«تۋعان جەر - قۇت مەكەنىم!»

4084
Adyrna.kz Telegram

قىمبات ماعان ەلىمنىڭ بار دالاسى،

بالتىق پەنەن ءساحاليننىڭ اراسى.

قايدا بولسام قيام وعان جانىمدى،

تۋعان جەردەن قازسىن بىراق قابىردى.

تۋعان جەر - ءار ادامنىڭ ومىرىندە ەرەكشە ورىن الاتىن قۇتتى مەكەن. سەبەبى وسىناۋ كىندىك قانىڭ تامعان جەردە سەن ءوسىپ-ءونىپ،تامىرىڭدى جاياسىڭ. ول جەردە سەنى الپەشتەگەن اناڭ،ايالاپ وسىرگەن اكەڭ،ءبىلىم جولىنا جەتەلەگەن ۇستازدارىڭ، سول بىلىمگە ۇمتىلۋ جولىنداعى تاي-قۇلىنداي تەبىسكەن جورا-جولداستارىڭ دۇنيەگە كەلگەن.

مەنىڭ تۋىپ وسكەن جەرىم "بۇلان اۋىلى" دەپ اتالادى. دۇنيەدەگى ەڭ ۇلى دەگەن نارسەمەن پارا-پار سانالاتىن اۋىلىمدى ولە-ولگەنشە قادىرلەپ وتەمىن.وسى تۇستا بۇلان اتاۋىنىڭ شىعۋ تاريحىن تىلىمە تيەك ەتكىم كەلىپ وتىر. ەرتەدە XIX عاسىردىڭ ورتاسىندا اۋىلىمىزدىڭ قاق تورىنە ءبىر توپ بۇلان جانۋارى كەلىپ قونىس تەۋىپتى. بۇل قىس كەزى بولسا كەرەك،ەشكىمگە زيانى جوق جانۋارلاردى اۋىل تۇرعىندارى قۋىپ جىبەرمەي،كەرىسىنشە،ولارعا قامقورلىق كورسەتەدى. سودان بەرى ءبىزدىڭ اۋىل جەر-جەرگە "بۇلان قونىس تەپكەن قۇتتى اۋىل" دەپ تاراپ كەتەدى. وسىلاي "بۇلان اۋىلى" جاڭا اتقا يە بولىپتى.

اۋىلىمىزدىڭ جانىندا شىدەرتى وزەنى اعىپ جاتىر.ول ءبىزدىڭ اۋىلعا سوناۋ ارالتوبە جاقتان كەلەدى.وزەنىمىزدىڭ اتاۋىنىڭ دا وزىندىك شىعۋ تاريحى بار."قىز جىبەك" جىرىنىڭ باس كەيىپكەرى تولەگەننىڭ جايىقتان ارۋ ىزدەگەنى جانە مەنىڭ تۋعان جەرىمنەن وتكەنى تاريحتان بەلگىلى.سول ءبىر كەزدەردە ول وزەن بويىنا توقتاپ،دەمالادى.كەيىن وسى وزەننىڭ جاعاسىندا شىدەرىن قالدىرىپ كەتىپتى-مىس.وسى جاعدايعا كاۋ بولعان اۋىل تۇرعىنى وزەندى "شىدەرتى" دەپ اتاپ كەتەدى.مىنە، مەنىڭ اۋىلىم وسىنداي تاريحي وقيعالاردى باسىنان كەشىرگەن.

ەلىمىز جاڭا تاريحي كەزەڭگە اياق باستى.ءبىز قايتا تۇلەۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزدى ەكى پروتسەسى - ساياسي رەفورما مەن ەكونوميكالىق جاڭعىرۋدى قولعا الدىق. ەكس پرەزيدەنتىمىز ن.نازارباەۆ اۋىلدى كوركەيتۋگە،ونىڭ دارەجەسىن وسىرۋگە باسا نازار اۋدارعان بولاتىن.سوعان بايلانىستى "ديپلوممەن اۋىلعا" ت.س.س كوپتەگەن باعدارلامالاردى جارىققا شىعاردى.مەنىڭ ويىمشا دا "ماڭگىلىك ەل" بولۋدى اۋىلدان باستاۋىمىز كەرەك.اۋىل - ءبىزدىڭ بارلىعىمىزدىڭ تۇلەپ شىققان مەكەنىمىز. اۋىل كوركەيۋى كەرەك! ءبىز، جاستار، ەلىمىزدى دامىتۋدى ءوز تۋعان جەرىمىزدەن باستايىق!

ساعيدوقاس گۇلدەن،

ءال فارابي اتىنداعى قازۇۋ فيلولوگيا جانە الەم تىلدەرى فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى.

عىلىمي جوبا جەتەكشىسى: ف.قوزىباقوۆا،

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى

تاريح جانە ارحەولوگيا،ەتنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ

قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى

پىكىرلەر