رۋحاني جاڭعىرۋ – ادام بالاسىنىڭ ونىڭ ىشكى الەمىنىڭ جاڭارۋى، سانا-سەزىمى، جاڭا وزگەرىستى قابىلداي ءبىلۋى. رۋحاني جاڭعىرۋدا وركەنيەتتىڭ ورگە جۇزۋىمەن بايلانىستىرامىز. تاريح ساحناسىنا كوز جۇگىرتسەك، وسكەن ۇلتتىڭ ءوربي تۇسۋىنە وسى «رۋحاني جاڭعىرۋ دالەل». كونە زامانداعى كورىكتى قالالارىمىز، ءسان سالتاناتتى تالاسقان وزىق ەسكەرتكىشتەرىمىز، مادەني مۇرالارىمىز بۇرتارتپاس ايعاق بولىپ تابىلادى.
ەلباسىمىز رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ بىرنەشە پرينتسيپتەرىن ۇسىندى: باسەكەلەستىك قابىلەت. عالامدانۋدىڭ جاھاندىق جۇيەسىنە ەنىپ، ءححى عاسىردىڭ تالاپتارىنا داعدىلانۋدىڭ قامىنا كىرىسۋ ساپالى تابىستىڭ كىلتى ەكەنىن اتاپ ايتتى.
پراگماتيزم. ۇلان عايىر قازىنالارىمىزدى قالپىنشا قولدانىپ، قورعاۋ، ءبىر ماقساتپەن مەجەلەگەن مەجەگە جەتۋ ارقىلى ءتۇرلى ساياسي راديكالدى يدەالوگيالارعا توسقاۋىل بولۋدىڭ باعدارىن ۇسىندى.
ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ. ەلباسىمىز ءۇشىنشى قاعيداسىندا ۇلتتىق كود، ياعني حالقىمىزعا ءتان سالت-سانامىز، اسىل مادەنيەتىمىز بۇلاردىڭ بارلىعى بويىمىزدا جالىنداپ، ءۇنى شىرقالىپ تۇرۋىن باسا ايتتى، سوندا عانا العا باسۋلار بولاتىنىڭ ەسكەرتتى.
ءبىلىمنىڭ سالتانات قۇرۋى. قازىرگى تاڭدا ءبىلىم باعدارلامالارىنىڭ ەلىمىزگە ۇتىمدى ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقانىن ايتا كەلىپ، تابىس تىزگىنى – ءبىلىمدى بولاشاق جاستاردىڭ قولىندا ەكەنىنە باسا نازار اۋداردى.
قازاقستاننىڭ رەۆوليۋتسيالىق ەمەس، ەۆوليۋتسيالىق دامۋى. حح عاسىر قاسىرەتتەرىن قاپەرىمىزگە ساقتاپ، ودان ساباق الۋ جانە دە دۇربەلەڭ تۋعىزۋ ەكونوميكالىق كۇيرەۋگە الىپ كەلەتىنىن قازىرگى كەزدە بولىپ جاتقان الەمدىك تولقىنىستاردى مىسالعا كەلتىردى. رەۆاليۋتسيالىق وزگەرىس ەمەس، ەۆوليۋتسيالىق جاڭارۋ الىپ كەلۋىمىز كەرەك ەكەنىنە وي قورتتى.
سانانىڭ اشىقتىعى بۇل ساياسي ۇلتتى قالىپتاستىرۋ جولىندا. الەمدە الدىڭعى قاتاردا تابىلۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ ارقايسىمىز جانە بارشامىز بىرىگىپ ءوزىمىزدىڭ وي-ءورىسىمىزدى وزگەرتىپ ەسكىرگەن تاپتاۋرىندىقتاردان ارىلۋىمىز كەرەك.
بۇل ەلباسىمىزدىڭ ۇتىمدى قاعيداسى، حالقىنا دەگەن ۇندەۋ وسيەتى دەپ بىلەمىن. ىشكى رۋحانياتىمىز ارقىلى، سىرتقى وزگەرىستەردى جاقسى جاعىنان قابىلداپ، جاڭعىرۋدىڭ داڭعىل جولىنا تۇسۋگە كوشباسشىمىز بولاشاق مىنا بىزگە دارا جول كورسەتتى. ول سوقپاقتاردان قالاي ءوتۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، باعىت باعدار بەردى. ەندەشە، كوكجيەكتەن اۋىتقىماي، ۇلت كوشباسشىسىنىڭ وسكەلەڭ ۇرپاققا مەنزەگەن دارا جولىمەن بيىك شىڭداردى باعىندىرايىق.
ءسوزىمنىڭ سوڭىن ەلباسىمىزدىڭ سوزىمەن اياقتاعىم كەلىپ تۇر.
«جاڭا جاعدايدا جاڭعىرۋعا دەگەن ىشكى ۇمتىلىس – ءبىزدىڭ دامۋىمىزدىڭ ەڭ باستى قاعيداسى. «تاريحتى تانىپ، زەردەلەۋ كەرەك، تاريحتى تارازىلاۋ كەرەك، سوندا تاعدىرىڭدى، بۇگىنگى تۇرپاتىڭدى تانيسىڭ، كەلەشەگىڭدى باعدارلايسىڭ، الداعى جۇرەر جولىڭنىڭ سىلەمىن تاباسىڭ».
حالىقپىز ەجەلدەن-اق ءور مىنەزدى،
جاڭعىرۋدىڭ ەندى مىنە كەلدى كەزى.
شىن قولداپ ەلباسىنىڭ ساياساتىن،
كۇن ساناپ جاڭعىرۋدا ەلدىڭ ءوزى.
جەتپىس جىل قىزىلدارعا سيىنساق تا،
حالقىمىز سان جول تاپقان قيىن شاقتا.
ەندى بۇگىن جاڭعىرۋ كەزەڭىندە،
ۇلتىڭنىڭ ءدىنىن،ءدىلىن،ءتىلىن ساقتا.
بۇگىندە اينالانىڭ نۇرلى ءبارى،
تۇر ەستىلىپ كوڭىلدى سىردىڭ ءانى.
كەشەگى بابالاردىڭ وسيەتى،
رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ ءبىر قۇرامى.
قازاق ەلى قۇرمەتكە ماڭگى لايىق،
تەز وركەندەپ الەمدى تاڭ قىلايىق.
رۋحاني جاڭعىرۋدى شىن ءتۇسىنىپ،
بارىمىزدە ءدال بۇگىن جاڭعىرايىق
دانيار سەرىك
قازۇۋ فيلولوگيا جانە الەم تىلدەرى فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى.
ف.اقىنبايقىزى، عىلىمي جەتەكشىسى
قازۇۋ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى
