ازاقتىڭ ءبىرتۋار ازاماتى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، كورنەكتى قوعام قايراتكەرى، بەلگىلى جۋرناليست، عۇلاما عالىم، ۇلاعاتتى ۇستاز اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ ومىردەن وزعانىنا مىنە، التى جىلدان اسا ۋاقىت وتكەن.
ءداستۇر بويىنشا، قازاقتىڭ تاريحى مەن ەتنوگرافياسىن زەرتتەۋدە ولشەۋسىز ەڭبەكتەر جازعان زەرتتەۋشىنىڭ تۋعان ايى - جەلتوقساندا ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي كىتاپحاناسىنىڭ اقسەلەۋ سەيدىمبەك اتىنداعى عىلىم زالىندا «اقسەلەۋ سەيدىمبەك جانە قازاقى بولمىس» اتتى «اقسەلەۋ وقۋلارى» ءوتتى.
«اقسەلەۋ وقۋلارىندا» عالىمنىڭ اندەرى شىرقالىپ، ومىردە سىرلاسى، عىلىمدا - سەرىكتەرى، قيىن-قىستاۋ ساتتەردە جاناشىرى بولعان ۇزەڭگىلەس ادامدار اقسەلەۋ سەيدىمبەك تۋرالى ەستەلىكتەرىن ايتتى. «اقسەلەۋ وقۋلارىن» ۇيىمداستىرىپ وتىرعان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جۋرناليستيكا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى قايرات ساق اتاپ وتكەندەي، اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ مۇراسى ەشقاشان ولمەيدى، كەرىسىنشە، ۋاقىت وتكەن سايىن قازاقتىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەگەن جاس عالىمدار ءۇشىن قۇنى ارتا بەرەدى.
سونداي-اق، ول شارا بارىسىندا ونەر كورسەتىپ، اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ اندەرىن شىرقاعان، كۇيلەرىن شەرتكەن ستۋدەنتتەر مەن وقىتۋشىلارعا «ۇلى دالانىڭ اقسەلەۋى» اتتى كىتاپتى تابىس ەتتى.
«اكەمىز ءتورت اعايىندى بولدى. اعالارىنىڭ ءبارى كەڭشاردا تۇردى. سولاردىڭ بالالارى ءبىزدىڭ ۇيدە تۇرىپ وقىدى. 15-20 شاقتى بالا ءبىر ۇيدە جاتامىز. ورتاسىندا اعاتايىم (اقسەلەۋ سەيدىمبەك - اۆتور) بار. اعاتايىم تاپقىر ەدى، بۇكىل ويىندى سول كىسى ۇيىمداستىراتىن. قايرات بايبوسىنوۆتى بىلەسىزدەر، سول كىسى بىزبەن كورشى تۇرعان. كەشكە مال جايلانعاننان كەيىن اۋىلدىڭ اقساقالدارى جينالىپ، قايراتقا ولەڭ ايتقىزاتىن. ءبىر جىلى جۇسىپبەك ەلەبەكوۆ كەلگەندە قايراتتى قولىنان جەتەكتەپ اپارىپ، تانىستىرعان. وسىلايشا، قايرات الماتىعا اتتاندى. ايتايىن دەگەنىم، سول كەزدە اقسەلەۋ اعاتايىم، ولەڭ جازاتىن، گازەتتەرگە ولەڭدەرى شىعاتىن. اقسەلەۋ اعامنىڭ جازعان ولەڭدەرىن اكەي تۇزەتىپ وتىراتىن. اعاتايىم وقۋ بىتىرگەننەن كەيىن «لەنينشى جاس» گازەتىنىڭ قاراعاندى وبلىسىنداعى ءتىلشىسى بولىپ جۇمىسقا ورنالاستى.
ەندى مىنا «ۇلى دالانىڭ اقسەلەۋى» دەگەن اتپەن شىققان كىتاپ جالعاسىن تاپسا ەكەن»،-دەيدى اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ قولعاناتى بولعان اسىلحان حاسەنۇلى.
«اقسەلەۋ سان قىرلى، كۇردەلى تۇلعا. كۇردەلى، ءىرى تۇلعانى ءبىر كىتاپپەن، وسىنداي ءبىر وقۋلار ارقىلى تانىپ ءبىلۋ مۇمكىن ەمەس. اقسەلەۋدىڭ ومىردەن وزعانىنا التى جىلدان استام ۋاقىت بولدى. التى جىلدان بەرى اقسەلەۋ وقۋلارى ۇزدىكسىز ءوتىپ كەلە جاتىر. ءوز باسىم، جانىندا جۇرگەن دوسى رەتىندە اقسەلەۋدىڭ بار ەڭبەگى قازاقتىڭ بولماسىن، حالىقتىق قاسيەتىن كورسەتۋگە ارنالعان دەپ ايتار ەدىم. اقسەلەۋ زەرتتەۋلەرىنىڭ اراسىندا تاۋ تۇلعا بولىپ تۇرعان ەڭبەگى - «قازاقتىڭ اۋىزشا تاريحى» كىتابى. ءبىزدىڭ حالىق ءومىر بويى ەل بولىپ قالىپتاسا باستاعاننان كەشەگى 20 عاسىردىڭ باسىنا دەيىنگى كلاسسيكالىق كوشپەلى ءومىر سالتى ءبىرجولاتا توقتاعانعا دەيىنگى كەزەڭدە، حاندىق بولسىن، قاعانات بولسىن، ۇلىس بولسىن، قانداي مەملەكەت بولماسىن، سول مەملەكەتتىڭ قۇرىلىمدىق جۇيەسى - رۋلىق تايپالىق جۇيە بولدى. رۋلىق-تايپالىق جۇيەنى اقسەلەۋدەي اشىپ بەرگەن ەشكىم جوق»،-دەدى كەشتى قورىتىندىلاعان اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ جاقىن دوسى، جازۋشى قويشىعارا سالعاراۇلى.
Baq.kz
