ءبىزدىڭ وسى بولمىسىمىزدى كەشىر...
ايتا الماعان ءسوزىم ءولدى ىشىمدە،
ءتوزىم مەنى اينالدىردى مۇسىنگە.
كورگەنىمە سەنى ءالى كۇن سەنبەيمىن،
عاجايىپتاي عايىپ بولعان تۇسىمدە.
كوڭىلىڭە سالمايىن دەپ دىق ارتىق،
كۇن وتكىزدىم ءۇنسىز عانا قۇمارتىپ.
ىشتەن تىنعان بەيشارادان بەيمەزگىل
وقتا-تەكتە جىلاپ الار قۇل ارتىق.
ۇمىتام دەپ كۇنىم قۇرسىن ىشقىنعان،
گۇلدەي سولعان عۇمىر قالدى كۇشتى ۇلدان.
كوزدەرىڭە قاراپ ءالى وتىرمىن
ءومىرىمدى ءبىر-اق ساتتىك ءتۇس قىلعان.
***
كىجىنۋدەن شارشادىم...
دات ايتا الماس ءداتى جوقتار جان-جاعىم.
گۇج-گۇج ەتىپ ايتىسادى اسۇيدە
اقورداسى تىڭدامايتىن ارمانىن.
سويلەگەنمەن ىرىرەك،
ءوز شىندىعىن قورعاماعان ءبىر رەت.
فەيسبۋكتە ۇلىس وتىر ۇران ساپ
سۇيەگىنە ءوتىپ كەتكەن سۋجۇرەك.
ءجۇر دەسەڭىز كوشەگە،
سىلتاۋ ايتىپ شارشاتادى ول نەشەمە.
كورسە داعى كورمەگەندەي بولادى
كوزدىڭ جاسىن تامىپ كەتكەن كەسەگە.
ءوزىن-ءوزى الداعان
وسى جەرگە جينالعانداي سور ءتامام.
ەڭ وڭباعان اقىنىمىن مەن ءسىرا،
مەملەكەتتىڭ بۇرىن-سوڭدى بولماعان.
***
وسى ەلگە ەل دەپ سەنگەن مەندە ەس جوق،
كورسوقىر بوپ تۋسامشى ەشتەڭە كورمەس بوپ.
ءجالاپ بىتكەن كورمەي شالا شابىلىپ،
جالا جاپتى بىلمەي جاتىپ جارمەس كوپ.
وسى جەردە تۋسام داعى، وسى ەلدە،
زارىمدى ۇعار تاپپاي كەتتىم دوس ەمگە.
زامنىڭ ءبارىن زالىمدەردەن جيناپ اپ،
زاڭنىڭ ءبارىن بەرىپ قويعان ەسەرگە.
پيعىلدارى اۋانى دا تارىلتقان،
مۇندا قازىر ءاربىر سويلەم، قارىپ قان.
قوياتۇعىن جەر تاپپايمىن جانىمدى
جەر بەتىندە ءومىر ءسۇرىپ جالىققان.
***
قاڭىراعان قالاداي توي-ءان ءبىتىپ،
ۇيىقتاپ كەتسەم كەلمەيدى ويانعىم تۇك.
كوڭىل سىندى تولماعان ۇكىمەتكە،
كوكىرەكتە قالعان ءبىر قاياۋ قاتىپ.
كۇنىم كۇنگە ۇقساماي، ءتۇنىم تۇنگە،
قاراتاۋداي قاباعىم بۇلت ىلگەن.
نە ايتارىم بىلمەيمىن زامانىما -
ۇلىس ۇلىپ، ۇلت ءىرىپ، ۇرى كۇلگەن.
قايتا-قايتا جانىمدى وتقا مالىپ،
ءتۇرىم قۇرسىن وتىرعان جوققا نالىپ.
توبىر بولماي نە بولدىق وبىردى دا
ءومىر سۇرە بەرەتىن بوقتاپ الىپ...
نالەت ءبىزدىڭ بۇيتكەن جۇرىسكە!
***
قۇلاقكەستى قۇلىنىڭ پۇل - ولشەمى،
ولمەسىڭە قويمايدى بۇل ەل سەنى.
ۇلتىم دەگەن ۇرعاشى قۇلقىن ءۇشىن
جارقىراتىپ جەلىدە تۇر ەمشەگىن.
ءسوزدىڭ ءنىلىن جوعالتقان، كوزدىڭ نۇرىن -
تاس وباداي مەلشيىپ توزدىم بۇگىن.
ءوز وبالىم وزىمە - سۇراپ جۇرگەن
ەل دەپ سەنگەن تەلەگەي ەزدىڭ قۇنىن.
ار دەپ ۇققان اعا دا تايقىپ كۇندە،
توي بىتكەندەي وتىرام اي بىتكەندە.
ءوزىم كورگەن جالعاندا شىندىق وسى،
وتىرىگىمدى بەرەيىن ايتىپ كىمگە؟
***
ءتىرى قالۋ كۇنا سىندى بۇل ەلدە،
ەش قۇلقىم جوق جىلارعا دا، كۇلەرگە.
بارلىعىنا باسىن شۇلعىپ شارشاتتى
مويىنسۇنىپ ۇيرەنگەندەر شىدەرگە.
كۇننەن كۇنگە ءسوز تۇسىنەر جان كەمىپ،
جالعانداعى ءمان اتاۋلى قالدى ءولىپ.
ىڭىرانىپ ءپاتۋا ايتتى قازاققا،
قايداعى جوق بلاتكىلەر بالدەنىپ.
ەسەك تىلدەپ، ەسەر جۇندەپ، ەز كۇندەپ،
باسىم اۋعان جاققا قاراي بەزدىم كەپ.
كوسەم بىتكەن كوككە اتىپ قالپاعىن،
شەشەن بىتكەن ءماز بولسىنشى وزدىم دەپ.
***
ادامنان گورى ارۋاق جاقىن بۇل كۇندە،
زور شەمەن جاتىر زورلانىپ شىققان كۇلكىمدە.
قار باسىپ قالعان قاراشا دا ءبىر، مەن دە ءبىر،
قاپ-قارا شاشى اعارىپ كەتكەن ءبىر تۇندە.
وسىمدىك سىندى حوشى جوق وسكەن دارىمەن -
كوڭىلىم قالعان جاقسى دەيتىننىڭ بارىنەن.
تۇرپاتىم مىناۋ ىزالى قاسقىر سياقتى
قورقاۋ بىتكەننىڭ زارەسىن العان زارىمەن.
تاڭقالىپ ەلگە جاقسى كۇندەردەن دامەلى،
ءسات سايىن مەنىڭ ىشىمدە ءبىر ءۇن ولەدى.
بۇگىنگى قىرتپەن ءومىرىم ءوتتى-اۋ الىسىپ،
ەرتەڭگى قۇرت پەن قۇمىرسقالاردىڭ قورەگى.
***
ءبىرىن ءبىرى شارشاتاتىن بوس كۇندەپ -
تەلەفوندى قوسقىم جوق.
ايتا المايتىن جاسقا كەلدىك، و توبا،
ءبىر اداممەن دوسپىن دەپ.
قۇسا مەنەن تولا مۇڭ -
ءوزىمدى الداپ ولەڭ جازعان بولامىن.
اجال دەيتىن اۋمەسەرلەۋ و دا ءبىر -
كۇتىپ جۇرگەن جالعىز مەنىڭ قوناعىم.
جۇيكە بىرت-بىرت ۇزىلگەن،
ءتۇن شوشيدى الەمتاپىراق جۇزىمنەن.
ءبىر الباستى سولق-سولق ەتىپ جىلايدى
تامشىلارعا قوسىلىپ اپ تىزىلگەن!
***
مەنىڭ سۇراعانىم كوپ پە ەدى:
نەگە ۋاقىت وتپەدى؟
نەگە اكۆاريۋمداعى بالىققا جەتكەن وتتەگى
حالىققا جەتپەدى؟
نەگە زورلىق ماڭگىلىك،
نەگە ورلىك وتپەلى؟
نەگە مەنى قينايدى بولاشاق،
نەگە ونى قينايدى وتكەنى؟
نەگە، نەگە تەرەزە وكپەلى؟
قار نەگە جاسقانشاق،
بار نەگە بولادى ادامدار جوق مەنى؟
قارايمىن بۇلتتارعا كوكتەگى...
قارايدى جاپىراق ۇزىلگەن وت دەمى،
نەگە سۇلەسوق جاناردىڭ اتتەڭى
سەنى ەمەس،
ونى ەمەس،
قاجايدى تاپ مەنى؟
جوق الدە ار دەگەن دۇنيە،
ءبىز بايعۇس بار دەگەن دۇنيە
اۋەلدەن جوق پا ەدى؟
***
سەنىڭ اتىڭ - وت!
وتقا قاراپ تۇرۋدان اسقان ءلاززات جوق.
لاپ-لاپ ەتەسىڭ جالىنىڭ شارپىپ،
مەنىڭ جارىعىمنان سەنىڭ زارىعىڭ ارتىق!
كوبەلەك بيلەپ تۇرعانداي قاناتى كوركەم،
سەن دەگەن...
سەن...نە دەگەن ادەمى دەرت ەڭ!
سەنى كورگەندە ەس اۋىپ...
قولىم سوزامىن،
اينالىپ كەتكەن عاجاپقا مەنىڭ ازابىم!
ءتۇپتىڭ تۇبىندە مەنى قىلاتىن جوق،
سەنىڭ اتىڭ – وت!
***
ءبىر كۇنى جوق بولاسىڭ،
ومىردە بولماعانداي.
ساعاتىڭ توقتاعاسىن،
جىلايدى توقتاي الماي
كىتاپتار ءۇنسىز عانا،
كىتاپتار شاڭعا بوككەن.
موڭىرەپ مۇڭسىز قالا،
ەڭىرەپ بالا كوكتەم.
اركىم ءوز تىرلىگىمەن،
ۇمىتار سەنى جىلدام:
«شارشاتقان شىندىعىمەن،
بىرەۋ دەپ قۇداي ۇرعان».
ءبىر كۇنى جوق بولاسىڭ،
ومىردە بولماعانداي.
ەڭ ارسىز باقتالاسىڭ،
بوقتايدى توقتاي الماي.
جوقتاسا، جوقتايدى تەك،
ەسكىرگەن كىتاپ قانا.
مىنبەردە وتتايدى كوپ،
ءبىر جەردە جۇتاپ مولا...
***
ساۋىردەگى ساتتەي ءبىر سوگىلەر سەڭ،
ەسىم شىعىپ كەتەدى سەنى كورسەم.
مەندەي جىندى جوق شىعار سوندا داعى
كورىپ ولسەم دەيتۇعىن، كورىپ ولسەم.
ويران سالىپ جۇرسە دە وبىر وڭشەڭ،
قايران قالىپ تۇرامىن سەنى كورسەم.
مەندە دە ارمان بولماس ەد، بەۋ، دۇنيە،
سول سوزىمە سەن داعى سەنىپ ولسەڭ!
***
مىسكىن جانداي ءتىلى جوق قور پىشىندە،
كورگەن سايىن بىردەڭە ءولدى ىشىمدە.
ولگەن سايىن بىردەڭە...قىلىعىم دا
قالىپ قويعان ادامداي ءورت ىشىندە.
بايقاماعان ادامداي سونىڭ ءبىرىن،
كوڭىل جىرىن ايتاسىڭ، ءومىر جىرىن.
تاۋ قوزعالىپ كەتەردەي ءبىز قوزعالساق،
قوزعالمايدى سەنىڭ دە ورىندىعىڭ...
قوزعالمايدى مەنىڭ دە ورىندىعىم.
ەركىن ءجۇرىپ-تۇراتىن، ەركىن كۇلىپ،
سەنى كورسەم ايتەۋىر ەركىم قۇرىپ...
ماعىناسىز اڭگىمە ايتا بەرەم
دەرتىم ءبىلىپ قويارداي، ءورتىم ءبىلىپ.
مىسكىن جانداي ءتىلى جوق قور پىشىندە،
كورگەن سايىن بىردەڭە ءولدى ىشىمدە.
...انتەك قانا جىميىپ سەن وتىرسىڭ
جانىپ جاتقان ادامعا ءورت ىشىندە.
***
نازىك جانى سونشا قۇمار جەڭىسكە،
مەنەن باسقا جۇرتتىڭ ءبارى – پەرىشتە.
پىش-پىش ەتىپ جينالىپ اپ بارلىعى،
مەنى كۇندە شىعاراتىن تەرىسكە.
ءوزىن-ءوزى جاقسى كورگەن قىلاۋسىز،
قارعىس ايتىپ پەرىشتەدەي ءجۇر-اۋ قىز.
كىم كورىنگەن سوتتاپ جۇرە بەرەتىن
ءىبىلىستىڭ جانىمىن مەن سۇراۋسىز.
قاسيەت دەپ قۋلىق پەنەن سۇمدىعىن،
قۇدايشىل دا پەرىشتە بوپ ءجۇر بۇگىن.
بارلىعىنا تەك ءىبىلىس كىنالى،
بارلىعىنىڭ كورىپ قويعان ۇرلىعىن.
ارسىزداۋ ءبىر اتاق ءۇشىن بولمايتىن،
ادامدار-اي ءبىرىن-ءبىرى الدايتىن.
رازىمىن مەن داڭق پەنەن داقپىرتقا،
قىر سوڭىمنان ولە-ولگەنشە قالمايتىن.
نازىك جانى سونشا قۇمار جەڭىسكە،
مەنەن باسقا جۇرتتىڭ ءبارى – پەرىشتە.
پىش-پىش ەتىپ جينالىپ اپ بارلىعى،
مەنى كۇندە شىعاراتىن پەيىشكە.
***
سىعىمدالعان وتتەگىدەي تەرەڭدە،
سىعىمدالىپ ءبىتتى ابدەن جان مىنا.
ءبىراجولا كەتتىم دەپ اپ كەلەم دە،
كورگىم كەلىپ وتىرادى تاعى دا.
وسىناۋ ءبىر جىندى ادامنىڭ تىرلىگىن
وزگە تۇگىل، ءوزىم دە ۇقپاي بارامىن.
توزاق بولىپ ءبىر كۇنىمنەن ءبىر كۇنىم،
عاجاپ بولىپ ىشكەن سايىن اراعىم.
بۇل مىنەزدەن قاجىپ كەتتى بارلىعى،
وجەت دەيتىن ازىپ كەتتىڭ سەن دە ابدەن.
عاشىق بولعان ساعان ەسى بار كۇنى،
ءبىر ەسۋاس دوپ وينايدى شالدارمەن.
سىعىمدالعان وتتەگىدەي تەرەڭدە،
سىعىمدالىپ ءبىتتى ابدەن جان مىنا.
كۇتە-كۇتە كەۋدەدە اناۋ شەر ونگەن،
كوزدىڭ جاسى قالدى ما؟
***
كۇن ءوتتى تەرەزەگە قاراۋمەنەن،
ءتۇن ءوتتى قاباتى كوپ، قاناتى جوق.
جان بار ما مەنى وسى ومىردە بار-اۋ دەگەن -
جارىعى ازايماعان، بالا جۇرەك؟
قۇلاققا ۇرعان تاناداي جىم-جىرت ءبارى،
كۇلكىسى ءسونىپ قالعان قالا سۇلىق.
ءبىر تامشى جاس ءۇن-ءتۇنسىز سىرعىپ تاعى،
تۇنىمەنەن شىعاسىڭ الاسۇرىپ.
ءبىر ءتۇن ەمەس، وتكەندەي عاسىر تۇتاس،
ءبىر كۇن ەمەس، كەتكەندەي ءومىر كوشىپ.
جاسىم دا تاس بۇل كۇندە، باسىم دا تاس،
تەمىر ەتىپ جىبەرگەن تەمىر ەسىك.
كۇن ءوتتى تەرەزەگە قاراۋمەنەن،
ءتۇن ءوتتى قاباتى كوپ، قاناتى جوق.
ساعاتىن سىرت-سىرت سوققان ساناۋدا ولەڭ،
ساعاتىن ساناپ وتىر قارا جۇرەك.
***
نيۋ-يوركتى ەسكە الۋ
ي.برودسكيگە
قۇداي ءبارىن كورسەتىپ، جادىمدى ءوشىرىپ تاستادى:
ەسىمدە جوق مانحەتتەننىڭ اسپانى،
ەسىمدە جوق قاي مەترونى توسقانىم.
ەسىمدە تەك كوشەلەردىڭ تاستارىن
برودسكيدى ويلاپ باسقانىم...
بەسىن اۋىپ كەتكەن كەزدە، بەس تەرلەپ
جەتكەن برودۆەي، ۋولل-ستريت تا ەستە جوق!
ەسىمدە تەك جىندى اقىننىڭ ولەڭىن
لونگ-ايلەندتە ەسكە العانىم كەشكە كەپ.
اۆەنيۋدە تابان توزىپ داڭقى ايدىك،
اتىشۋلى سكۆەرلەردە شالقايدىق.
ءۇش-اق كۇندە توزىپ كەتتىم ەلدى ويلاپ،
جيىرما ءتورت جىل شىدادى ەكەن ول قايتىپ؟
ۇستاعانداي سول ۇستاعان تۇتقانى،
قايدا بارسام سول ەسىمنەن شىقپادى.
وسىنداي دا جەردە ادام تۇرا ما،
اۋىرمايتىن تۇك جانى؟
سامبىرلاسىپ ءبىر ويىممەن ءبىر ويىم،
ۇشتى داعى ءجۇردى وسىلاي ۇرەيىم.
وسىنى دا ەڭ كەرەمەت ءشار دەيدى-اۋ،
...قايدان بىلەيىن؟
***
مولدابەك ساعىمبەك اعاما
ەسكىرىپ كەتكەن سياقتى ءسوز دە، باق تۇگىل،
نە بولسا دا ءبارىن جاقسىلاپ قۇداي اتتى ءبىر.
الباستى كورگەندەي جاپادان جالعىز وتىرام،
جاقىنىما دا جاقىنداي الماي، جات تۇگىل.
مالداعى ۇيدەي ادىرا قالدى بارلىعى،
كەڭسايعا تارتام كوڭىلىمنىڭ حوشى بار كۇنى.
كەزدەسسە بىرەۋ ىشكىم كەلەدى وكىرتىپ،
ۇشقىم كەلەدى ويلاماي مۇلدە ارعىنى.
كەشەگى كوپ يت مۇريتكە بۇگىن اينالىپ،
كوتىڭدى قىس تا ادام بول دەيدى قوي باعىپ.
وسىنداي اقىل ەستىگەن سايىن تاڭقالىپ،
اۋرۋ جانداي قويامىن تاعى ويلانىپ.
جاقىن دەگەننىڭ شارشادىم ءبارىن ارالاپ،
قينايتىن ءوستىپ قۇداي دا شىركىن شەبەر-اق!
مولدەكە، كەلشى ماقاتاەۆتىڭ بويىنا،
تاعدىرىمىز ءۇشىن ىشەيىك بىرگە ءسال ولاق.
***
كوزىم الدى وتىراتىن بۋلانىپ،
كونە بابىل، اتتەڭ سەندە تۋمادىق!
تاڭ اتقانشا شۋمەرلەرمەن شۋىلداپ،
دۋحانادا جاتاتۇعىن ۋلانىپ.
ءوز-وزىڭە كوڭىل تولماي قويعان شاق،
قايىقپەنەن ەفراتتا سايران ساپ.
التى اينالىپ جۇرەر مە ەدىك يشتاردى،
اساۋ اتتاي بولىپ قالعان اينالشاق.
بالكىم ءتىپتى تامساندىرعان جاس ءتانى -
ءاميتيستىڭ باعىندا قاپ اسپالى،
جىر وقىر ما ەك اسسيريانى اداقتاپ،
كوزگە ىلمەيتىن ءبىر وزىنەن باسقانى.
ءمىناجات قىپ ماردۋك قۇداي الدىندا،
كيپاريستەي باتار ما ەدىم ءسال مۇڭعا.
عيماراتتا سالىنعان تەك كۇمىستەن،
زيككۋراتتا مالىنعان تەك التىنعا.
سو ءبىر بولعان دۋمان قالىپ، دۋ قالىپ،
مىڭجىلدىقتار بويى ادامزات تۋلادى!
بابىلدى ايتسا ۇرپاقتارى قابىلدىڭ
شاراپ ىشەم ەندى كوزىم سۋلانىپ...
ە، دۇنيە-اي!
***
ءبارى دە ۇمىتىلادى...
ۇجدانسىز ۇلدى ۋاقىت ۇلى قىلادى.
ەسكەرتكىشتەرگە ساتقىننىڭ قاشالىپ اتى،
كەڭسايدا اپپاق ءمارمار بوپ ۇرى تۇرادى.
حالىق پا؟ حالىق
قول سوعۋدان باسقا نە ىستەيدى ول ەسىنەپ الىپ؟!
ەلىم دەپ وتكەن اعەكەم ەڭىرەپ تاعى
بەتكەيدە قالدى تۇسپەيتىن توسىنە جارىق.
ايتقىڭ كەلمەيدى...
كۇن وتكەن سايىن اياردىڭ اتى ورلەيدى.
ۇرى مەن قارى تۇرعىزعان مەملەكەت وسى،
ماعان دەسە اسىلىپ، يا اتىلىپ ءول مەيلى!
***
افروديتا ويانىپ كەتكەن سىندى،
ۇيىقتاي الماي وتكىزدىم وتكەن ءتۇندى.
قارادىم دا وتىردىم سۋرەتىڭە،
مەنەن، ءسىرا، جوق شىعار وتكەن جىندى؟!
تۋماساڭ دا تەڭىزدىڭ كوبىگىنەن،
سەزىمدەردى وياتتىڭ ءولى كىلەڭ.
سەنى كورگەن ەركەكتە ەس-اقىل جوق،
سەنى كورگەن شايىردىڭ سورى تۇمەن.
سۇلۋلىق قۇدايىنداي اڭىزداعى
جىمياسىڭ جانداي ءبىر جانى ىزگى ءارى.
ءومىر اڭقىپ انا ءبىر مۇڭايعانىڭ،
ولەڭ اڭقىپ سۋرەتىڭ تامىزداعى.
تال بويىڭدا بۇرالعان ءمىن جوق تەگى،
(دەسەم بىرەۋ قالادى-اۋ تىلدەپ مەنى).
جارتى الەمنىڭ وياتار قىزعانىشىن
كوز الدىمنان كوزدەرىڭ ءبىر كەتپەدى.
وسى ولەڭدى جازباي-اق قويام دەپ ەم،
سەنى كورىپ جاپ-جارىق وياندى الەم.
سەنى كورگەن ارمانسىز ارەس شىعار،
سەنى جانە كورمەگەن حايام مەنەن.
***
جۇيكەلەرى توزىپ كەتكەن ادامدار
ءوز-وزىنەن بەزىپ جۇرگەن ءداۋىر
تىنىشتىقتان مەزى بولعان سالوندار
كۇرسىنەدى اۋىر
كوكتەم كۇتىپ كۇن ساناعان تەرەك
مۇناراسىن مۇڭ توناعان مەشىت
بۇلتتار اناۋ –
بولەك-بولەك-بولەك
بارا جاتىر كوشىپ
بۇيىعىڭقى مۇز قۇرسانعان ەسىل
سەلت ەتپەيدى سىز جاستانعان كوڭىل
ءبىزدىڭ وسى بولمىسىمىزدى كەشىر
...ءومىر
ء…ومىر
ء…ومىر
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
