كەشە پالەستينا يزرايل ەلىمەن جاساسقان بارلىق كەلىسىم شارتتان شىعىپ كەتتى. اسكەري، ەكونوميكالىق كەلىسىمدەر قوقىسقا تاستالدى. وعان ءيزرايلدىڭ الداعى ۋاقىتتا يوردان وزەنىنىڭ بويىنداعى ايماقتاردى اننەكسيالايتىنى سەبەپكەر بولدى. بۇل تاياۋ شىعىستا تاعى ءبىر قىرعىن باستالىپ كەتۋى مۇمكىن دەگەندى بىلدىرەدى.
پالەستينادا ەكى فراكتسيا بار. فاتح پەن حاماس. ول ناعىز ءبىر-بىرىنە قارسىلاس فراكتسيالار. 2005 جىلى ەكەۋىنىڭ اراسىندا ناعىز سوعىس باستالىپ، 2007 جىلى حاماس اقىرى جەڭىپ شىقتى. ەكەۋى بەيبىت كەلىسىمگە كەلدى. سومەن قازىر پالەستينادا بيلىكتە حاماس پەن فاتح وتىر، پالەستينا پرەزيدەنتى ماحمۋد ابباس فاتح پارتياسىنان، ال پارلامەنت سپيكەرى ابدەل ازيز حاماس-تان. ەكەۋى دە يزرايل باسىپ الۋعا نيەتتى يوردان وزەنىنىڭ باتىسىن كۇزەتەدى. جارتىسىن حاماس، جارتىسىن فاتح قاداعالايدى.
ءبىر قىزىعى فاتح-تى ەۋروپا ەلدەرى مەن اقش زاڭدى دەپ مويىنداسا، حاماس تەررورلىق ۇيىم دەپ تانىلعان. بۇل دا زەرتتەيتىن، قىزىق تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى. پالەستينادا اسكەري تۇرعىدان ءبارىبىر حاماس مىقتى، سوندىقتان قازىرگى جاعدايدا ماحمۋد ابباستىڭ اۆتوريتەتى پرەزيدەنت بولسا دا جوعارى دەپ ايتا المايمىن. مىسالى حاماس سيريا سوعىسىنا قاتىستى. باشار اساد اسكەرىنە قارسى سوعىستى، اقىرى يران-سيريا اسكەريلەرىنىڭ بىرىككەن كۇشتەرىنەن جەڭىلىس تاۋىپ، "يگيل پالەستيناعا باسىپ كىرە ما" دەگەن قاۋىپتى سەزىپ، كەرى قايتتى.
يزرايل وتە وڭتايلى ءساتتى پايدالانىپ وتىر دەپ ويلايمىن. بىرىنشىدەن تەل-اۆيۆ ءدال قازىرگىدەي اقش-تىڭ قولداۋىنا بۇرىن يە بولماعان ەدى. ەكىنشىدەن يران حاماس-تى قولداۋعا نيەتتى ەمەس. سيرياداعى وپاسىزدىعىن ۇمىتقان جوق. ۇشىنشىدەن نەتانياحۋ ۇلكەن ساياسي جانجالداردان كەيىن، بيلىگىن كۇشەيتۋ ءۇشىن ەندى ەل حالقىنىڭ نازارىن باسقا جاققا اۋدارۋ كەرەك. يورداننىڭ باتىسىن السا، ەۆرەيلەر ءبىر سەرپىلىپ قالارى انىق. ويتكەنى ول ايماق ەگىن ەگۋ مەن مال شارۋاشىلىعىنا قولايلى سانالدى. سونداي-اق ءيزرايلدىڭ قاس جاۋى ليۆاننىڭ وزىندە ىشكى تولقۋلار بولىپ جاتىر. يزرايل ءسوزسىز حاماس-تى ءبىر اپتادا تالقانداپ تاستايدى. بىراق گەوساياسي جاعىن دا ويلاعان دۇرىس.
ليۆان بيلىگى قۇلاعالى تۇر. ىشكى تولقۋلار ورشۋدە. بيلىگىن ساقتاۋ ءۇشىن ەليتا حالقىن وسى قىرعىنعا باعىتتاپ جىبەرۋى مۇمكىن. سوداي-اق يراننىڭ دا ەكونوميكاسى تىم ناشارلاپ كەتتى. ۆيرۋس سانكتسيا ۇستىنە تاعى ماسەلە بولىپ تۇر. ابىرويى شايقالعان اياتوللا دا وسى ويىنعا كىرىسۋى مۇمكىن. پرەزيدەنت ابباستىڭ رەسەيگە جاقىندىعى بار. سيريادا وقىعان، رەسەيدە ءبىلىم العان، پۋتينمەن امپەي-جامپەيى ءبىر. بۇل دا ءبىر قىزىق. ءسوزسىز يزرايل يورداننىڭ باتىسىن الادى، بىراق سودان كەيىن نە بولادى؟ مىنە ماسەلە قايدا. يزرايل الارىن الىپ، ءبارى تەك بۇرتيۋمەن ءبىتۋى دە مۇمكىن ارينە. قازىر بارلىق كۇشتەرگە ىشكى ەكونوميكا ناشارلاپ، حالىق نارازىلىعى كۇشەيگەندە، سىرتتان جاۋ ىزدەۋ اۋاداي قاجەت.
پىسى: بۇۇ بۇل ماسەلەدە تۇك شەشپەيدى. كۇمانىڭىز بولماسىن.
اسحات قاسەنعالي
