پاندەمياعا بايلانىستى وقۋشىلارىمىز قاشىقتان ساباق وقىپ جاتقانى ءمالىم. ساباقتى ينتەرنەتتە وقۋدىڭ ماشاقاتىن وتكەن كوكتەمدە باعامدادىق. اسىرەسە، باستاۋىش سىنىپتا بالاسى وقيتىن اتا-انا ءۇشىن بۇل قاشىقتان وقىتۋ ماسەلەسى راسىمەن باس اۋرۋعا اينالدى. ال بارىنەن بۇرىن بالا وقىتامىز با، الدە بالانىڭ تاماعىن تابۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەيمىز بە دەگەن سۇراق اركىمدى دە مازالايتىنى زاڭدى.
وسى سۇراققا بايلانىستى پرەمەر ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ تاياۋدا عانا «ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعاراتىن» جاۋاپتىڭ ءتۇرىن بەرىپتى. ءجۋرناليستىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرگەن توعجانوۆ ۇكىمەت تاراپىنان جۇمىسسىز قالعاندارعا بارلىق قولداۋ ءتۇرى كورسەتىلگەنىن ايتادى. سۇراق پەن جاۋاپتىڭ قالاي وربىگەنىن قازتاگ-قا سىلتەمە جاساعان Pravo.kz بىلاي دەپ جازادى.
«قازىر كوپ اتا-انا ۇيدەگى بالاسىنىڭ ساباعىن قاداعالاۋ ءۇشىن بار جۇمىسىنان اقىسىز دەمالىس الۋعا نەمەسە جۇمىستان مۇلدە كەتۋگە ءماجبۇر بولۋدا. سونىمەن قاتار ءبىر عانا ادامنىڭ جالاقىسىنا قاراپ، كۇنىن ارەڭ كورىپ وتىرعان وتباسىلار دا جەتكىلىكتى. بالام ءبىلىمسىز قالماسىن دەپ سونىڭ ساباعى ءۇشىن جۇمىسسىز قالعان سونداي اتا-انالار ءۇشىن ءبىزدىڭ «الەۋمەتتىك ۇكىمەت» پەن «الەۋمەتتىك مەملەكەت» تاراپىنان قانداي دا ءبىر قولداۋ كورسەتىلە مە؟»- دەگەن ءجۋرناليستىڭ سۇراعىنا توعجانوۆتىڭ بەرگەن جاۋابى مىناۋ: «قاشىقتان وقىتۋعا بايلانىستى امالسىز ۇيىندە وتىرعان اتا-انالار ءۇشىن قولداۋدىڭ بارلىق ءتۇرى جاسالدى. وزدەرىڭىز بىلەتىن 42 500 تەڭگە سونداي جۇمىسسىز قالعاندار ءۇشىن بەرىلدى».
قوش، سونىمەن شەنەۋنىك ءوز جاۋابىن بەرىپتى. ال شىندىعىندا جاعداي قالاي؟ 42 500 تەڭگەنىڭ جىرىن قازىر باستاساق، ايتىپ تاۋىسۋعا بىرنەشە كارانتين ۋاقىتى كەتەرى انىق. كارانتين سالدارىنان جۇمىسسىز قالعاندار ءۇشىن دەپ بەلگىلەنگەن بۇل اقشا «ۇستاعاننىڭ -قولىندا، تىستەگەننىڭ - اۋزىندا كەتكەنى»- تاعى بولەك اڭگىمە. ال ەڭ قىزىعى، توعجانوۆتىڭ 42 500 تەڭگەنى جۇمىسسىز قالعاندارعا كۇنكورىس ءۇشىن بەردىك دەۋى - ونسىز دا جوق-جىتىكتەن جۇيكەسى توزعان حالىقتىڭ ىزاسىنا تيۋ مە، الدە راسىمەن سول اقشا ءبىر وتباسىنى اسىرايدى دەپ سەنگەنى مە؟
ماسەلەن، بيىل ءبىرىنشى سىنىپقا باراتىن بالاسى ءۇشىن امالسىز جۇمىسىنان كەتكەن ايگەرىم نۇرجان وقۋ جىلى باستالماي جاتىپ، وتباسىندا تاماق ماسەلەسى الدىڭعى ورىنعا شىققانىن جاسىرمايدى. «بۇرىن جولداسىم ەكەۋمىز تاپقان اقشا ءتورت بالانى اسىراۋعا ارەڭ جەتەتىن. ال قازىر مەن جۇمىستان كەتكەلى جاعدايىمىز كۇن ساناپ قيىنداپ بارادى. جولداسىمنىڭ تاپقانىنا نە تاماق الارىمىزدى، نە پاتەر اقىسىن تولەيتىنىمىزدى بىلمەي دالمىز. مەن جۇمىسقا شىعايىن دەسەم، بالانىڭ ساباعىن قاداعالايتىن ۇيدە ءبىر ادام كەرەك. كۇنى بويى ينتەرنەتتە يتشىلەپ وتىرىپ، ساباق ورىنداتىپ، كەشكىسىن دۇكەننىڭ ەدەنىن جۋىپ كەلەمىن. قايتەمىن ەندى؟ مىنا تۇرىمىزبەن قاشانعا دەيىن شىدار ەكەنبىز، بىلمەيمىن»، -دەگەن ايگەرىم ەرتەڭگى كۇنى قالاي بولار ەكەن دەپ ۋايىمدايدى.
ال شەنەۋنىك توعجانوۆتىڭ ايتقانىن ەستىگەن جۇمىسسىز ساندالعان ءادىلجان ەركىنبەك: «42 500 تەڭگەنى قولداۋ ءۇشىن بەردىك دەگەنشە، مازاق ەتىپ بەردىك دەسە، دۇرىس بولار ەدى. ول اقشاعا اقورداداعى سول شەنەۋنىكتەر تۇسكى اسىن دا ساتىپ الا الماس، ءسىرا. وسى پاندەميا كەزىندە قانداي بيلىگى بار ەلدە تۇرىپ جاتقانىمىزعا كوزىمىز انىق جەتتى عوي. بۇل ەلدە ارام قاتۋ تۇك قيىن ەمەس ەكەن. بار جۇمىسىنان ءماجبۇرلى تۇردە ايىرىلعان ازاماتتارىن 42 500 تەڭگەمەن مازاق ەتتى. قاشىقتان وقىتىپ قارىق قىلامىز دەپ، بالامىزعا پورنونى دا كورسەتتى. «اۋىراسىڭ» دەپ، اۋىرتتى، «ولەسىڭ» دەپ ءولتىردى. ەندى مىنە، جەتى ايدا ءۇش رەت قانا بەرگەن 42 500 تەڭگەنى «قولداۋ» دەپ ەش قىسىلماي ايتىپ وتىر. جەتى اي بويى ءۇش رەت بەرگەن 42 500 تەڭگەنىڭ جالپى كولەمى 148 750 تەڭگە ەكەن. الگى جارتىلاي بەرىلگەن 21 250 تەڭگەنى قوسقاندا. جەتى ايدا 148 750 تەڭگەگە ءومىر ءسۇرۋ دەگەنىڭىز قاڭعىباس ءيتتىڭ ومىرىنەن دە بەتەر دەگەن ءسوز ەمەس پە؟! بالانىڭ ساباعى ءۇشىن دەپ ۇيىندە لاجسىز وتىرعاندارعا كوك تيىن بەرمەگەنىمەن قويماي، «قولدادىق» دەپ قالاي وتىرىك سويلەۋگە بولادى؟» -دەپ كۇيىنەدى.
ۇكىمەت تاراپىنان كارانتيندە جۇمىسسىز، تابىسسىز قالعاندارعا 42 500 تەڭگەدەن جاردەم اقشا بولىنگەنى راس. الايدا توعجانوۆ ايتقانداي، جاڭا وقۋ جىلىندا بالاسىنىڭ ساباعى ءۇشىن امالسىز ۇيدە قالعاندار ءۇشىن كوك تيىن دا بەرىلگەن جوق قوي؟ سولاي ما؟
ەگەر جاعداي وسىلاي جالعاسى بەرسە، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك تۇرمىسى قالاي بولماق؟ اشىققان، ىزاسى ەرنەۋىنە جەتكەن ادامدى ەشتەڭە توقتاتپايتىنىن ەسكەرسەك، اقورداداعى شەنەۋنىكتەر الداعى ۋاقىتتا حالقىنىڭ نارازىلىعىن ورشىتپەۋدىڭ جولدارىن قاراستىرار دەپ ۇمىتتەنەمىز.
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
