«اق جول» پارتياسىنىڭ دەپۋتاتتارى پرەمەر-مينيسترگە ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى ازىرلەگەن ءتىزىمىنىڭ كۇشىن جويۋدى جانە جۇيە قۇراۋشى كاسىپورىنداردىڭ باسقا ولشەمدەرىن ۇسىندى. بۇل تۋرالى "ادىرنا" پارتيانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى
پرەمەر-مينيسترءى
ا.ۇ.مامينگە
قۇرمەتتى اسقار ۇزاقپايۇلى!
«اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى ەل باسشىلىعىنىڭ داعدارىستى ەڭسەرۋ جولىنداعى ارەكەتتەرىن قولدايدى. ونىڭ ىشىندە بيزنەستى قولداۋ قادامدارىن ەرەكشە باعالايدى. تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىزدىڭ داعدارىستان كەيىنگى ەكونوميكانى قالپىنا كەلتىرۋ جونىندەگى تاپسىرمالارى رەسپۋبليكانىڭ ودان ءارى دامۋىنا باعىتتالعانىن ايقىندايدى.
سونداي-اق، پرەزيدەنت ق.توقاەۆ دۇيسەنبى كۇنى جاساعان مالىمدەمەسىندە اتاپ وتكەندەي، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىسىندا، ونىڭ ىشىندە جۇيەلىك قاتەلىكتەر ورىن العان.
وسىعان وراي، ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى رۋسلان دالەنوۆتىڭ تج جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسياسىنا ۇسىنعان جۇيە قۇراۋشى كاسىپورىندار ءتىزىمى جوباسى قوعام مەن پارلامەنت دەپۋتاتتارى تاراپىنان قاتاڭ سىنعا ۇشىرادى.
«اق جول» پارتياسىنىڭ اتىنا ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن كاسىپكەرلەرى اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى جانە اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن وڭدەۋ، ازىق-تۇلىك، كيىم-كەشەك، بالالار، مەديتسينا جانە گيگيەنا تاۋارلارى مەن جەكە قورعانىس قۇرالدارى ءوندىرىسى سالالارىنىڭ، ياعني، ءبىرىنشى كەزەكتە قاجەت تاۋارلار وندىرىسىنەن بىردە-ءبىر كاسىپورىننىڭ نەلىكتەن تىزىمگە كىرمەي قالعانى تۋرالى سۇراپ، جۇگىنۋدە.
ءتىزىم جوباسى ءتيىستى مينيسترلىكتە ەكونوميكالىق پروتسەستەر تۋرالى جان-جاقتى تۇسىنىكتىڭ جوقتىعىن كورسەتەدى. شىندىعىندا - بۇل سالالىق مونوپوليستەردىڭ، ياعني ولاردىڭ باسەكەلەستەرىن ەسەپتەمەگەندەگى ءتىزىمى. مىسالى، قۇرىلىس ماگناتتارى باسىم بولعانىمەن، تىزىمگە بىردە-ءبىر قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوندىرۋشى ىلىنبەگەن.
تىزىمگە بارلىق اۆتوقۇراستىرۋشىلار ەنگىزىلگەن سياقتى بولعانىمەن، قازاقستاندا ەڭ ءبىرىنشى بولىپ اۆتوكولىك جيناۋدى باستاعان جانە تولىق تسيكلدى ءوندىرىس كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىن سالىپ جاتقان وسكەمەن زاۋىتى كىرمەگەن.
قۇرىلىسشىلار وداعىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا تىزىمگە ۇستەمە كومپانيالارمەن ۇلەستەس ەمەس سەگىز جەتەكشى كاسىپورىن كىرمەي قالعان.
ال، ەڭ باستىسى قوعامعا مينيسترلىكتىڭ كاسىپورىنداردى تاڭداۋدا، ارينە، وزدەرىنىڭ جەكە تاڭداۋلارىنان باسقا قانداي ولشەمدەردى باسشىلىققا العانى تۇسىنىكسىز.
بۇعان دەيىن، 2011 جىلى ۇكىمەتتىڭ 2007-2009 جىلدارعا ارنالعان داعدارىسقا قارسى باعدارلاماسىنىڭ تاجىريبەسى نەگىزىندە ەكونومكالىق دامۋ، يندۋستريا، قارجى جانە اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىكتەرىنىڭ «جۇيە قۇراۋشى كاسىپورىندارعا قاتىستى ولشەمدەردى بەكىتۋ تۋرالى» بىرلەسكەن بۇيرىعى قابىلدانعان بولاتىن.
وسى بۇيرىققا سايكەس، وعان ورتا نەمەسە ءىرى بيزنەسكە قاتىستى، ونەركاسىپ ءوندىرىسى جانە قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى جالپى كولەمى كەم دەگەندە 0,1% قۇرايتىن كاسىپورىندار جاتادى.
باسقاشا ايتقاندا، ءار ايماق پەن سالا ءۇشىن وزىندىك جۇيە قۇراۋشى كاسىپورىندار تاڭدالۋى كەرەك.
ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى بۇل تاسىلدەر تۋرالى شىنىمەن بىلمەيدى مە؟
مۇنىڭ ورنىنا، ول تىزىمگە ۇلتتىق كومپانيالاردى، نەگىزىنەن مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردان پايدا تاباتىن كاسىپورىنداردى ەنگىزگەن. ونسىز دا بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىلاتىن كاسىپورىندارعا مەملەكەتتىك ارتىقشىلىقتاردى ەنگىزۋ قانشالىقتى تيىمدى؟ ودان دا اشىق باسەكەلەستىكتە جۇمىس ىستەيتىندەردى قولداۋ دۇرىسىراق شىعار؟
اق جول» قدپ فراكتسياسى مەملەكەتتىك جەڭىلدىك شارالارىن كەڭەيتىپ، وعان:
- جاي عانا كەيىنگە قالدىرۋ ەمەس، كاسىپورىندار مەن ازاماتتارعا نەسيە بەرۋ. ەگەر بۇل قازىر جاسالماسا، قازان ايىندا نەسيەنى شەگىندىرۋ اياقتالعان كەزدە، بۇل ماسەلەنى شۇعىل تۇردە شەشۋگە تۋرا كەلەدى;
- بيزنەس پەن حالىققا ارنالعان بانكتىك نەسيەلەر بويىنشا سىياقى مولشەرلەمەلەرىن تومەندەتۋ ماقساتىندا ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق مولشەرلەمەسىن 5-7% دەيىن تومەندەتۋ ء(بىزدىڭ اعىمداعى جىلدىڭ 11 ناۋرىز جانە 5 ساۋىردەگى دەپۋتاتتىق ساۋالدارىمىزدا تالاپ ەتىلگەندەي);
- ەكونوميانى قالپىنا كەلتىرۋ كەزىندە، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردى ساتىپ الۋ اياسىندا زاڭنامالىق بوساتۋلار ەنگىزۋ، ەەا ەلدەرىنىڭ بيزنەسىنە كىرۋدى شەكتەۋ جانە نارىقتا تەك قازاقستاندىق ونىمدەردى قالدىرۋدى قوسۋ كەرەك.
اتالعان مەملەكەتتىك كوميسسيا وتىرىسىندا ۇكىمەت تاراپىنان جۇيە قۇراۋشى كومپانيالاردىڭ جاۋاپتى مىندەتتەرى تۋرالى ماسەلەنىڭ كوتەرىلۋى وتە ءادىل دەپ سانايمىز. الايدا، ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى ۇسىنعان تىزىمدە مۇنداي مىندەتتەر ءتىزىمى سەنىمسىزدىك تانىتادى.
كاسىپورىندار جاۋاپ رەتىندە جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋ، وتاندىق تاۋارلاردى ساتىپ الۋدان بولەك، باعالاردى ناقتى تومەندەتۋ، ونىڭ ىشىندە: قۇرىلىس نىساندارى مەن تۇرعىن ءۇي باعالارىن، كوممۋنالدىق قىزمەتتەر مەن اۋەبيلەتتەرى تاريفتەرىن تومەندەتۋگە، ساۋدا الاڭدارىن جالعا بەرۋ باعالارىن ارزانداتۋ جانە باسقا دا مىندەتتەردى قوسۋى كەرەك دەپ سانايمىز. ەگەر كومپانيا قوعامنىڭ مۇنداي مۇقتاجدارىن ورىنداۋعا دايىن بولماسا – ياعني، ول كاسىپورىن مەملەكەتتىك قولداۋعا اسا مۇقتاج ەمەس. مىسالى، قۇرىلىس كومپانيالارىنا تىكەلەي قولداۋ كورسەتكەننەن گورى، تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج ادامداردىڭ يپوتەكالىق نەسيەلەرىن سۋبسيديالاندىرۋ الدەقايدا دۇرىس بولار ەدى.
قارجىنىڭ شەكتەۋلى ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، مەملەكەت ءۇشىن مونوپوليالىق الپاۋىتتاردىڭ كىرىستەرى نەمەسە ميلليونداعان ازاماتتاردى كەدەيشىلىكتەن قورعاۋدىڭ قايسىسى ماڭىزدى ەكەنىن انىقتاپ الايىق. اقش جانە ەۋروپا ەلدەرى وسىنداي جاعدايلاردا كورپوراتسيالاردى ەمەس، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قۇتقارۋدا، ويتكەنى ورتا تاپ - قوعام بولىپ سانالادى.
ءتىزىم جوباسى توڭىرەگىندەگى قىزۋ پىكىرتالاس ەكونوميكا عانا ەمەس، ەلىمىزدىڭ دە وزگەرگەنىن كورسەتەدى. بۇل شىندىق، مۇنىمەن مەملەكەتتىك ورگاندار مەن مينيسترلەردىڭ ساناسۋىنا تۋرا كەلەدى.
جوعارىدا ايتىلعاندارعا بايلانىستى، «اق جول» قدپ دەپۋتاتتىق فراكتسياسى:
- قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى ازىرلەگەن ءتىزىم جوباسىن تالقىلاۋدان الىپ تاستۋدى;
- ءتىزىمدى تۇڭعىش پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆ، سونداي-اق قر پرەزيدەنتى ق.توقاەۆتىڭ تاپسىرمالارى مەن كريتەريلەرىنە سايكەس قاتاڭ قالىپتاستىرۋدى;
- ءتىزىم نەگىزىنە ەلىمىزدىڭ وڭىرلەرىنىڭ ۇسىنىستارىن الۋدى;
- بيزنەستىڭ جاۋاپتى قادامى رەتىندە كورسەتەتىن مىندەتتەرىنىڭ ءتىزىمىن قايتا قاراۋدى;
- ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى لاۋازىمدى تۇلعالارىنىڭ جوعارىدا كورسەتىلگەن قۇجاتتى قاتە ازىرلەگەنى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگى تۋرالى ماسەلەنى قاراۋدى سۇرايدى.
قۇرمەتپەن,
«اق جول» قدپ دەپۋتاتتىق فراكتسياسى
