«Aq jol» partiiasynyŋ deputattary Premer-Ministrge Ūlttyq ekonomika ministrlıgı äzırlegen Tızımınıŋ küşın joiudy jäne jüie qūrauşy käsıporyndardyŋ basqa ölşemderın ūsyndy. Būl turaly "Adyrna" partiianyŋ baspasöz qyzmetıne sılteme jasap habarlaidy.
Qazaqstan Respublikasy
Premer-Ministrı
A.Ū.Maminge
Qūrmettı Asqar Ūzaqpaiūly!
«Aq jol» Demokratiialyq partiiasy el basşylyǧynyŋ daǧdarysty eŋseru jolyndaǧy äreketterın qoldaidy. Onyŋ ışınde biznestı qoldau qadamdaryn erekşe baǧalaidy. Tūŋǧyş Prezidentımızdıŋ daǧdarystan keiıngı ekonomikany qalpyna keltıru jönındegı tapsyrmalary respublikanyŋ odan ärı damuyna baǧyttalǧanyn aiqyndaidy.
Sondai-aq, Prezident Q.Toqaev düisenbı künı jasaǧan mälımdemesınde atap ötkendei, memlekettık organdardyŋ jūmysynda, onyŋ ışınde jüielık qatelıkter oryn alǧan.
Osyǧan orai, Ūlttyq ekonomika ministrı Ruslan Dälenovtıŋ TJ jönındegı Memlekettık komissiiasyna ūsynǧan jüie qūrauşy käsıporyndar Tızımı jobasy qoǧam men Parlament deputattary tarapynan qataŋ synǧa ūşyrady.
«Aq jol» partiiasynyŋ atyna elımızdıŋ köptegen käsıpkerlerı auyl şaruaşylyǧy salasy jäne auylşaruaşylyq önımderın öŋdeu, azyq-tülık, kiım-keşek, balalar, medisina jäne gigiena tauarlary men jeke qorǧanys qūraldary öndırısı salalarynyŋ, iaǧni, bırınşı kezekte qajet tauarlar öndırısınen bırde-bır käsıporynnyŋ nelıkten Tızımge kırmei qalǧany turaly sūrap, jügınude.
Tızım jobasy tiıstı ministrlıkte ekonomikalyq prosester turaly jan-jaqty tüsınıktıŋ joqtyǧyn körsetedı. Şyndyǧynda - būl salalyq monopolisterdıŋ, iaǧni olardyŋ bäsekelesterın eseptemegendegı tızımı. Mysaly, qūrylys magnattary basym bolǧanymen, tızımge bırde-bır qūrylys materialdaryn öndıruşı ılınbegen.
Tızımge barlyq avtoqūrastyruşylar engızılgen siiaqty bolǧanymen, Qazaqstanda eŋ bırınşı bolyp avtokölık jinaudy bastaǧan jäne tolyq sikldy öndırıs keşenınıŋ qūrylysyn salyp jatqan Öskemen zauyty kırmegen.
Qūrylysşylar Odaǧynyŋ mälımetterı boiynşa Tızımge üsteme kompaniialarmen ülestes emes segız jetekşı käsıporyn kırmei qalǧan.
Al, eŋ bastysy qoǧamǧa ministrlıktıŋ käsıporyndardy taŋdauda, ärine, özderınıŋ jeke taŋdaularynan basqa qandai ölşemderdı basşylyqqa alǧany tüsınıksız.
Būǧan deiın, 2011 jyly Ükımettıŋ 2007-2009 jyldarǧa arnalǧan daǧdarysqa qarsy baǧdarlamasynyŋ täjıribesı negızınde ekonomkalyq damu, industriia, qarjy jäne auyl şaruaşylyǧy ministrlıkterınıŋ «Jüie qūrauşy käsıporyndarǧa qatysty ölşemderdı bekıtu turaly» bırlesken būiryǧy qabyldanǧan bolatyn.
Osy būiryqqa säikes, oǧan orta nemese ırı bizneske qatysty, önerkäsıp öndırısı jäne qyzmet körsetu salasyndaǧy jalpy kölemı kem degende 0,1% qūraityn käsıporyndar jatady.
Basqaşa aitqanda, är aimaq pen sala üşın özındık jüie qūrauşy käsıporyndar taŋdaluy kerek.
Ūlttyq ekonomika ministrı būl täsılder turaly şynymen bılmeidı me?
Mūnyŋ ornyna, ol Tızımge Ūlttyq kompaniialardy, negızınen memlekettık tapsyrystardan paida tabatyn käsıporyndardy engızgen. Onsyz da biudjetten qarjylandyrylatyn käsıporyndarǧa memlekettık artyqşylyqtardy engızu qanşalyqty tiımdı? Odan da aşyq bäsekelestıkte jūmys ısteitınderdı qoldau dūrysyraq şyǧar?
Aq jol» QDP fraksiiasy memlekettık jeŋıldık şaralaryn keŋeitıp, oǧan:
- jai ǧana keiınge qaldyru emes, käsıporyndar men azamattarǧa nesie beru. Eger būl qazır jasalmasa, qazan aiynda nesienı şegındıru aiaqtalǧan kezde, būl mäselenı şūǧyl türde şeşuge tura keledı;
- biznes pen halyqqa arnalǧan banktık nesieler boiynşa syiaqy mölşerlemelerın tömendetu maqsatynda Ūlttyq banktıŋ bazalyq mölşerlemesın 5-7% deiın tömendetu (bızdıŋ aǧymdaǧy jyldyŋ 11 nauryz jäne 5 säuırdegı deputattyq saualdarymyzda talap etılgendei);
- ekonomiany qalpyna keltıru kezınde, memlekettık satyp alu jäne kvazimemlekettık sektordy satyp alu aiasynda zaŋnamalyq bosatular engızu, EEA elderınıŋ biznesıne kırudı şekteu jäne naryqta tek qazaqstandyq önımderdı qaldyrudy qosu kerek.
Atalǧan Memlekettık komissiia otyrysynda Ükımet tarapynan jüie qūrauşy kompaniialardyŋ jauapty mındetterı turaly mäselenıŋ köterıluı öte ädıl dep sanaimyz. Alaida, Ūlttyq ekonomika ministrlıgı ūsynǧan Tızımde mūndai mındetter tızımı senımsızdık tanytady.
Käsıporyndar jauap retınde jūmys oryndaryn saqtau, otandyq tauarlardy satyp aludan bölek, baǧalardy naqty tömendetu, onyŋ ışınde: qūrylys nysandary men tūrǧyn üi baǧalaryn, kommunaldyq qyzmetter men äuebiletterı tarifterın tömendetuge, sauda alaŋdaryn jalǧa beru baǧalaryn arzandatu jäne basqa da mındetterdı qosuy kerek dep sanaimyz. Eger kompaniia qoǧamnyŋ mūndai mūqtajdaryn oryndauǧa daiyn bolmasa – iaǧni, ol käsıporyn memlekettık qoldauǧa asa mūqtaj emes. Mysaly, qūrylys kompaniialaryna tıkelei qoldau körsetkennen görı, tūrǧyn üige mūqtaj adamdardyŋ ipotekalyq nesielerın subsidiialandyru äldeqaida dūrys bolar edı.
Qarjynyŋ şekteulı ekenın eskere otyryp, memleket üşın monopoliialyq alpauyttardyŋ kırısterı nemese milliondaǧan azamattardy kedeişılıkten qorǧaudyŋ qaisysy maŋyzdy ekenın anyqtap alaiyq. AQŞ jäne Europa elderı osyndai jaǧdailarda korporasiialardy emes, şaǧyn jäne orta biznestı qūtqaruda, öitkenı orta tap - qoǧam bolyp sanalady.
Tızım jobasy töŋıregındegı qyzu pıkırtalas ekonomika ǧana emes, elımızdıŋ de özgergenın körsetedı. Būl şyndyq, mūnymen memlekettık organdar men ministrlerdıŋ sanasuyna tura keledı.
Joǧaryda aitylǧandarǧa bailanysty, «Aq jol» QDP deputattyq fraksiiasy:
- QR Ūlttyq Ekonomika ministrlıgı äzırlegen Tızım jobasyn talqylaudan alyp tastudy;
- Tızımdı Tūŋǧyş Prezident N.Ä.Nazarbaev, sondai-aq QR Prezidentı Q.Toqaevtyŋ tapsyrmalary men kriterilerıne säikes qataŋ qalyptastyrudy;
- Tızım negızıne elımızdıŋ öŋırlerınıŋ ūsynystaryn aludy;
- Biznestıŋ jauapty qadamy retınde körsetetın mındetterınıŋ tızımın qaita qaraudy;
- Ūlttyq ekonomika ministrlıgı lauazymdy tūlǧalarynyŋ joǧaryda körsetılgen qūjatty qate äzırlegenı üşın jauapkerşılıgı turaly mäselenı qaraudy sūraidy.
Qūrmetpen,
«Aq jol» QDP deputattyq fraksiiasy
