قازاق دالاسىندا ەكىنشى كرەماتوري سالىنادى. ەستەرىڭىزدە بولسا، بۇعان دەيىن ءبىرىنشى كرەماتوري الماتىدا سالىناتىنىن، ونىڭ ءتىپتى بيۋدجەتى بەكىتىلىپ قويعانىن جازعان ەدىك. ەندى نۇر-سۇلتاندا دا ءدال سونداي ءمايىتتى ورتەۋ ورنى اشىلماق. وعان بيۋدجەتتەن 1 ميلليارد 519 ميلليون 285 مىڭ تەڭگە ءبولىندى.
الەمدى الاساپىرانعا تۇسىرگەن پاندەميا كەزىندە كرەماتوريدىڭ قاجەتتىلىگى نەدەن تۋىندادى دەگەن زاڭدى سۇراق تۋارى انىق. دەسەك تە، ءبىزدىڭ قوعامدا ءمايىتتى ورتەۋدى قولدايتىن ازاماتتار دا جوق ەمەس. ارينە، بۇل باستاما قازاقستاندىقتاردىڭ باسىم بولىگى تاراپىنان قولداۋ تاپپاس. سوعان قاراماستان، كرەماتوري سالۋ ماسەلەسىنە بايلانىستى بىرنەشە ازاماتتىڭ پىكىرىن سۇراپ كوردىك، جاۋاپتارى تومەندەگىدەي بولدى.
ءمايىتتى ورتەگەن دۇرىس پا، كومگەن دۇرىس پا؟
«بۇل ارينە، مەنىڭ جەكە پىكىرىم. ءوز باسىم ءمايىتتى جەرگە كومۋدەن گورى، ورتەگەندى ءجون سانايمىن. نەگە؟ سەبەبى، پالەن سوتتىق جەرگە زيرات سوققانشا، سول جەرلەر باسقا كەرەكتى نارسەگە پايدالانىلعانى دۇرىس ەمەس پە؟ ولگەن ادامعا ەمەس، تىرشىلىك ءتىرى ادامعا كەرەك. سوندىقتان وسىنداي كرەماتوريلەر ءىرى قالالاردىڭ بارىندە سالىنسا. ارينە، ءدال قازىر ءبىزدىڭ قوعام ءمايىتتى ورتەۋدى قولداي قويماس. الايدا ۋاقىت وتە كەلە كرەماتوريدىڭ قاجەتتىلىگىن مويىندايدى دەپ سەنەمىن»، - دەيدى الەۋمەتتانۋ سالاسىنىڭ مامانى ەسبول ايدارقۇل. سونىمەن قاتار ەسبول سانيتارلىق جاعىنان دا ءمايىتتى ورتەۋدى دۇرىس دەگەن پىكىردە.
ال ءوزىنىڭ ينستا پاراقشاسىندا قازاقتىڭ داۋلەتى: «سۇمدىق! 1.5 ميلليارد تەڭگە! قۇرىلىس بيىل باستالادى، ال نىساندى 2022 جىلى پايدالانۋعا بەرۋ جوسپاردا بار. «جەرگىلىكتى جانە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 1,5 ميلليارد تەڭگە نەمەسە 3,6 ميلليون دوللار بولىنەدى. جوبانىڭ باستى ماقساتى – زيراتتاردىڭ اۋماعىن ازايتۋ»، - دەلىنگەن حابارلامادا.
اتالمىش جوبا 5 تامىزدا جاريالاندى، تالقىلاۋ 19 تامىزعا دەيىن جۇرەدى.
اعايىن، بۇعان قارسى شىقپاساق بولمايدى! قاي اتا-بابامىزدى ورتكە وراعان ەدىك؟! جەر جەتپەيتىندەي، بانگلادەش، جىل سايىن ارالى ازايىپ جاتقان جاپونيا نەمەسە يندونەزيادا تۇرمايمىز!!! الەم بويىنشا 9 ورىن الاتىن جەرىمىز بار!!! ادام ورتەۋدى بالا كەزىمدە ينديا كينولارىنان كورەتىن ەدىم. ەندى مىنە، كريشنا سالتى بىزگە دە كەلگەنى مە؟»-دەپ دابىل قاعادى.
ءبىز حابارلاسقان ازاماتتىق بەلسەندى ءتورتۋىل شوقان: «مەن كرەماتوري سالۋدى قولدايمىن. ءوزىڭىز ويلاپ قاراڭىزشى، مىسالى، ۇلكەن قالالاردىڭ جەرى زيراتقا بولىنگەن. الماتىنىڭ وزىندە كەڭساي -1, كەڭساي-2 دەپ بىرنەشە بولىككە بولىنگەن جەرلەر بار. ال قالانىڭ ماڭايى مەن قالانىڭ قاق ورتاسىنداعى زيراتتار قانشاما؟! وسىنشاما جەردى زيراتتان گورى، ءتىرى ادامنىڭ پايدالانۋىنا بەرسە، نەسى جامان؟
ال ەندى وسى ەلدىڭ ازاماتى رەتىندە ايتارىم، قازاقستاندا 130 ۇلت پەن ۇلىس مەكەندەيدى. ەگەر كرەماتوري سالىنسا، كارىستىڭ، نەمىستىڭ، قىتايدىڭ، قازاقتان باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ قايتىس بولعان ادامدارىن كرەماتوري جاساۋ ارقىلى ءوز ەلدەرىنە جونەلتۋگە مۇمكىندىگى بار. قازاقتار كرەماتوريعا الداعى ءجۇز جىلدىقتا ءمايىتىن اپارمايتىنىن ەسكەرسەك، ۇلتشىل رەتىندە قازاقتىڭ جەرىندە باسقانىڭ سۇيەگى دە قالماۋى كەرەك دەگەن ۇستانىمدامىن. قازاقتىڭ جەرى تەك قازاققا قالۋى كەرەك.
ال ءدىني تۇرعىدان بۇل ماسەلەنى قاراستىرساق، و دۇنيەگە ون ەكى مۇشەسىمەن بارۋ تۋراسىنداعى اڭگىمە بوس ءسوز. ءمايىتحانادان شىققان ءمايىت ەشقاشان ءبۇتىن شىقپايدى. كەڭىردەگىنەن باستاپ، كىندىگىنە دەيىن سويىلىپ، ىشىندەگى جارامدى ورگاندارى تۇگەل الىنادى دا، بوس قالعان قارنىنا ماتا، شۇبەرەكتى تولتىرىپ بەرە سالادى. سوندىقتان ءتىرىنىڭ قامى جاسالۋى كەرەك. تاۋ بوكتەرىن قۋالاي جايىلىپ بارا جاتقان زيراتتىڭ ورنىنا، ءتىرى ادام دەمالاتىن ورىن سالىنسا، سول دۇرىس ەمەس پە؟» -دەيدى.
ءبىز سۇراۋ سالعان كەلەسى ازامات، بولاشاق ءدىنتانۋشى داستان سارمان: «جالپى، كرەماتوري سالۋ دەگەنىمىز، قايتىس بولعانداردى جاپپاي ورتەۋ دەگەندى بىلدىرمەسە كەرەك. ورتەۋ نەمەسە جەرلەۋ ماسەلەسىن ازىرگە اركىم ءوزى تاڭدايدى. الداعى ۋاقىتتا ارنايى زاڭ شىعىپ جاتسا، وندا بۇل ماسەلەگە قاتىستى ناقتى پىكىر ايتۋعا بولار ەدى. ال ءدال قازىرگى كەزدە، پاندەميادان ەل ەكونوميكاسى قۇلدىراپ جاتقاندا، كرەماتوري تاقىرىبىن ورتاعا سالۋدىڭ قانشالىقتى قاجەتى بارىن تۇسىنە المادىم. ءدال قازىر كرەماتوري ماڭىزدى ما، ادامداردىڭ ساۋلىعى ما؟ نەگىزگى سۇراق وسى بولۋعا ءتيىس ەدى»، -دەيدى.
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
