جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋ
اكىمدەردىڭ ۋادەسى ءاردايىم نازاردا. وسى ورايدا وتكەن جىلى تۇركىستان وبلىسىن جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارى ءوز ورنىمەن جۇزەگە اسىپ جاتقانىن بايقادىق. وبلىس اكىمى ومىرزاق شوكەەۆ تۇركىستان قالاسىن گازداندىرۋ بويىنشا بىرقاتار ناقتى تاپسىرمالار بەرگەن بولاتىن. سونىڭ ىشىندە تابيعي وتىن تاراتۋ ماقساتىنداعى قۇرىلىس جۇمىستارىن 2020 جىلى تولىق اياقتاۋدى مىندەتتەگەن ەدى. ءوز سوزىندە قىس ماۋسىمىندا قاتتى وتىن تۇتىناتىن كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەردەگى قويۋ قارا تۇتىننەن ارىلتىپ، تابيعي گازدىڭ شاراپاتىن كورۋگە ۇندەدى. بۇل جونىندە قالا اكىمى ر.ايۋپوۆ قالا تۇرعىندارىمەن ءاربىر وتكەن كەزدەسۋلەرىندە ايتىپ كەلەدى.
سونىمەن بۇعان دەيىن قالاداعى «جىلۋ» مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورنى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ جانە قالا اكىمدىگىنىڭ قاۋلىلارى نەگىزىندە ءار جىلدىڭ 1 قاراشا ايىنان باستاپ قازاندىققا وت جاعىپ، جىلۋ كەزەڭىندە ءى جانە ءىى مولتەك اۋدانىنداعى 75 كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەرىنە، جەر تەلىمىندەگى – 28 ۇيگە، الەۋمەتتىك 60 نىسانعا، 60 كوممەرتسيالىق عيماراتقا جىلۋ ەنەرگياسىن 1 ساۋىرگە دەيىن قامتاماسىز ەتىپ كەلدى. قىس ماۋسىمىندا جىلۋ مەكەمەسى 16 000 توننا قاجەتتى قاتتى وتىن پايدالانىپ وتىرعان ەكەن. بۇل دەگەنىڭىز قالانىڭ ەكولوگياسىنا كەرى اسەر ەتىپ كەلدى. قىس مەزگىلىندە تۇركىستاننىڭ توبەسىن قاراساڭىز، قارا تۇنەككە اينالىپ كەتەدى دەيدى قالا تۇرعىندارى. بۇل جونىندە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا ايتىلىپ، جازىلىپ تا ءجۇر. وسى ولقىلىقتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا وبلىس اكىمى ومىرزاق شوكەەۆتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس شۇعىل شارالار قولعا الىنۋدا.
قالا باسشىسىنىڭ بۇيرىعىمەن وسى باعىتتا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىپ كەلەدى. قالا اكىمدىگىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن قالالىق ينفراقۇرىلىم جانە كوممۋنيكاتسيالار ءبولىمى تاراپىنان ءتيىستى قارجى ءبولىنىپ، قۋاتتىلىعى 42 مۆت قازاندىق وتىن ءتۇرى تابيعي گازعا الماستىرىلاتىن بولدى. قازىرگى تاڭدا تابيعي گازبەن جۇمىس جاسايتىن قازاندىقتى سالۋ قۇرىلىسى باستالىپ كەتتى. قۇرىلىس جۇمىستارىن جۇرگىزۋدى الماتىلىق «ASI Building» جشس مەردىگەر كومپانياسى جەڭىپ الىپ، بىلەك سىبانا كىرىسىپ تە كەتتى. قۇرىلىسقا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 750 ملن. تەڭگە قارجى بولىنگەن.
سونىمەن بيىلعى، ياعني 2020-2021 جىلعى قىسقى جىلۋ ماۋسىمىنا جوعارىدا اتالعان كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەر تولىق تابيعي گازبەن قامتىلاتىن بولادى. قازاندىقتىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىن 2020 جىلدىڭ 1 قازانىنا دەيىن ءبىتىرۋ جوسپارلانعان. جىلۋ جۇيەسى بويىنشا ماگيسترالدى جۇيە 6,1 شاقىرىم بولسا، ىشكى ورامدى تاراتۋشى جىلۋ جۇيەلەرى 17,990 شاقىرىمدى قۇرايتىن بولادى. 2010 جىلى وندىرىسكە قوسىلعان جىلۋ جۇيەسى قۇبىرلارىنىڭ توزىعى جەتىپ جارامسىزدىعىنا بايلانىستى ىشكى تاراتۋشى جۇيەلەرىنىڭ 16,3 شاقىرىمى اۋىستىرىلادى.
تۇركىستان قالاسىندا 2 جىلۋ قازاندىق جۇمىس جاسايدى. ءبىرىنشى قازاندىق 1,2 مولتەك اۋدانىنداعى كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەرگە جىلۋ بەرسە، ال ەكىنشى قازاندىق جاڭادان بوي كوتەرگەن وتىرار مولتەك اۋدانىنداعى 12 كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەردى جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋدە. وتىرار مولتەك اۋدانىنداعى جىلۋ قازاندىعى ونىڭ قۋاتتىلىعى 8 مۆت بۇگىنگى تاڭعا دەيىن جىلۋ ماۋسىمىندا تابيعي گازبەن قامتاماسىز ەتىپ، قالا تۇرعىندارىنا جىلۋ بەرىپ كەلەدى.
اۋىز سۋ ماسەلەسى
بىرنەشە جىلدان بەرى اۋىلداعى اۋىز سۋ ماسەلەسىنىڭ ءتۇيىنى تارقاتىلماي كەلگەن جاڭا اۋىل اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى ىنتىماق اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى جۋىردا تىلەك-شاعىمدارىن ايتىپ، جەتىساي اۋدانىنىڭ اكىمى جامانتاي قانايۇلىنىڭ قابىلداۋىندا بولدى.
ايتىلعان ءوتىنىش بۇگىندە ورىندالدى. اۋدان باسشىسىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن 2000-عا جۋىق تۇرعىنى بار ىنتىماق اۋىلىنا ەسكى مۇنارانىڭ ورنىنا سىيىمدىلىعى 25 مىڭ توننالىق جاڭا سۋ مۇناراسى ورناتىلىپ، ىسكە قوسىلدى. ساعاتىنا 40 تەكشە مەتر سۋ شىعارۋعا قاۋقارلى ناسوستار ورناتىلعان سۋ مۇناراسى ەندى اۋىلداعى 1000-عا تارتا ءتۇتىندى اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتەدى. بۇعان دەيىن اۋىلدا 1000 ءتۇتىندى قامتاماسىز ەتەتىن سۋ ستانساسى توقتاۋسىز جۇمىس ىستەپ تۇرعان.
ايتا كەتەيىك، بۇگىندە جەتىساي اۋدانىنا قاراستى 113 ەلدى مەكەننىڭ 101-ءى ورتالىقتاندىرىلعان سۋ قۇبىرىمەن قامتىلعان. وتكەن جىلى جەتىساي توپتاسقان سۋ وتكىزگىشىنە قوسىلعان جىلى سۋ اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى 5 ەلدى مەكەنگە 100 ملن تەڭگە، ىنتىماق اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى ءبىر ەلدى مەكەنگە 79,9 ملن تەڭگە قاراجات قاراستىرىلىپ جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن. 51 ەلدى مەكەننىڭ 10-ى «مەمبرانا»، 41-ءى «ومەگا» قۇرىلعىلارى ارقىلى اششى سۋدى تۇششى سۋعا اينالدىرىپ پايدالانىپ وتىر.
اياۋلىم ءابىلدا، “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
