قىدىرالى بولمانوۆ: «حالىقتىڭ الدىندا بىردە بىلاي، بىردە باسقاشا سويلەپ تۇرا الماس ەدىم»

3019
Adyrna.kz Telegram

ءانشى، پروديۋسەر، كاسىپكەر قىدىرالى بولمانوۆ ونەردى بيزنەسكە اينالدىرعانىن، ەلدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايعا قاراماستان جوسپارلاپ جۇرگەن جوبالارىن جۇزەگە اسىرىپ جاتقانى تۋرالى Sputnik قازاقستان تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا كەڭ قامتىپ ايتىپ بەرىپتى.

ونەردى بيزنەسكە اينالدىرعان ءانشى

بيزنەستە جۇرگەنىڭىزدە، ونىڭ ىشىندە ونەردى بيزنەسكە اينالدىرىپ، وسى كاسىپتى دوڭگەلەتىپ وتىرعانىڭىزعا 20 جىلداي ۋاقىت بولدى. ءانشىنىڭ بارلىعى بيزنەسمەن بولىپ، كاسىپكەرلىك سالاسىندا تابىسقا جەتە الا ما؟

پروديۋسەر دەگەن – بيزنەسمەن. بىراق ول باسقا كاسىپكەرلەرگە قاراعاندا ونەرىمەن ەرەكشەلەنەدى، ياعني تالانتتى بيزنەسمەن. مىسالى، "ۇلىتاۋ" توبىن قۇرۋ ءۇشىن 7-8 مۋزىكانت الدىم. ەسەبىن جۇرگىزىپ، ايلىعىن بەرىپ وتىراتىن بۋحگالتەر بار. كونتسەرتكە شىعاتىن كيىمىن قاراپ جۇرەتىن ءبىر ادام كەرەك، توپتىڭ جەكە ديرەكتورى بولادى. جالپى العاندا 12-13 ادام ءبىر توپتىڭ مۇددەسى جولىندا جۇمىس ىستەيدى. توپتىڭ قۇرىلعانىنا 20 جىل بولسا، سول ۋاقىتتان بەرى جۇمىستىڭ بار-جوعىنا قاراماستان، توپ مۇشەلەرىنە اي سايىن جالاقى تولەپ وتىرمىن.

ونى دا جاقىندا ەسەپتەپ كوردىم، توپتىڭ بەينەبايانى، قوسىمشا شىعىندارىن ەسەپتەمەگەندە، توپ مۇشەلەرىنە 2 ميلليون دوللار كولەمىندە ايلىق تولەپپىن. "ۇلىتاۋ" كوممەرتسيالىق توپ ەمەس، ولار تويدان اقشا كورمەيدى. ولار تويعا بارمايدى، تەك شەتەلدىك كونتسەرتتەردەن، ديسكىلەرىنىڭ ساتىلىمىنان تابىس تابادى. شەتەلدە دە اي سايىن كونتسەرت بولا بەرمەيدى. سول سەبەپتى كەلىسىمشارت جاساعاندا، ايلىق تولەيتىن بولىپ كەلىستىم. بۇل – بيزنەس. وسىنىڭ ءبارىن 20 جىل ارقالاپ ءجۇرۋ ءۇشىن قالاساڭ دا، قالاماساڭ دا بيزنەسمەن بولاسىڭ. بيزنەسمەن بولا المايتىندار جاي ءانشى بولىپ كەتەدى.

فرانشيزانى ءبىلىم سالاسىندا العاش قالىپتاستىرعان

بىلۋىمىزشە، جارىڭىز قاراقات ءابىلدينانىڭ ساحناعا شىعۋى – وسىنداي ءبىر جوباڭىزدىڭ ناتيجەسى. ەل تانيتىن، ءسۇيىپ تىڭدايتىن ءانشىنىڭ جۇمىستارىن ءالى كۇنگە دەيىن ءوزىڭىز جۇرگىزەسىز بە؟

ءيا، قاراقات – مەنىڭ جوبام. قاراقاتتىڭ مەكتەپ ستۋديالارىن اشىپ، نارىققا شىعارىپ، فرانشيزاعا شىعارىپ بەرىپ وتىرعان دا مەن. قازىر قازاقستان بويىنشا 10 قالادا "قاراقات مەكتەپ ستۋدياسى" بار. ولار فيليال ەمەس، فرانشيزاعا اشىلدى. بىزدە، قازاقستاندا فرانشيزا دەگەن جوق، ءبىلىم سالاسىندا ءتىپتى بولعان ەمەس. ءبىز شەتەلدىڭ كوفەسىن قازاقستانعا الىپ كەلىپ، ساۋدا جاساعانعا قۇمارمىز.

ال قازاقستان ءوزى ءبىر دۇنيە شىعارىپ، ونى شەتەلگە شىعارماق تۇگىلى، وزىنە ءوزى فرانشيزا ساتا المايدى. ال ءبىلىم سالاسىندا تاريحتا ءبىرىنشى رەت وسىنى ءبىز جاسادىق. وعان مەنىڭ 10 جىل ۋاقىتىم كەتتى، مەكتەپ ستۋديا دا بىردەن ساتىلىپ كەتە قويعان جوق، 7 جىل دەگەندە ساتىلا باستادى. ەشكىم جول سالماعان جەردەن ءبىرىنشى بولىپ باستاۋ ارقاشان دا قيىن.

ويىنشىق ءودىرىسىن العاش قولعا العان ادام

ونەردەن بولەك جاڭا بيزنەس جوبانى قولعا الىپ جاتىرسىز، سونىمەن قاتار ويىنشىق شىعارۋ ءىسى دە توقتاعان جوق. قانداي ءىس باستاپ جاتقانىڭىزدى تولىقتىرىپ ايتىپ بەرسەڭىز.

ءيا، قازاق ونەركاسىبى تاريحىنا ءۇڭىلىپ قاراساق، ويىنشىق وندىرگەن ەشكىم جوق. سونى ءبىرىنشى بولىپ قولعا العان دا مەن. ويىم ويىنشىق جاساۋ ماسەلەسىن كوتەرۋ عانا ەمەس، ەلدىڭ ەسىنە سالىپ، وسىنى ءارى قاراي الىپ كەتە الاتىن ادامدارعا وي سالۋ. ويتكەنى ۇرپاعىنا قاراماعان ەل ەشقاشان وسە المايدى. سونىمەن قاتار ۇلتتىق اسپاپتاردى، ۇلتتىق مۋزىكانى ناسيحاتتاپ، ەكى ميلليوننان استام ديسكى ساتقان دا ءبىز. قازىر دومبىرامەن ءان سالىپ، البومىن جاساپ، بىردەن ساتىلىمعا شىعارۋ مۇمكىن ەمەس. ول دومبىرا ديسكىسىن شەتەل تۇگىل، قازاقتىڭ ءوزى ساتىپ المايدى.

ۇلتتىق مۇرانى الەمدى ارالاپ ناسيحاتتاپ، كونتسەرت بەرىپ جۇرگەن ەشكىم جوق. جالپى العاندا، ۇلتتىق قۇندىلىقتار – كوممەرتسياعا جاتپايدى. ال سونى كوممەرتسياعا اينالدىرىپ، ەكىنشى جاعىنان يدەولوگيانى ناسيحاتتاپ جۇرگەنىمىزگە ءبىرشاما ۋاقىت بولدى. جۇرت كيىم-كەشەك ساۋداسىندا ءجۇرىپ، ونى ساتا الماي جاتادى. ال مەن يدەولوگيادان كوممەرتسيا جاساپ، پايدا تاۋىپ وتىرمىن.

سونداي-اق، مەن تەك پروديۋسەر ەمەسپىن، وسى ايتىلعان جوبالاردىڭ اۆتورىمىن. ءوزىم ويلاپ تابامىن، جوسپارىن قۇرامىن، اقشانى قۇيامىن، ءوزىم ىسكە اسىرامىن.

ەندى قولعا الىپ جاتقان جوبام – ساۋدا. نۇر-سۇلتان قالاسىندا 25 گەكتارعا جۋىق جەرىمىز بار. سول جەردە قازىر قۇرىلىس جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. ءۇش ادام سەرىكتەس بولىپ، جىلىجاي، ءونىمدى ساقتايتىن قويما، تسەح اشقالى جاتىرمىز. ىشىنە لابوراتوريا سالىنادى. سول جەردە ءونىمنىڭ قۇرامىن تەكسەرىپ الۋعا بولادى. ءونىم بولعان سوڭ، ونى ساتۋ كەرەك، ەرتەڭ ءار بازارعا بارىپ، تاۋارىمىزدى ساتىپ جۇرمەس ءۇشىن ساتاتىن ارنايى جەر دە بار.

قانشا جىل بيزنەستە كەلە جاتىرمىز، ءبىر نىساندى جالعا الۋ ادامنىڭ ادىمىن اشتىرمايدى. سول سەبەپتى بارلىعىن ءبىر جەرگە جينادىق. بۇعان كارانتيننىڭ اسەرى بولدى دەپ ايتا المايمىن، سەبەبى بۇل ءىستى ءبىراز ويلانىپ-تولعانىپ، بيزنەستىڭ دامۋى ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك ەكەنى تالقىلانىپ بارىپ قولعا الىندى.

شوۋ -بيزنەستى قازاقىلاندىرعان العاشقى ادام

شوۋ-بيزنەس تاقىرىبىنا قايتا ورالساق، جاڭا ارتىستەردى ساحناعا شىعارۋ ويىڭىزدا بار ما؟

قازاقستاندا جاڭا جوبالاردى اشۋدى ايتپاس بۇرىن، 20 جىلدان بەرى وسى شوۋ-بيزنەستى قازاقىلاندىرىپ، ىرگەسىن قالاپ بەرگەنىمدى ايتا كەتكەنىم ءجون. سەبەبى مۇنى ەكىنىڭ ءبىرى بىلە بەرمەيدى. قازاق ەستراداسىنداعى ەڭ ءبىرىنشى توپ – "ابك" توبى. ونىڭ مۇشەسى ءارى باس پروديۋسەرى بولدىم. سودان تۇپ-تۋرا بەس جىلدان كەيىن "مۋزارت" قۇرىلدى، ءدال سول فورماتتا شىققان ولار "ابك" توبىن قايتالادى. ودان كەيىن "بايتەرەك" توبى شىقتى. سول كەزدە كىلەڭ ءۇش جىگىتتەن قۇرىلعان توپ كوبەيىپ كەتتى. سوندا ءبىر ۇلگى جاساپ، نارىققا جىبەرىپ، جۇمىس ىستەي باستاعان كەزدە ونىڭ وزىنەن ءوزى كوبەيەتىنىن ءتۇسىندىم. باسقالار قايتالايتىنىن ۇقتىم. وسى مەحانيزمدى مىقتاپ ۇستانىپ، ەسەپپەن جۇمىس ىستەيتىن بولدىم.

ءبىر كۇنى داۋلەت تۇرلىحانوۆ شاقىرىپ، راحاتتى 16 جاسىندا جۇلدىز قىلۋىمدى ءوتىندى. جۇرتقا تانىمال بولا بەرسىن، ءبىر جەرگە جۇمىسقا بارعاندا تانىمال بولعانى كەرەك دەگەن سوڭ، كەلىستىم. ءبىر جارىم جىلدىڭ ىشىندە جاس ءانشى تانىمال بولا باستادى. ول قايرات نۇرتاس، تورەعالي تورەالىنىڭ فورماتىنداعى ءانشى ەدى.

ودان كەيىنگى جوبام – قاراقات. سەبەبى قازاق ەستراداسىنا داۋىسى ادەمى، ءوزى دە كەلبەتتى، ەكراننان كورسەتۋگە بولاتىنداي قىز بالا كەرەك بولدى. قاراقات نەگىزى ءداستۇرلى ءانشى، سوسىن ول ەستراداعا كەتتى. بۇل جوبا دا ءساتتى شىققان سوڭ، دۋەت قۇرۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. سودان قىدىرالى مەن قاراقات ساحناعا توپ بولىپ شىقتى. بىزگە دەيىن ءبىرىن-ءبىرى ءسۇيىپ قوسىلعان دۋەت بولعان جوق. ودان كەيىن ۇيلەنسە دۋەت قۇرىپ، ساحناعا شىعاتىندار قاپتاپ كەتتى.

وسىلايشا مەن باستاعان جوبالار، مەنىڭ قاداعالاۋىمسىز-اق قايتالانىپ جاتىر. ال جاڭا جوبالارعا كەلەر بولساق، قالتالى ازاماتتار، بەلگىلى تۇلعالار ۇل-قىزىمدى ءانشى قىلىپ شىعار دەپ وتە ءجيى ۇسىنىس تاستايدى. كوپ ادامنىڭ ۇسىنىسىن قابىلداعان جوقپىن. تالانتى جوق بولسا، كىمنىڭ بالاسى بولسا دا، ول جوباعا كىرىسپەيمىن. سەبەبى، وعان ۋاقىت كەتەدى. مەنىڭ ەڭ قىمبات دۇنيەم – مەنىڭ ۋاقىتىم. ەشكىمدى ەكى انمەن جۇلدىز قىلىپ جىبەرۋ مۇمكىن ەمەس.

 ونەر نارىعىنا وزگەرىستى العاش اكەلگەن ادام

 ءبىر جىلدارى ەلدەگى توي-تومالاق، كونتسەرتتەرگە شەتەل ارتىستەرى كوپ شاقىرىلاتىن. قازىر جاعداي وزگەردى مە؟ 

بۇرىن بار قازاق ورىستىڭ ءانىن تىڭداپ، تويعا دا فيليپپ كيركوروۆ، ديما بيلاندى شاقىردى. ولار كەم دەگەندە ءبىر تويدان 3-5 مىڭ دوللار الىپ كەتەتىن. راديودان دا قازاقشا اندەر تۇنگى ساعات ون ەكىدەن كەيىن قويىلاتىن. تويدا دا، كونتسەرتتە دە رەسەيلىك انشىلەر ءجۇردى. سوعان نامىستانىپ كەتتىم. "ابك" توبىنىڭ گونورارى بىردەن 3 مىڭ دوللار بولدى. ول كەزدە روزا رىمباەۆانىڭ ءوزى 500 دوللارعا تويعا شىعاتىن. ءسويتىپ مەن نارىققا دا وزگەرىس الىپ كەلدىم. نارىقتاعى انشىلەردىڭ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنا ۇلەس قوستىم، سەبەبى بۇل – شوۋ-بيزنەس.

سول جىلدارى "ابك" توبىنىڭ "تامشىلار" ءانى راديودا ايلاپ، ءتىپتى جىلداپ ۇزىلمەي بەرىلىپ تۇردى. سودان قازاق انىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق پايدا بولا باستادى. قازاق سول كەزدە قازاق اندەرىنەن شابىتتانىپ، قازاقشا اندەردى ساعىنعانىن كورسەتە باستادى. ءارى قاراي اقىرىنداپ قازاق انشىلەردىڭ كوبەيە باستاعانىن كورىپ تەلەارنالار قازاقشا باعدارلامالار اشتى، مۋزىكالىق ارنالار قۇرىلدى. ورىستىڭ قىزدارى قازاقشا سويلەپ، تەلەجۇرگىزۋشى بولىپ كەتتى.

قازىر افروامەريكالىقتار دا تويدا قازاقشا "اسپانعا قارايمىن" دەپ ءان ايتىپ ءجۇر. كەيىنگى ون جىلدا كيركوروۆ تا، ديما بيلان دا قازاققا كەرەك بولماي قالدى. بۇل – مادەني كەڭىستىكتى جاۋىپ الۋ دەگەن ءسوز. بارلىعى مۇنى وزىنەن ءوزى بولدى دەپ سانايدى.

 قازاقستاندا مەن سەكىلدى ەش پروديۋسەر جان-جاقتى جوبالار جاساعان جوق

قازىرگى اندەردىڭ ساپاسى قانداي؟ قازاق شوۋ-بيزنەسىندە مىقتى پروديۋسەرلەر بار ما؟

انشىلەردى، ءاندى ەكىگە ءبولىپ قارايىق: قازاقتىڭ يدەولوگياسىنا ساي اندەر جانە ۇلتتىڭ بولمىسىنا جات دۇنيەلەردى ناسيحاتتاپ جۇرگەندەر. مىسالى، Ninety One يدەولوگياعا جات دۇنيەنى دارىپتەپ ءجۇر. سوزدەرى ۇعىنىقسىز، ەكى ءارىپتىڭ باسىن قوسىپ، ءان دەپ شىعىپ جاتقان ءاننىڭ ءبارى وسى ءتىزىمدى تولىقتىرادى. ەگەر ءدال وسى قالىپپەن جالعاسا بەرەتىن بولسا، باقا مەن شايان بولىپ كەتۋدىڭ الدىندا تۇرمىز. ءبارىنىڭ ەسى كەتىپ قالعان، ءبارى حايپتىڭ قۇلى.

قازاقستاندا مەن سەكىلدى ەش پروديۋسەر جان-جاقتى جوبالار جاساعان جوق. بىزدە كىم كوپ، پروديۋسەر كوپ. الۋا قوناروۆا جاقسى پروديۋسەر، ول "رينگو" توبىن قۇردى. بىراق بۇل توپ نارىقتان كەتىپ قالسا، ەشتەڭە وزگەرمەيدى. ال بايان الاكوزوۆا جاقسى بيزنەس-ۆۋمەن. ونىڭ جاساعان "كەشيۋ" توبى بولماسا دا قازاققا كەلىپ-كەتەر ەشتەڭەسى جوق، ول تازا كوممەرتسيالىق جوبا. ول جەردە ۇلتتىق دۇنيە جوق.

 Instagram-دا جازبا جاريالاۋ ءۇشىن اقشا المايمىز

 الەۋمەتتىك جەلىدە ەلدە بولىپ جاتقان جاعدايلارعا بايلانىستى باسۋ ايتقان جازبالار ءجيى جاريالاپ وتىراسىزدار. بۇل جوعارى جاقتان كەلەتىن تاپسىرما ما؟ جەلىدەگى ءبىر جازبانىڭ قۇنى قانشا؟

قاراقات تا، مەن دە قازاقتا قانداي ماسەلە بولسا دا، سونىڭ اراسىندا جۇرەمىز. وعان بىرەۋدىڭ ءوتىنىشى، تاپسىرىسىنا قاراماي-اق پىكىر ايتىپ وتىرامىز. الايدا ول كوممەرتسيالىق ەمەس، ياعني Instagram-دا جازبا جاريالاۋ ءۇشىن اقشا المايمىز. مىسالى، قوردايداعى جاعدايعا بايلانىستى ماعان جوعارى جاقتان قوڭىراۋ شالدى. ولار ايتسا دا، ايتپاسا دا مەن ءوز پىكىرىمدى بىلدىرەتىن ەدىم. سەبەبى ول جاعدايدىڭ بارىنە قاتىسى بار.

كەيدە ءوتىنىش جاساعان ادامنىڭ پىكىرى مەنىڭ ويىممەن سايكەس كەلمەسە، ونى وقىرماندارىما ۇسىنبايمىن. سەبەبى مەن ءۇشىن ەڭ قىمبات دۇنيە – ۋاقىت جانە ابىروي. ودان قىمبات ەشتەڭە جوق. حالىقتىڭ الدىندا بىردە بىلاي، بىردە باسقاشا سويلەپ تۇرا الماس ەدىم. مەن ءتىپتى وسى ۋاقىتقا دەيىن Nur Otan پارتياسىنا كىرگەن جوقپىن.

جارىڭىز قاراقات ءابىلدينا 42 500 تەڭگە الەۋمەتتىك كومەك الدىم دەپ ەلدى ءبىر شۋلاتقان ەدى...

ايەلدەردىڭ ىسىنە ارالاسپايمىن. الايدا قاراقات الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالايتىن ويىن، جازباسىن مەنىمەن اقىلداسىپ وتىرادى. بىراق 42 500 تەڭگە، جاردەماقى جايلى تىرلىگىنە ارالاسپايمىن، ونى قاراقات ءوزى بىلەدى.

 

قىدىرالى نۇرتايۇلى، ۋاقىت ءبولىپ، سۇحبات بەرگەنىڭىزگە كوپ راقمەت! ىسىڭىزگە بەرەكە تىلەيمىز!

سۇحباتتاسقان: ايگەرىم تاۋباي.

فوتو: اشىق دەرەككوزدەردەن الىندى

پىكىرلەر