اقش قىتايعا كوروناۆيرۋستى زەرتتەۋدە قالاي كومەكتەستى؟

3934
Adyrna.kz Telegram

پاندەميا قارساڭىندا قىتايدىڭ زەرتحانالارىندا جانۋارلارعا قاتىستى 20-دان استام قاۋىپتى ەكسپەريمەنتتەر اقش  تاراپىنان قارجىلاندىرىلدى. ءبىز وسى تۋرالى وقىرمان تاراپىنا قىسقا اقپارات ۇسىنامىز.

امەريكا قۇراما شتاتتارى، الەمدەگى ەڭ دامىعان مەديتسيناسى بار ەڭ قۋاتتى ەل رەتىندە سيپاتتالادى. COVID-19 كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسياسى سالدارىنان كۇن سايىن دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى، مەديتسينا، ەكونوميكا تۇرعىسىنان وسى دەرتتەن تاياق جەيتىن ەلدەردىڭ كوشىن باستادى. اقش يتاليانى باسىپ وزىپ، قايعىلى رەيتينگتە ءبىرىنشى ورىنعا ورنىقتى. 700 مىڭنان استام ادام ۆيرۋستى جۇقتىردى، شامامەن 24 مىڭ ادام قايتىس بولدى. الەمدە جۇقتىرۋدىڭ راستالعان جاعدايلارىنىڭ سانى ەكى ميلليوننان اسقانىنا قاراماستان بۇل اقش ءۇشىن ۇلكەن كورسەتكىش.

الايدا، قازىر اقش بيلىگى قىتايدى ولىمگە اكەلەتىن ينفەكتسيانىڭ تارالعانى تۋرالى اقپاراتتى الداپ، جاسىرعانى ءۇشىن جازالاۋ كەرەكتىگىن مالىمدەپ جاتىر. وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو German Bild باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا بولاشاقتا پاندەمياداعى كىنالىنى تابۋ كەرەك ەكەنىن جانە قحر «ينفەكتسيا مەن ىندەت تۋرالى» ۋاقتىلى مالىمەت بەرمەيتىنىن ايتتى. پومپەونىڭ پىكىرىنشە، بولاشاقتا «بۇل ۆيرۋس قايدان جانە قايدا پايدا بولعانىن» ءتۇسىنۋ ءۇشىن جاھاندىق پىكىرتالاس ۇيىمداستىرۋ كەرەك. نەگىزگى يدەيا - «كىنالىلەر جاۋاپقا تارتىلادى».

امەريكاندىق كونگرەسسمەندەر دە قىتايدى جانە الەمدى ءدۇر سىلكىندىرگەن ۋحان ينفەكتسياسىن كىم ۇيىمداستىرعانىن تالاپ ەتۋدە. اقش سەناتىنىڭ ىشكى قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى رون دجونسوننىڭ ايتۋىنشا، دەپۋتاتتار كوروناۆيرۋستىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرى مەن تارالۋىن جانە اقپاراتتى جاسىرۋداعى قىتاي مەن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ءرولىن زەرتتەي باستادى. ال سەناتور ريك سكوتت: «ءبىز كوممۋنيستىك قىتايعا سەنە المايمىز، سونىمەن قاتار ءبىز ددۇ-عا سەنە المايتىنىمىزدى بىلدىك، ويتكەنى ولار ءبىزدى الدادى»، - دەدى. ۇلىبريتانيا ۋحان ينفەكتسياسى ءۇشىن ادىلەتتى جاۋاپ ىزدەۋشىلەردىڭقاتارىنا قوسىلىپ، پەكيننەن تريلليون دوللار تالاپ ەتىپ قورقىتتى.

الايدا، قىتايعا قارسى تەرگەۋ ەندى باستالعانىنا قاراماستان پەكينگە تاعىلعان ايىپتاردىڭ ت كەيبىر تۇسى كۇماندى. The Washington Examiner-ءدىڭ حابارلاۋىنشا، اپتا سايىنعى «قىتايدىڭ ىلعالدى نارىقتارى مەن ۋحان لابوراتورياسىمەن بايلانىستى سالىق تولەۋشى ​​قارجىلاندىراتىن جانۋارلاردىڭ ەكسپەريمەنتتەرى» ماقالاسىندا «ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ينستيتۋتتارى (اقش) ۋحان ۆيرۋسولوگيا ينستيتۋتىندا جانۋارلارعا ارنالعان ەكى سىناق زەرتحاناسىن قارجىلاندىردى دەيدى. بۇل زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىندە كوروناۆيرۋستى اۋرۋدىڭ قوزدىرعىشى رەتىندە  22 جانۋارعا ەكسپەريمەنت جۇرگىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ناتيجەسىندە اقش قارجىلاندىرعان بۇل لابولاتوريالىق جانۋارلار سىناقتان كەيىن بازاردا ساتىلا باستاعان.

The Washington Examiner-ءتىڭ ايتۋىنشا، White Coat Waste Project جانۋارلاردى قورعاۋ ۇيىمىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ، 2015 جىلى اقش اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى ۋحان بازارىنان قىتايدىڭ ەت بازارلارىنا ءتىرى مىسىقتار مەن يتتەردى اقشتىڭ سالىق تولەۋشىلەرى ەسەبىنەن ساتىپ الىپ، ساتقان. دەپارتامەنت سونىمەن بىرگە جانۋارلاردىڭ ولتىرىلۋىنە جانە ولاردىڭ قالدىقتارىن باسقا جانۋارلارعا بەرىلەتىن تاجىريبە ءۇشىن اقش-قا تاسىمالداۋعا اقى تولەدى. « وسىنداي ءبىر عانا جوبا اقش قازىناسىنا 22 ميلليون دوللارعا ءتۇسىپ، بىلتىر عانا جابىلدى دەيدى دەرەككوز.

«قازىر مەن اقش ۇكىمەتىنىڭ ۋحان ۆيرۋسولوگيا ينستيتۋتىندا كوپتەگەن جىلدار بويى قاۋىپتى جانە قاتال جانۋارلارعا ارنالعان ەكسپەريمەنتتەرىن قارجىلاندىرعانىن، كوروناۆيرۋستىڭ عالامدىق تارالۋىنا ىقپال ەتەتىنىن، سونىمەن قاتار قىتايداعى باسقا زەرتحانالاردا زەرتتەۋ جۇرگىزەتىنىن، اقش بيلىگى ونشا باقىلاۋعا المايتىنىن بىلگەنىمدە قاتتى اشۋلاندىم». - دەپ فلوريدانىڭ كونگرەسسمەنى مەتت گاەتتستىڭ ايتقانىن اتالعان گازەت كەلتىرەدى.

ياعني، مەملەكەتتەردىڭ وزدەرى كوپتەگەن جىلدار بويى قاۋىپتى ەكسپەريمەنتتەردى، سونىڭ ىشىندە جانۋارلاردىڭ كوروناۆيرۋسىن ۋحاندا جانە اقشتاعى  ەكى زەرتحانادا دا،  قارجىلاندىردى. امەريكاندىقتاردىڭ «ارەكەت ەتۋى» تۋرالى فاكت اقش-تىڭ بەيجىڭدەگى ەلشىلىگىنىڭ اق ۇيگە 2018 جىلدىڭ قاڭتارىندا ۆاشينگتون پوستتا جاريالانعان قۇپيا تەلەفون ارقىلى جىبەرگەن حابارلامالارىنان كورىنەدى. سودان كەيىن ەلشىلىك امەريكاندىق عالىمداردى ۋحان ۆيرۋسولوگيا ينستيتۋتىنا جىبەردى. ءدال سول جەردە اقش جانۋارلاردىڭ ۆيرۋستارىمەن تاجىريبە جاساۋ ءۇشىن اقشا سالدى. بۇل قىتايلىقتاردىڭ امەريكاندىقتاردى وزدەرىنىڭ قاسيەتتى ۆيرۋسولوگيالىق قاسيەتتى ورنىنا كىرگىزۋىنە سەبەپ بولعانى انىق. ايتپەسە، نەگە جىبەردى؟

بۇل ارادا بەيجىڭ دە بەكەر قاراپ وتىرعان جوق. امەريكاندىق گازەتتەردىڭ حابارلاۋىنشا، قىتايدا كوروناۆيرۋستىڭ پايدا بولۋ تاريحىن جاسىرۋ ء(تىپتى ددسۇ-عا وسى جىلدىڭ اقپان ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن لابوراتوريالارعا كىرۋگە تىيىم سالىندى) ىشكى ىندەتتى جاھاندىق پاندەمياعا اينالدىردى. «بىراق، قۇپيالىلىقتان باسقا، قىتاي ۆيرۋستىڭ باسقا جەردە پايدا بولعانىن ويلاپ، وتىرىك تاراتۋدا. قىتايلىقتاردىڭ ەڭ كۇلكىلى جالعان جاۋابى - امەريكاندىق ساربازدار ۆيرۋستى 2019 جىلدىڭ قازان ايىندا اسكەري سپورتتىق تۋرنير كەزىندە ۋحانعا جەتكىزدى. «دەپ حابارلايدى The Washington Examiner.

ادىلدىك رەتىندە ايتا كەتۋ كەرەك، ءيا، پەكين ۋحانداعى زەرتحانالىق زەرتتەۋلەردى جاسىرۋ ءۇشىن شارالار قابىلدادى. باتىس ءباسپاسوزى اتاپ وتكەندەي، ۋحان ۆيرۋس ينستيتۋتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى شي چجەنليدىڭ ايتۋىنشا، ۆيرۋس تۋرالى ماقالا تەك 10 قاڭتاردا جاريالانعان، ودان كەيىن شانحايداعى زەرتحانا بيلىك تاراپىنان قىسىمعا ۇشىراپ، كوپشىلىكتىڭ كوز الدىنان جوعالىپ كەتتى. قىتاي بيلىگى COVID-19 بويىنشا عىلىمي ەڭبەكتەردىڭ جاريالانۋىن قاتاڭ باقىلاۋعا الاتىنىن ايتتى. قىتايدىڭ ەكى جوعارى وقۋ ورنى وسى تاقىرىپتاعى ينتەرنەت جۇمىسىنان باس تارتۋعا ءماجبۇر بولدى. ەندى كەز-كەلگەن باسىلىم مەملەكەتتىك ورگاندارمەن كەلىسىلىپ، كوممۋنيستىك پارتيانىڭ ساياساتىنا قايشى كەلمەۋى كەرەك بولاتىن.

الايدا، ۋحان زەرتحانالارىندا اقش-تىڭ قىتايمەن ىنتىماقتاستىعىنىڭ ايقىن قۇپيا كورىنىسى مەن قۇپيا ديپلوماتيالىق ديسپەتچەرلەردىڭ جاريالانىمىنا سۇيەنە وتىرىپ، امەريكاندىقتار ءۇشىن قازىر كىنالىلەردى تەرگەۋ جانە ۇستاپ الۋداعى باستى مىندەت ول ءوز-وزىنە قارسى كەلمەۋ.

اقش-تىڭ حالىقارالىق دامۋ اگەنتتىگىنىڭ قۇجاتتارىنا سايكەس، اق ءۇي قىتايداعى ۆيرۋس باستالعانعا دەيىن ءبىر اي بۇرىن كۇتپەگەن جەردەن جابىلدى.

وڭعار قابدەن،

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى 

 

پىكىرلەر