەتكەرلەرىنەن ۇيىمداستىرۋدى سۇراعانىن بىلمەيتىنىن جەتكىزگەن.

سىبايلاس جەمقورلىق ىسىمەن اينالىساتىن ۇلىبريتانيانىڭ ەكى جەتەكشى زاڭگەرى SFO تەرگەۋشىلەرىنەن كوبىرەك مالىمەت ىزدەيدى دەپ كۇتەتىنىن ايتتى. كومپانيا دەمالىس ءۇشىن اقشا تولەمەگەن كۇننىڭ وزىندە، ونىڭ قىزمەتكەرلەرى ءماسىموۆ مىرزاعا ۋاقىت ءبولدى، دەگەنمەن ەكى ساراپشى ادۆوكات پروكۋرورلار تەك وسى ەسەپ بويىنشا سىبايلاس جەمقورلىققا قاتىستى تەرگەۋ جۇرگىزۋى ەكىتالاي بولاتىنىن ايتتى.

بىراق ەگەر كومپانيا نەمەسە ونىڭ وكىلدەرى وسىنداي دەمالىستى قارجىلاندىرعانى انىقتالسا، «بۇل كومپانيانىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ پايداسىنا كومپانيانىڭ پاراسى بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى بۇرىنعى پروكۋرور، قازىر Ashurst سەرىكتەسى بولعان رۋبي حاميد. SFO: «ءبىز ايىپتاۋلار تۋرالى بىلەمىز، بىراق قوسىمشا تۇسىنىكتەمە بەرە المايمىز» دەدى. جالپى العاندا، SFO «كەز-كەلگەن سىيلىق نەمەسە ارتىقشىلىق ءسوزسىز پارا رەتىندە قاراستىرىلۋى مۇمكىن» دەپ قوستى، قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ تۋرالى شەشىمدەر «بارلىق جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ» جەتكىلىكتى دالەلدەر مەن قوعامدىق مۇددەلەر بولعان كەزدە عانا قابىلداندى. ءماسىموۆ تۇسىنىكتەمە سۇراۋىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. قازىرگى ۋاقىتتا وگاي مىرزا قازبا بايلىقتارى بار جەكە ىسىنباسقارادى، بۇل سۇراقتار Kazminerals-قا جىبەرىلدى.

مالىمەت Financial Times-تان الىندى

اۋدارعان:ناعيما بازارقىزى.

فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.

پىكىرلەر