"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى ەلىمىزگە تانىمال ساتيريك–جازۋشى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى مۇحتار شەرىمنىڭ شىعارماشىلىعى مەن قوعامنىڭ قازىرگى حال-احۋالى جايلى سۇحباتىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.
–مۇحتار اعا، ساتيراعا قالاي كەلدىڭىز؟ نە تۇرتكى بولدى?
ء–بارى وسىنداي سۇراقپەن «سابايدى». «ساتيراعا سامولەتپەن كەلدىم» دەسەم، كۇلەدى. ساتيرانى مەن بىرەۋدەن جۇقتىرىپ العان جوقپىن. جول –جونەكەي دە كەلگەن جوقپىن. ساتيراعا قانىممەن، جانىممەن كەلگەندەيمىن. ويتكەنى، بالا كۇنىمدە ۇلكەندەردىڭ ءازىل اڭگىمەلەرىن اۋزىمىنىڭ سۋى قۇرىپ، اۋزىم اڭقيا تىڭداۋشى ەدىم. بەسىنشى كلاستا وقىپ جۇرگەنىمدە «تازشا بالا»، «قوجاناسىر اڭگىمەلەرى»، «توعىز توقىلداق، ءبىر شىڭكىلدەك» سەكىلدى جۇقا، ءتۇرلى ء–تۇستى سۋرەتتەرمەن بەزەندىرىلگەن كىتاپشالاردى كوپ وقيتىنمىن. سونىڭ اسەرى بولسا كەرەك، ءازىل اڭگىمەلەرگە قىزىعۋىم داۋىلدى كۇنگى ورتتەي بولدى. اسىرەسە، الدار كوسەنىڭ اڭگىمەلەرى ەرەكشە ۇنايتىن. سەگىزىنشى كلاستى اياقتاعان جىلى جازدا «ءاليمانىڭ الەگى» اتتى تۇڭعىش ساتيرامدى جازدىم. بىراق، توعىزىنشى كلاسقا كوشكەندە نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ءبىر كۇندە سۋرەتشى بولعىم كەلىپ كەتتى. تەرەزە كولەمىندەي اق پلاكاتتاردى ساتىپ الىپ، شيمايلايتىنمىن. بىراق وزىمە ۇنامادى. بۇلتتاردىڭ، ءۇيدىڭ سۋرەتتەرىن كىم سالا المايدى؟ بوياۋلارىمدى شاشىپ جىبەرىپ ەدىم، اق مىسىقتىڭ ۇستىنە توگىلىپ، ول «دۇرىس، سۋرەتشى بولا المايسىڭ!» دەگەندەي، باج ەتە قالدى. سودان كەيىن ساتيرانى ءبىر جولا قولعا الدىم. جازا بەردىم، جازا بەردىم. ءتىپتى، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا بولىمىنە وقۋعا تۇسكەندە دە، ساتيرانى ساعىنىپ، جازۋىمدى توقتاتپادىم. ول كەزدە «جالپى داپتەر» دەگەن قالىڭداۋ داپتەر بولاتىن. سونىڭ تورتەۋىن تولتىردىم. ءبىرىنشى داپتەر دەمەي، باس جاعىنا «مۇحتاردىڭ ساتيراسى. ءبىرىنشى توم. ازىل–سىقاق اڭگىمەلەر»، «ەكىنشى، ءۇشىنشى، تورتىنشگى توم» دەپ جازىپ قوياتىنىمدى قايتەرسىڭ؟ وزىمشە كىتاپ جازعان ءتۇرىم سول.
–قىشقىل ساتيراڭىز بار. الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءجيى كورىنەسىز. «شوشقالار شەرۋى»، «شەگىرتكەلەر شەرۋى»، «ءبىز سونداي باقىتتىمىز!» سياقتى ساتيرالارىڭىز ەزۋ جيدىرمايدى. وىنداي الەۋمەتتىك ساتيرالارىڭىزدىڭ كەيبىر ماسەلەلەرگە كومەگى بولدى ما؟
–ناقتى ايتا المايمىن. بىراق وقىرماندارىمدى ويلاندىرىپ، كۇلكى سىيلاپ جۇرگەنىمدى بىلەمىن. ال، اكىم قارالاردىڭ اراسىندا جەمقورلىقتان قورقىپ قالعاندارىن ەستىپ قويامىن. ارينە، مەنىڭ ساتيرامنان كەيىن. ەرتەرەكتە، كەڭەس زامانىندا ساتيرالى فەلەتون ءداۋىرى جۇرگەن ەدى. فەلەتوندا ءاتى–جونى اتالىپ كەتكەن شەنەۋنىكتىڭ ءوزى بۇرق ەتە قالاتىن. يدەولوگيا كۇشتى ەدى. قازىر ونداي جوق، كەرىسىنشە، قىزمەتى ءوسىپ كەتەدى، ءتىپتى، بالا–شاعاسىمەن استاناعا كوشىپ كەتەدى.
–قازىرگى ساتيرا نەگە ءالسىز؟ نەگە ساتيرادا سالماق جوق؟
–ۇنەمى ماكورون جەي بەرەتىن بالا قالاي بالپاناقتاي بولسىن؟ سول سەكىلدى قازىرگى ساتيرانىڭ ىشىندە ماكورون، ۆەرميشەل سياقتى مايدا–شۇيدەلەر بار، وت باسى، وشاق قاسىنان شىعا المايدى. ەت جەمەگەن بالادا قانداي سالماق بولسىن؟ سول سەكىلدى ساتيرا ءالسىز، قاراشى، الەۋمەتتىك جەلىنى قاراپ شىقساڭ، ايتەۋىر كۇلدىرۋ ءۇشىن انايى، دورەكى ازىلدەر قاپتاپ كەتكەن. تەلەديداردى قوسىپ قالساڭ، قارنىڭ اشاتىن ازىلدەردى مىجىپ تۇرعان جاستاردى كورەسىڭ. ازىل–سىقاقتارىندا، وقىپ تۇرعان مونولوگتارىندا الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى قاۋزايتىن ءبىر ءتۇيىر ساتيرا جوق. ونىڭ بەر جاعى، گازەت وقىمايتىن جاستار كوبەيدى. ەگدە كىسىلەردىڭ ءوزى قارامايدى. ال، گازەتتەر ساتيرا جاريالاۋدى ۇمىتتى. ساتيرالى سايتتار جوقتىڭ قاسى. راس، پورتالدار مەنىڭ ساتيرالارىمدى جاريالاپ تۇرادى. بىراق وزگە شەرىمدەردى دە وقىعىم كەلەدى. نەسىن ايتاسىڭ، ساتيرادان ءسان، ساحنادان ءان كەتكەن زامان بولدى.
–دەگەنمەن، كۇلكى قۇدىرەتتى كۇش قوي؟
–وعان داۋ بار ما؟ قازاق كۇلكىسىنە جەتەتىن كۇلكى جوق الەمدە. ءوزىم وسىنداي پىكىردەمىن. كۇلكىنىڭ قۇدىرەتى وسىندا، شەنەۋنىكتەر كۇلكى بولىپ قالامىن دەپ ويلاپ، كوپ جاعىمسىز ارەكەتتەردەن باس تارتادى. ەلگە ماسقارا بولامىن، كۇلكى بولامىن دەۋشىلەر دە بار. سوندىقتان، ءوز باسىم، كۇلكىگە قۇرمەتپەن قارايمىن.
–قازىرگى قازاق جۋرناليستيكاسىنا كوڭىلىڭىز تولادى ما؟ تەلەديدار ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى قانشالىقتى دارىپتەۋدە؟
–بەيسەن قۇرانبەك مارقۇم سەكىلدى جۋرناليستيكانىڭ مايىن ىشكەن مايتالماندار بار. بىراق از. قازىر وقۋ بىتىرمەسە دە، بالەقورلىعىمەن ءتىلىشى اتانىپ، اكىمدەردى قورقىتىپ، «فەيسبۋككە سالىپ، ماسقاراڭىزدى شىعارامىن!» دەيتىن قىز–جىگىتتەر كوبەيدى. سوسىن، اناۋ اكىم بايعۇس «قۇدايا بەتىڭ قۇرىسىن! دەگەندى ىشىنەن ايتىپ، تىلشىسىماقتىڭ قولىنا اقشا ۇستاتىپ قۇتىلادى. ال، اقشا بەرمەگەندەردى بىلدىر–باتپاعىمەن اشكەرەلەگەن بولىپ، جالا جابۋمەن اياقتايدى. ءمۇنداي تىلشىلەردى «مۇگەدەك تىلشىلەر» دەپ اتايمىن. سوسىن، وزدەرىمەن وزدەرى ايتىسىپ، سوتتاسىپ جاتاتىندارىن قايتەرسىڭ؟ بەتتەرى قالىڭ. كەسىپ الساڭ، قان شىقپايدى، جىن شىعاتىنداي... ال، تەلەديدارلارداعى باعدارلامالار، عافۋ وتىنەمىن، «بيتتەپ» كەتكەن. بىرىنەن ءبىرى اۋمايدى. «قالاۋلىم»، «كەل تاتۋلاسايىق» سياقتى رەيتينگ قۋعان باعدارلامالارمەن كوسەگەمىز كوگەرمەيدى. بۇل دا رۋحانياتتاعى ۆيرۋس، كورونوۆيرۋس!
–الەۋمەتتىك جەلىدە كورونوۆيرۋستى ناعىز ىندەتكە بالاپ، حالىقتى ساقتىققا شاقىرعانىڭىزدان حاباردارمىز. ءوزىڭىز ىندەتتەن قالاي قورعانىپ جاتىرسىز؟ كارانتيننىڭ سىزگە تيگىزگەن پايداسى مەن زيانىن ايتا كەتسەڭىز؟
ء–يا، ايەلدەر «اتىڭ وشكىر كورونوۆيرۋس» دەپ قارعاپ تا جاتىر. بۇل ىندەتتى شەنەۋنىكتەر دە، حالىق تا جايباراقات قارسى الدى. قۇدامىز كەلگەندەي. «تورلەتىڭىز، تورگە شىعىڭىز!» دەگەندەي. بىردەن ساقتىق شارالارىن قابىلدامادىق. كەيىن بارىپ «كورونوۆيرۋس، كەت، كەت!» دەپ ءان شىعارىپ، قورقىتقان بولدىق. كورنوۆيرۋس كەت دەگەنىمىزگە كەتپەدى. ەندى ەڭىرەتىپ جاتىر. جىلاتىپ جاتىر. ەشتەڭەگە سەنبەيتىن قازاقپىز عوي، ەندى سەنىپ جاتىرمىز. كارانتين كەزىندەگى پايداسى سول، اۋا تازارىپ قالدى، تاپىراقتاعان، تاربيەسىز، تويلار توقتادى. مەن تويعا قارسى ەمەسپىن، بىراق مىڭ ادام شاقىرىپ، باسەكە قۋاتىن تويلاردى قۇپتامايمىن. تويدىڭ دا تۇرلەرى كوبەيىپ كەتىپ ەدى. تەك، «اجىراسۋ تويى» عانا جەتپەيتىن ەدى. ال، زيانى كوپ. قالاعان جەرىمىزگە جەتە الماي، جەتە كالساق، كەتە الماي، جەرىك ايەل سياقتى جاتىپ قالعان ەر ازاماتتار قانشاما؟ قانشاما ارماندار «ارىقتاپ» كەتتى دەسەڭشى؟ قانشاما ايەلدەر ۇيدە جاتىپ، سەمىرىپ كەتتى دەسەڭشى؟ مىنە، وسى شىراعىم، زيانى.
–«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ وقىرماندارىنا ايتار تىلەگىڭىز؟
–باتا بەرەيىن دە!؟ قولىڭدى جاي: ىشكەندەرىڭ ءتاتتى شىرىن، سوك بولسىن، كارانتين دەگەن پالە جوق بولسىن، جۇمىس دەگەندە بىلەكتەرىڭدى ءتۇرىپ جۇرىڭدەر، قايعى- مۇڭ قۇرىسىن، ۇنەمى كۇلىپ جۇرىڭدەر! «ادىرنانىڭ» وقىرماندارى قالىڭ بولسىن، قۇدالارىڭ كەلگەندە سويا سالاتىن مالىڭ بولسىن! اسپانىمىز اشىق، جاستار بىر–بىرىنە عاشىق، كوڭىلدەرىڭىز تاسىپ–تولسىن! ءاۋمين!
اڭگىمەلەسكەن ديانا اسانوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
