قازاق مادەنيەتىنە قارسىلىق – اداسۋشىلىق

3541
Adyrna.kz Telegram

ءاربىر ۇلتتىڭ عاسىرلار بويى ساقتالىپ كەلە جاتقان بىرەگەي ەرەكشەلىگى بار، ول ءوزىنىڭ بايىرعى سالت-داستۇرىمەن، كونە مادەنيەتىمەن، فولكلور، ۇلتتىق مۋزىكا، ۇلتتىق سپورت جانە تاعى باسقا باعىتتارىمەن ايقىندالادى. بىراق، كەيىنگى كەزدە ءوز بابالار جولىنان اينىپ، وزگە مادەني قۇندىلىقتاردى بارىنەن جوعارى قويىپ، «بۇيرەكتەن سيراق شىعارۋشىلار» قاتارى ەداۋىر ارتىپ كەلەدى. مەملەكەتتىك باسقارۋ فۋنكتسياسىندا ءدىن بىرلىككە شاقىرۋشى، ىزگىلىك پەن مەيىرىمگە، ادالدىققا تاربيەلەۋشى مانگە يە بولسا، جوعارىدا ايتقانداي كەرىتارتپالاردىڭ اسەرىنەن ۇلتارازدىعىن تۋدىرۋشى، ءتول مادەني ەرەكشەلىكتى جوققا شىعارۋشى، ءتىپتى بۇلىكشى سيپاتىندا كەرى كورىنىستەر ورىن الىپ جاتىر. «تازا يسلامدى» ۇران ەتكەن قاۋعاداي ساقال قويىپ، مۇرتى قىرىپ، بالاعىن قىسقارتىپ جۇرگەن سالافيتتەر قازاق بولمىسىنا قارسى شىعۋشىلاردىڭ ەڭ باسىندا تۇر، ولار وزدەرىنىڭ بىلىمسىزدىگىمەن قوسا، وزگەلەردى دە اداستىرىپ ءجۇر.

وسى كۇندەرى ەلىمىزدەگى «ءداستۇرلى ءدىن» ۇعىمى دا وسىدان كەلىپ تۋىنداسا كەرەك. ءتول مادەنيەتتىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە مىسقىلداي دا زيان كەلمەۋى باستى نازارعا الىنعان. سالت-داستۇرلەرىمىزدى جوققا شىعارۋ – «ءداستۇرلى ەمەس» ءدىني اعىمداردىڭ سيپاتتارىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قازاق ۇلتتىق دۇنيەتانىمى، مادەنيەتى سىرتقى كۇشتەردىڭ قاۋىپتى اقپاراتتىق-يدەولوگيالىق شابۋىلىن فيلتەردەن وتكىزەتىن سۇزگى ءتارىزدى.

راس، زايىرلى مەملەكەت ەشقانداي ۇلتتى، ەشقانداي ءدىن وكىلدەرىن الالامايدى، بىرىنەن-ءبىرى جوعارى قويماۋى ءتيىس، بۇل سولاي دا. بىراق ۇلتتىق بىرەگەيلىككە نۇسقان كەلتىرەتىن تەرىس اعىمدار ۇلت قاۋىپسىزدىگىنە، رۋحاني بىرلىككە نۇسقان كەلتىرگەن جاعدايدا قاتاڭ جازاسىن الىپ وتىرۋى ءتيىس.

ارمان سەرىكۇلى، 

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى 

 

پىكىرلەر