نۇر-سۇلتاننىڭ بۇگىنگى كەلبەتى قانداي؟

2756
Adyrna.kz Telegram

بۇگىندە 2020-2025 جىلدارعا ارنالعان  "نۇرلى جول" ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى جۇزەگە اسۋ ۇستىندە. بۇل باعدارلاما بويىنشا 112 ينفراقۇرىلىمدىق جوبانى ىسكە اسىرۋ قاراستىرىلعان. قازىرگى تاڭدا نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا باستى نازار اۋدارىلدى.

«نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ توڭىرەگىندەگى ماسەلەلەردى شەشۋگە ءۇش جىلدىق كەزەڭگە 22,5 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان، وسى قاراجاتتى قالا توڭىرەگىندە ءومىر سۇرەتىن ازاماتتاردىڭ تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋعا جۇمساۋ قاجەت», - دەدى اسقار مامين.

وتكەن جىلى ەلوردادا ۇزىندىعى 34 شاقىرىم، ءتورت جولاقتى ۇلكەن اينالما جول اشىلدى. سونداي-اق، جالپى ۇزىندىعى 100 شاقىرىمدى قۇرايتىن 150 كوشۋ جوندەلۋ ۇستىندە.

استانانى كوركەيتۋ جۇمىستارى تۇرعىندار كوڭىلىنەن شىعىپ جاتىر ما؟ «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى سۇراپ كوردى.

الپامىس فايزوللا, جۋرناليست:

- استانامىز ماعان ۇنايدى. بىراق كەز-كەلگەن شاھاردىڭ ارتىقشىلىعى دا، كەمشىلىگى دە بولاتىنى راس. نۇر-سۇلتاننىڭ ساۋلەتى كوز قۋانتادى. اسىرەسە، تۇندە وتە ادەمى. قالانىڭ ۋ-شۋىنان شارشاعاندا، كوپشىلىك «پيراميدا» دەپ اتايتىن «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىنىڭ» ارتىنداعى ساياباققا بارساڭ، جۇيكەڭ دەمالادى. بۇل جەر ۇلكەن شاھاردىڭ ورتاسىنداعى تىپ-تىنىش ءبىر «ارال» سياقتى. بۇدان بولەك تاڭەرتەڭ اۋماعى وتە ۇلكەن بوتانيكالىق باقتا جۇگىرۋ دە ءبىر عانيبەت. بىراق استاناداعى بارلىق ساياباقتاردىڭ دا، كوشەلەردىڭ دە كەمشىن تۇسى – اعاش ازداۋ. وتىرعىزىلعان كوشەتتەر بىرتە-بىرتە ءوسىپ كەلە جاتىر. بولاشاقتا نۇر-سۇلتان توعايى قالىڭ، جاسىل قالاعا اينالۋ كەرەك. سونىمەن بىرگە، و باستا ارىق جۇيەسى جوبالانباعاندىقتان، جاڭبىر جاۋعاندا، ءاسفالتتىڭ بەتى شىلقىعان سۋ بولادى. اياق كيىمنەن تالاي سۋ وتكەن. بۇل ماسەلە دە شەشىلەدى دەپ سەنەيىك. كۇن ىسىعاندا، كەيدە ءوزىمدى قاپىرىق، قاپاس قالادا اكۆاريۋمدەگى بالىق سياقتى سەزىنەمىن. جان-دۇنيەڭ ەركىندىكتى، تابيعاتتى اڭسايدى. استانا ارقىلى ەسىل اعىپ جاتسا دا، شاھار اۋماعىندا شومىلۋعا رۇقسات ەتىلگەن جوق. تەك بيىل عانا اكىمدىك بىرنەشە جاعاجاي اشقانمەن، كارانتين جاعدايىنا بايلانىستى ول جەرلەر بوس تۇر. حالىق كەلەسى جىلى قىزىعىن كورەتىن شىعار، اللا قالاسا. مەنىڭ جۇمىسىم دا، جالداپ تۇراتىن پاتەرىم دە سول جاعالاۋدا. سول سەبەپتى، وزگە اۋدانداردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن ەگجەي-تەگجەيلى بىلەمىن دەپ ايتا المايمىن. بىراق كەيدە بازار ماڭىنداعى جاتاقحانالارعا تۇسىرىلىمگە بارساڭ، جۇرت ادام شوشيتىن دەڭگەيدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىن كورەسىڭ. سونىمەن بىرگە، تالاي ستۋدەنت ۋنيۆەرسيتەتتەن جاتاقحانا الا الماي، پاتەر جالداۋعا ءماجبۇر بولاتىنىنا كۋا بولىپ ءجۇرمىز. بۇل ءالى وقۋىن بىتىرمەگەن جاستارعا دا، ولاردىڭ اتا-اناسىنا دا اۋىر. سول سەبەپتى، نۇر-سۇلتاندا حالىقتى جالدامالى، ساپالى جاتاقحانالارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى شەشىلسە جاقسى بولار ەدى. جالپىلاي العاندا، استانا ۇنايدى. «كوش جۇرە تۇزەلەدى» دەمەكشى، شاھار كەمشىلىكتەردەن بىرتە-بىرتە ارىلا جاتار.

ايمان جولدى, مۇعالىم:

- استانادا تۇرىپ جاتقانىما 15 جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. ەلىمىزدەگى ەڭ ادەمى قالا دەسەم، ارتىق ايتپاعانىم شىعار. ماعان «پرەزيدەنتتىك پارك» وتە قاتتى ۇنايدى. اۋماعىندا جاساندى اعىندار، سۋبۇرقاقتار مەن گۇلزارلار بار. بۇل جەرگە وتباسىمىزبەن ءجيى كەلىپ تۇرامىز. جالپى نۇر-سۇلتاندى كوركەيتۋ جۇمىستارى جوعارى دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرىلۋدا.

 

ازامات مۇرات، ينجەنەر:

 

  • استانا جىلدان-جىلعا كوركەيىپ جاتىر. نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ ارحيتەكتۋرالىق كورىنىسى شىعىس پەن باتىستىڭ مادەني داستۇرلەرىن بەينەلەيتىن ارنايى ەۋرازيالىق ستيلدە جاسالعان. ماعان ساۋلەتشى اقمىرزا رۇستەموۆتىڭ تۋىندىسى «بايتەرەك» مونۋمەنتى ۇنايدى. باسشىلىققا جول ماسەلەسىنە باسا نازار اۋدارىڭىزدار دەپ ايتقىم كەلەدى.

 

ءساليما قالقاباي، كوپبالالى انا:

 

  • بارلىق قازاقستاننىڭ قالالارى وزىنشە ادەمى، سۇلۋ دا ەرەكشە ! استانا - جاس قالا ، بىرتە -بىرتە ءوسىپ كەلە جاتقان قالا.ەرەكشە ۇنايتىن جەرلەرى - جەرۇيىق ساياباعى، مۇحيتارال جانە پيراميدا. دەسە دە، وڭ جاعالاۋدىڭ ادەمىرەك ەكەنىن ايتا كەتكەن ءجون. قۇرىلىس وبەكتىلەرىن سول جاعالاۋعا دا كوپتەۋ سالۋ كەرەك.

 

«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى

 

پىكىرلەر