«رۋحاني جاڭعىرۋ – تابىستى ەل بولۋىمىزدىڭ كەپىلى»

3263
Adyrna.kz Telegram

«رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2017 جىلعى 12 ساۋىردە جاريالانعان «بولاشاققا كوزقاراس: قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋ» ماقالاسىنىڭ ەرەجەلەرى نەگىزىندە ازىرلەندى. وندا جاڭا تاريحي كەزەڭدەگى ۇلتتىڭ باستى ماقساتى ايقىندالعان: رۋحاني جانە مادەني قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ جانە ارتتىرۋ، الەمنىڭ دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋ. باعدارلامادا وسى ماقساتتارعا جەتۋگە باعىتتالعان بىرنەشە جوبا قاراستىرىلعان.
قازاق ءتىلىن لاتىن گرافيكاسىنا كەزەڭ-كەزەڭمەن كوشىرۋ جوباسى ءتىلدىڭ دامۋىنا جاڭا سەرپىن بەرىپ، ونى الەمگە كىرىكتىرۋگە، ازاماتتاردى ءتىلدى يگەرۋگە قىزىعۋشىلىق پەن ىنتالاندىرۋعا ارنالعان. لاتىن گرافيكاسىنا تولىق كوشۋ 2025 جىلعا جوسپارلانعان: بۇدان بىلاي بارلىق جازباشا سويلەۋ - باسپا باسىلىمدارىنداعى جاريالانىمداردان باستاپ كەڭسە جۇمىسىنا دەيىن - لاتىن تىلىندە وتەدى. بۇعان دەيىن حالىق ءالى دە كيريلل ءالفاۆيتىن قولدانا الاتىن وتپەلى كەزەڭ مەن بەيىمدەلۋ قاراستىرىلعان.
ءوز سوزىندە عاني نىعيمەتوۆ بۇگىندە قازاقستاندىقتار قازاقستان تاريحىندا جاڭا كەزەڭنىڭ باستالعانىنا كۋا بولىپ وتىرعاندىعىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ بىرەگەيلىگى پرەزيدەنت جاريالاعان مودەرنيزاتسيا پروتسەسىنىڭ ءبىر ۋاقىتتا ءۇش باعىتتا جۇزەگە اسىرىلاتىندىعىندا: ەكونوميكانى مودەرنيزاتسيالاۋ، اۋقىمدى ساياسي مودەرنيزاتسيا مەن قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋدىڭ نەگىزىن قالاعان كونستيتۋتسيالىق رەفورما.
سونىمەن بىرگە، ول بۇل ەڭ كۇردەلى جانە كۇردەلى ءۇشىنشى سالا ەكەنىن اتاپ ءوتتى، ويتكەنى قازاقستاندىقتار بۇعان دەيىن قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋ سياقتى مىندەتكە كەزىككەن ەمەس. ول ەلدەگى بارلىق مۇمكىن وزگەرىستەردىڭ وزەگى، ال التى جوبا ونىڭ لوكوموتيۆى بولىپ تابىلادى.
ولاردىڭ ءبىرىنشىسى - قازاق ءتىلىن لاتىن گرافيكاسىنا كەزەڭ-كەزەڭمەن كوشىرۋ جوباسى. جوبا ءتىلدىڭ دامۋىنا جاڭا سەرپىن بەرىپ، ونى عالامدىق كەڭىستىككە كىرىكتىرۋگە، ازاماتتاردى ءتىلدى يگەرۋگە قىزىعۋشىلىق پەن ىنتالاندىرۋعا ارنالعان.
ەكىنشى جوبا - «قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق». ونىڭ ماقساتى - قازاقستاندىق ستۋدەنتتەرگە الەمدەگى ەڭ جاقسى وقۋلىقتاردى قازاق تىلىندە وقۋعا مۇمكىندىك بەرۋ.
ءۇشىنشى جوبا - «تۋعان جەر»، ونى ىسكە اسىرۋ، بىرىنشىدەن، ادامنىڭ جەرمەن، ول تۋىپ وسكەن جەرمەن بايلانىسىن نىعايتۋعا جانە ءوزىنىڭ كىشكەنتاي وتانى ءۇشىن ءبىلىم مەن ناقتى كومەك كورسەتۋ ارقىلى نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەكىنشىدەن، ەلدە قايىرىمدىلىق مادەنيەتىن دامىتۋ جانە ونى مەملەكەت تاراپىنان ءوزارا الەۋمەتتىك ارەكەتتەر ارقىلى قولداۋ. ۇشىنشىدەن، عىلىمي، ءبىلىم بەرۋ جانە ينفراقۇرىلىمدىق قولداۋ - تاريحتى، گەوگرافيانى، تۋعان ولكەنىڭ نىساندارىن زەرتتەۋ، ونى جاقسارتۋ. جالپى، بۇل تاريحي ولكەتانۋ جۇمىستارىنىڭ باستالعاندىعىن بىلدىرەدى.
ءتورتىنشى جوبا - «قازاقستاننىڭ قاسيەتتى گەوگرافياسى». مۇندا جۇمىس مادەني جادى، سيمۆولدىق، قاسيەتتى جانە مادەني-تاريحي زاتتارعا نەگىزدەلگەن. سونىمەن قاتار، وسى جوبانىڭ وبەكتىلەرى تۋريستىك يندۋستريا ءۇشىن تارتىمدى ورىن بولادى.
«جاھاندىق الەمدەگى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» جوباسى اياسىندا قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندىق مادەنيەتتىڭ ۇزدىك تۋىندىلارىن الەمدىك قوعامداستىقپەن تانىستىرۋ ءۇشىن جاعدايلار جاسالۋدا. بۇل وتاندىق شىعارماشىلىق زيالى قاۋىم ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىكتەر اشادى.
«قازاقستاننىڭ 100 جاڭا تۇلعاسى» قورىتىندى جوباسى ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى، ءار ءتۇرلى جاستاعى جانە ۇلتتارداعى قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىرى تۋرالى بىلەدى، بۇل وتانداستارعا ۇلگى بولادى. بۇل جۇزدەگەن جانە جاڭا بەت-بەينەلەر اۆاتار مەن پورترەتكە اينالادى.
جاھاندانۋدىڭ بارلىق زاماناۋي قاتەرلەرى مەن سىن-قاتەرلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، قازاقستاندىقتاردىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن جانداندىرۋعا باعىتتالعان «رۋحاني جاعىرى» باعدارلاماسى الەمدەگى قازاقستاننىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا، ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋعا، ءبىلىم مادەنيەتى مەن ازاماتتار ساناسىنىڭ اشىقتىعىن دارىپتەۋگە باعىتتالعان. بۇل قاسيەتتەر قازىرگى قازاقستاندىقتاردىڭ باستى باعىتىنا اينالۋى كەرەك.

پلەششاكوۆا گاۋحار
ءال فارابي اتىنداعى قازۇۋ فيلولوگيا جانە
الەم تىلدەرى فاكۋلتەتىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى.

جەتەكشىسى - ف.قوزىباقوۆا:
ءال فارابي اتىنداعى قازۇۋ تاريح جانە
ارحەولوگيا، ەتنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ
قازاقستان تاريح كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى.

پىكىرلەر