«Aq jol» partııasynyń depýtattary Premer-Mınıstrge Ulttyq ekonomıka mınıstrligi ázirlegen Tiziminiń kúshin joıýdy jáne júıe quraýshy kásiporyndardyń basqa ólshemderin usyndy. Bul týraly "Adyrna" partııanyń baspasóz qyzmetine silteme jasap habarlaıdy.
Qazaqstan Respýblıkasy
Premer-Mınıstri
A.U.Mamınge
Qurmetti Asqar Uzaqpaıuly!
«Aq jol» Demokratııalyq partııasy el basshylyǵynyń daǵdarysty eńserý jolyndaǵy áreketterin qoldaıdy. Onyń ishinde bıznesti qoldaý qadamdaryn erekshe baǵalaıdy. Tuńǵysh Prezıdentimizdiń daǵdarystan keıingi ekonomıkany qalpyna keltirý jónindegi tapsyrmalary respýblıkanyń odan ári damýyna baǵyttalǵanyn aıqyndaıdy.
Sondaı-aq, Prezıdent Q.Toqaev dúısenbi kúni jasaǵan málimdemesinde atap ótkendeı, memlekettik organdardyń jumysynda, onyń ishinde júıelik qatelikter oryn alǵan.
Osyǵan oraı, Ulttyq ekonomıka mınıstri Rýslan Dálenovtiń TJ jónindegi Memlekettik komıssııasyna usynǵan júıe quraýshy kásiporyndar Tizimi jobasy qoǵam men Parlament depýtattary tarapynan qatań synǵa ushyrady.
«Aq jol» partııasynyń atyna elimizdiń kóptegen kásipkerleri aýyl sharýashylyǵy salasy jáne aýylsharýashylyq ónimderin óńdeý, azyq-túlik, kıim-keshek, balalar, medıına jáne gıgıena taýarlary men jeke qorǵanys quraldary óndirisi salalarynyń, ıaǵnı, birinshi kezekte qajet taýarlar óndirisinen birde-bir kásiporynnyń nelikten Tizimge kirmeı qalǵany týraly surap, júginýde.
Tizim jobasy tıisti mınıstrlikte ekonomıkalyq proester týraly jan-jaqty túsiniktiń joqtyǵyn kórsetedi. Shyndyǵynda - bul salalyq monopolısterdiń, ıaǵnı olardyń básekelesterin eseptemegendegi tizimi. Mysaly, qurylys magnattary basym bolǵanymen, tizimge birde-bir qurylys materıaldaryn óndirýshi ilinbegen.
Tizimge barlyq avtoqurastyrýshylar engizilgen sııaqty bolǵanymen, Qazaqstanda eń birinshi bolyp avtokólik jınaýdy bastaǵan jáne tolyq ıkldy óndiris kesheniniń qurylysyn salyp jatqan Óskemen zaýyty kirmegen.
Qurylysshylar Odaǵynyń málimetteri boıynsha Tizimge ústeme kompanııalarmen úlestes emes segiz jetekshi kásiporyn kirmeı qalǵan.
Al, eń bastysy qoǵamǵa mınıstrliktiń kásiporyndardy tańdaýda, árıne, ózderiniń jeke tańdaýlarynan basqa qandaı ólshemderdi basshylyqqa alǵany túsiniksiz.
Buǵan deıin, 2011 jyly Úkimettiń 2007-2009 jyldarǵa arnalǵan daǵdarysqa qarsy baǵdarlamasynyń tájirıbesi negizinde ekonomkalyq damý, ındýstrııa, qarjy jáne aýyl sharýashylyǵy mınıstrlikteriniń «Júıe quraýshy kásiporyndarǵa qatysty ólshemderdi bekitý týraly» birlesken buıryǵy qabyldanǵan bolatyn.
Osy buıryqqa sáıkes, oǵan orta nemese iri bızneske qatysty, ónerkásip óndirisi jáne qyzmet kórsetý salasyndaǵy jalpy kólemi kem degende 0,1% quraıtyn kásiporyndar jatady.
Basqasha aıtqanda, ár aımaq pen sala úshin ózindik júıe quraýshy kásiporyndar tańdalýy kerek.
Ulttyq ekonomıka mınıstri bul tásilder týraly shynymen bilmeıdi me?
Munyń ornyna, ol Tizimge Ulttyq kompanııalardy, negizinen memlekettik tapsyrystardan paıda tabatyn kásiporyndardy engizgen. Onsyz da bıýdjetten qarjylandyrylatyn kásiporyndarǵa memlekettik artyqshylyqtardy engizý qanshalyqty tıimdi? Odan da ashyq básekelestikte jumys isteıtinderdi qoldaý durysyraq shyǵar?
Aq jol» QDP frakııasy memlekettik jeńildik sharalaryn keńeıtip, oǵan:
- jaı ǵana keıinge qaldyrý emes, kásiporyndar men azamattarǵa nesıe berý. Eger bul qazir jasalmasa, qazan aıynda nesıeni shegindirý aıaqtalǵan kezde, bul máseleni shuǵyl túrde sheshýge týra keledi;
- bıznes pen halyqqa arnalǵan banktik nesıeler boıynsha syıaqy mólsherlemelerin tómendetý maqsatynda Ulttyq banktiń bazalyq mólsherlemesin 5-7% deıin tómendetý (bizdiń aǵymdaǵy jyldyń 11 naýryz jáne 5 sáýirdegi depýtattyq saýaldarymyzda talap etilgendeı);
- ekonomıany qalpyna keltirý kezinde, memlekettik satyp alý jáne kvazımemlekettik sektordy satyp alý aıasynda zańnamalyq bosatýlar engizý, EEA elderiniń bıznesine kirýdi shekteý jáne naryqta tek qazaqstandyq ónimderdi qaldyrýdy qosý kerek.
Atalǵan Memlekettik komıssııa otyrysynda Úkimet tarapynan júıe quraýshy kompanııalardyń jaýapty mindetteri týraly máseleniń kóterilýi óte ádil dep sanaımyz. Alaıda, Ulttyq ekonomıka mınıstrligi usynǵan Tizimde mundaı mindetter tizimi senimsizdik tanytady.
Kásiporyndar jaýap retinde jumys oryndaryn saqtaý, otandyq taýarlardy satyp alýdan bólek, baǵalardy naqty tómendetý, onyń ishinde: qurylys nysandary men turǵyn úı baǵalaryn, kommýnaldyq qyzmetter men áýebıletteri tarıfterin tómendetýge, saýda alańdaryn jalǵa berý baǵalaryn arzandatý jáne basqa da mindetterdi qosýy kerek dep sanaımyz. Eger kompanııa qoǵamnyń mundaı muqtajdaryn oryndaýǵa daıyn bolmasa – ıaǵnı, ol kásiporyn memlekettik qoldaýǵa asa muqtaj emes. Mysaly, qurylys kompanııalaryna tikeleı qoldaý kórsetkennen góri, turǵyn úıge muqtaj adamdardyń ıpotekalyq nesıelerin sýbsıdııalandyrý áldeqaıda durys bolar edi.
Qarjynyń shekteýli ekenin eskere otyryp, memleket úshin monopolııalyq alpaýyttardyń kiristeri nemese mıllıondaǵan azamattardy kedeıshilikten qorǵaýdyń qaısysy mańyzdy ekenin anyqtap alaıyq. AQSh jáne Eýropa elderi osyndaı jaǵdaılarda korporaııalardy emes, shaǵyn jáne orta bıznesti qutqarýda, óıtkeni orta tap - qoǵam bolyp sanalady.
Tizim jobasy tóńiregindegi qyzý pikirtalas ekonomıka ǵana emes, elimizdiń de ózgergenin kórsetedi. Bul shyndyq, munymen memlekettik organdar men mınıstrlerdiń sanasýyna týra keledi.
Joǵaryda aıtylǵandarǵa baılanysty, «Aq jol» QDP depýtattyq frakııasy:
- QR Ulttyq Ekonomıka mınıstrligi ázirlegen Tizim jobasyn talqylaýdan alyp tastýdy;
- Tizimdi Tuńǵysh Prezıdent N.Á.Nazarbaev, sondaı-aq QR Prezıdenti Q.Toqaevtyń tapsyrmalary men krıterılerine sáıkes qatań qalyptastyrýdy;
- Tizim negizine elimizdiń óńirleriniń usynystaryn alýdy;
- Bıznestiń jaýapty qadamy retinde kórsetetin mindetteriniń tizimin qaıta qaraýdy;
- Ulttyq ekonomıka mınıstrligi laýazymdy tulǵalarynyń joǵaryda kórsetilgen qujatty qate ázirlegeni úshin jaýapkershiligi týraly máseleni qaraýdy suraıdy.
Qurmetpen,
«Aq jol» QDP depýtattyq frakııasy
