قازاقتا «كورشى اقىسى – ءتاڭىر اقىسى» دەگەن جاقسى ءسوز بار. “الىستاعى اعايىننان جاقىنداعى كورشىڭ ارتىق”، “اعايىننىڭ اتى وزعانشا, اۋىلداستىڭ تايى وزسىن”. بۇل تىركەستەردەن قازاق ومىرىندە كورشىنىڭ ورنى قانشالىقتى سالماقتى ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى. جاھاندانۋ دەپ جانىمىزداعى كورشىمەن ارالاسۋدى ۇمىتىپ كەتپەدىك پە? ەندەشە, كورشىگە قاتىستى ءبىلىپ ءجۇرۋىڭىز ابزال بولاتىن دۇنيەلەردى ەسكە تۇسىرەيىك. كورەگەندى كورشى بولساڭىز مىنا ءۇش زاتتى سۇراماڭىز. ولار:
1.تۇز
مەيلىنشە دۇكەننەن ساتىپ الۋعا تىرىسۋ كەرەك. ەگەر الىپ كەلۋگە مۇمكىندىك بولماسا كورشىدەن العان تۇزعا از بولسا دا اقى تولەڭىز. ويتكەنى تۇزدا بەرەكە بار. ءسىز ونىڭ تۇزىمەن قوسا, بەرەكەسىن دە الىپ كەتۋىڭىز مۇمكىن. سوندىقتان دا ءوزىڭىز بىرەۋدەن تۇز الماڭىز, بىرەۋگە تۇز بەرمەڭىز.
2.اقى
ەگەر كورشىڭىز ءسىزدى كومەككە شاقىرسا, ونى جاساپ بەرگەنىڭىز ءۇشىن اقى سۇراماڭىز. كەيدە ەسىگى بۇزىلىپ نەمەسە بالاسى قاراۋسىز قالىپ جاتادى. وسىندايدا ەڭ الدىمەن كورشىدەن كومەك الادى. سول كەزدە ۋاقىتىڭدى الدىم دەپ كورشى اقشا ۇسىنادى. وزگەگە دە بەرەتىن ەدىم عوي, الشى دەپ قيىلاتىندار دا كەزدەسەدى. سول كەزدە سىپايى تۇردە باس تارتۋ كەرەك. ويتكەنى كۇندەردىڭ كۇنىندەءسىز دە كورشىدەن كومەك سۇرايسىز. سوندا جارقىن جۇزبەن كورشىڭىزدىڭ ەسىگىن قاعا الاسىز.
3.يت
كەيدە كورشىنىڭ ءيتى بالالاپ جاتسا, تۇقىمى جاقسىدەپ ءيتتىڭ كۇشىگىن اسىراپ العىسى كەلەتىندەر بولادى. بۇل كەزدە دە كورشىمەن اراداعى قارىم-قاتىناسقا سىزات تۇسىرمەۋ جاعىن ۇمىتپاۋ كەرەك. سالتتى بىلەتىن كورشى بولسا, كۇشىكتى ساتىپ الۋ ىرىمىن جاسايدى. ال بىلمەيتىندەرگە تۇسىندىرۋگە تىرىسىڭىز. قاراپايىم نارسە عوي دەپ ەلەمەۋىڭىز مۇمكىن. ءبىر-بىرىنە كۇشىك بەرمەۋ كورشىلەردىڭ يتتەي ىرىلداسىپ قالماۋىنىڭ امالى.
اتادان كەلە جاتقان كەز كەلگەن تىيىمنىڭ استارىندا تەرەڭ ءمان جاتادى. كەيبىرى اقىلعا قونىمسىز بولسا دا، ءاربىر ىرىم ومىرگە ءمانبىتىرۋگە ۇمتىلادى. قازاق ۇرپاعىن تىيىم ارقىلى تاربيەلەگەنىن تاريحتان بىلەمىز. قيسسا, داستانداردىڭ دا ماڭىزى وسىندا.
اياۋلىم ءابىلدا،
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
