سامات گيليموۆ: "تەحنيكالىق بايقاۋ - قاۋىپسىزدىك كەپىلى"

3757
Adyrna.kz Telegram

تەحنيكالىق بايقاۋ سالاسىنداعى 

جاڭاشىلدىقتار قاۋىپسىزدىك كەپىلى 

ادام ومىرىندەگى ەڭ باستى قاعيدا قاۋىپسىزدىك ەكەنى بارىمىزگە بەلگىلى. تەحنيكالىق بايقاۋدىڭ قانداي تۇستارى حالىققا ءتيىمدى، دەلدالداردىڭ جولىن كەسەتىن ءىس-ارەكەتتەر،  قازاقستانداعى تەحنيكالىق بايقاۋ ستانتسيالارىن كىمدەر باقىلايدى جانە كىمدەر جاۋاپتى؟ تەحنيكالىق بايقاۋدىڭ ءمان-ءجايى قالاي؟ وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن ىزدەپ قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى كولىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى سامات قۋانىشۇلى گيليموۆپەن سۇحباتتاستىق.

-  سامات قۋانىشۇلى، سۇحباتىمىزدى قازاقستانداعى تەحنيكالىق بايقاۋعا قاتىستى باستاساق. قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە تەحنيكالىق بايقاۋ سالاسىنىڭ  جاعدايى قالاي؟

-  2012 جىلى مىندەتتى تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرەتىنە بەرگەن ساتتەن باستاپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋدەن وتپەگەن كولىك قۇرالدارىنىڭ پايىزى تومەندەتىلۋدە (2012 جىلدان باستاپ وتپەگەن كولىك قۇرالدارىنىڭ پايىزى - 13%، 2019 جىلى - 5% قۇرادى).

وتپەگەن كولىك قۇرالدارى سانىنىڭ تومەندەۋىنە ءبىرىنشى كەزەكتە تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋ ورتالىقتارىن اشۋ ءراسىمىن وڭايلاتۋ، ەكىنشىدەن، شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قاتىستى باقىلاۋ-قاداعالاۋ ءىس-شارالارى بولىگىندە جەڭىلدەۋ اسەر ەتتى، بۇل ناتيجەسىندە تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋ سالاسىنداعى ورەسكەل بۇزۋشىلىقتارعا اكەلدى، ۇشىنشىدەن، م1 ساناتىنداعى 7 جىلعى كولىك قۇرالدارى ءۇشىن تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋدەن ءوتۋدى الىپ تاستاۋدى ەنگىزۋ ماڭىزدى ءرول اتقاردى.

جوعارىدا كورسەتىلگەن فاكتورلارعا بايلانىستى تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋدى وتكىزۋ بويىنشا تەرىس پيعىلدى تۇلعالاردىڭ سحەمالىق جاڭا تۇرلەرى، سونداي-اق ولاردى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ستاندارتتارىنا جانە نقا تالاپتارىنا سايكەس كەلمەيتىن جەرلەردە قاراۋسىز وتكىزۋ فاكتىلەرى پايدا بولدى.

الاياقتىقتىڭ وسىنداي ءتۇرىنىڭ قىزمەتى تەحنيكالىق قاراپ-تەكسەرۋ ناتيجەلەرىنە تۇزەتۋلەر جاساۋ جانە ونى كولىك قۇرالىن ناقتى ۇسىنباي جۇرگىزۋ تۇرىندە جۇزەگە اسىرىلادى.

-  جوعارىدا كورسەتىلگەن زاڭسىزدىقتاردى بولدىرماۋ ءۇشىن مينيسترلىك قانداي جۇمىستاردى اتقارۋدا؟ 

-  وسى جىلى مينيسترلىك «جول ءجۇرىسى تۋرالى» قر زاڭىنا جانە مىندەتتى تەحنيكالىق بايقاۋدى ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ ەرەجەلەرىنە وزگەرىستەر ەنگىزدى، «ۇات» اق تۇلعاسىنداعى بىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيە وپەراتورى انىقتالدى.

  الاياقتىق ارەكەتتەردى بولدىرماۋ بولىگىندە «ۇات» اق-نى «تەحنيكالىق بايقاۋ» بىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەسىنىڭ وپەراتورىمەن انىقتاعاننان كەيىن «ەتورا»، «مەتا»، «اتۋمەل»، «گارو» جانە «ايستو» سياقتى تەحنيكالىق بايقاۋ ناتيجەلەرىن بەرۋدى جۇزەگە اسىراتىن باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋلەردى تەكسەرۋ باستالدى، الايدا باج وپەراتورى باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدىڭ سايكەس كەلمەۋىنە بايلانىستى "گارو" جانە "ايستو" - دان دەرەكتەردى قابىلداۋ توقتاتىلدى.

  "گارو" جانە "ايستو" باعدارلامالارىنان تەحنيكالىق بايقاۋ ناتيجەلەرىن قابىلداۋدى توقتاتا تۇرۋ سەبەبى بۇرىن بەكىتىلگەن تالاپتارعا سايكەس كەلمەۋى بولىپ تابىلادى. بۇگىنگى كۇنى جوعارىدا كورسەتىلگەن ەكى باعدارلامانى ازىرلەۋشىلەر تالاپتارعا سايكەس كەلتىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلمەگەن، وسىعان بايلانىستى 160 تەحنيكالىق بايقاۋ ورتالىعى ءسوندىرىلدى.

  جوعارىدا ايتىلعانداردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا باعدارلامانى بەكىتىلگەن تالاپتارعا سايكەس كەلتىرۋ ازىرلەۋشىنىڭ ءبىرىنشى كەزەكتەگى مىندەتى بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتۋ قاجەت، ونى ورىنداۋ تەحنيكالىق بايقاۋ ورتالىقتارىنىڭ قىزمەتىن توقتاتا تۇرۋعا، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدىڭ ورىندالۋىن بۇزۋعا جانە ت. ب. اكەپ سوقتىردى.

-  «ۇلتتىق اقپاراتتىق تەحنولوگياسى» اق-نىڭ بىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەسىنىڭ وپەراتورى رەتىندەگى ءرولى نەدە؟

-  «ۇلتتىق اقپاراتتىق تەحنولوگياسى» اق (بۇدان ءارى – وپەراتور بولىپ تابىلادى) باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدىڭ تەحنيكالىق بولىگى بويىنشا كەمشىلىكتەردى انىقتاۋ، سونداي-اق تەحنيكالىق بايقاۋ ورتالىعىندا پايدالانىلاتىن مامانداندىرىلعان باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋگە تەكسەرۋ جۇرگىزۋ جونىندەگى ءىس-شارالاردى جۇزەگە اسىرادى (وسى باعدارلاما ارقىلى دياگنوستيكالىق جابدىقتاردان ناتيجەلەردى جيناۋ جۇرگىزىلەدى جانە وپەراتورعا دياكارت تۇرىندە بەرىلەدى).

سونىمەن قاتار، وپەراتور تەحنيكالىق بايقاۋ ناتيجەلەرىن قولمەن ەنگىزۋگە جانە وسى باعدارلامالاردى تۇپنۇسقا ءونىم تۇرىندە پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن «قاراقشىلىق» باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى پايدالاناتىن تەحنيكالىق بايقاۋ ورتالىقتارىن انىقتاۋ بويىنشا جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرادى.

وپەراتور تەحنيكالىق بايقاۋدىڭ جوسىقسىز ورتالىقتارىن انىقتاۋ بويىنشا ءىس-شارالاردى ىسكە اسىرۋدا، ولار باعدارلاماشىلار تاراپىنان جول قوزعالىسىنا قاتىسۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ەلەمەي، جەكە باسىن بايىتۋ ماقساتىندا وسى باعدارلامالاردىڭ «بۇزۋ» تەتىكتەرىن پايدالانادى. 

ءىس-شارالار ناتيجەسى بويىنشا 27 تەحنيكالىق بايقاۋ ورتالىعى "قولمەن ەنگىزۋ", فوتورەداكتورلاردى پايدالانۋ جانە ءاۆتوموبيلسىز تەحنيكالىق بايقاۋدى وتكىزۋ سەبەبىنەن دەرەكتەردى ەنگىزۋدەن اجىراتىلدى.

-  تەحنيكالىق بايقاۋدا جوسىقسىز وپەراتورلارعا زاڭنامادا قانداي شارالار قاراستىرىلعان؟ 

-  قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنە سايكەس مىندەتتى تەحنيكالىق بايقاۋدى ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ ەرەجەلەرىن بۇزعانى ءۇشىن اكىمشىلىك ايىپپۇل تۇرىندە اكىمشىلىك جازا كوزدەلگەن.

اكىمشىلىك ايىپپۇل 10 اەك-تەن باستاپ تەحنيكالىق بايقاۋ وپەراتورلارىنىڭ تىزىلىمىنەن الىپ تاستاعانعا دەيىن قۇرايدى.

سونىمەن قاتار، تىزىلىمگە ەنگىزىلمەگەن ادامداردىڭ دياگنوستيكالىق كارتالاردى ساتۋى جانە كولىك قۇرالىن تەكسەرمەي تەحنيكالىق بايقاۋدى وتكىزۋ قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 385-بابى بويىنشا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە اكەپ سوعادى، جالعان قۇجاتتاردى، ءمورتابانداردى، مورلەردى، بلانكىلەردى، مەملەكەتتىك پوشتا تولەمى بەلگىلەرىن، مەملەكەتتىك ناگرادالاردى قولدان جاساۋ، دايىنداۋ نەمەسە وتكىزۋ.

سونداي-اق، قوعامدى ازاماتتىق ۇستانىم تانىتۋعا جانە بەلگىسىز تۇلعالاردىڭ دياگنوستيكالىق كارتالاردى (تالونداردى) ساتۋ فاكتىلەرى تۋرالى، باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى بۇزۋ فاكتىلەرى تۋرالى كولىك كوميتەتىنە حابارلاۋعا شاقىرامىز جانە kense.kt@miid.gov.kz  ەلەكتروندى مەكەن جايىنا جىبەرۋدى سۇرايمىز. 

 -  تەحنيكالىق بايقاۋدا مينيسترلىك تاراپىنان زاڭ جوباسى ماقۇلدانىپتى، بۇل زاڭ جوباسىنا قانداي وزگەرىستەر ەنگىزىلدى؟

-  2019 جىلى تەحنيكالىق بايقاۋدان ءوتۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا مينيسترلىك «جول قوزعالىسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا تۇزەتۋلەر ەنگىزۋگە باستاما جاسادى. سونداي – اق، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2019 جىلعى 22 تامىزداعى №621 قاۋلىسىمەن «ۇلتتىق اقپاراتتىق تەحنولوگيالار» اكتسيونەرلىك قوعامى مىندەتتى تەحنيكالىق بايقاۋدىڭ بىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەسىنىڭ (بۇدان ءارى – باج «تەحنيكالىق بايقاۋ» eisto.kz). «تەحنيكالىق بايقاۋ»  مىندەتى مەحانيكالىق كولىك قۇرالدارىن جانە ولاردىڭ تىركەمەلەرىن مىندەتتى تەحنيكالىق بايقاۋدىڭ بىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەسىن جۇرگىزۋ، دامىتۋ، ىقپالداستىرۋ جانە سۇيەمەلدەۋ بولىپ تابىلادى.  مينيسترلىك باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى ازىرلەۋشىلەرمەن «تەحنيكالىق بايقاۋ» باج وپەراتورىمەن بىرلەسىپ (باج وسى باعدارلاما ارقىلى تەحنيكالىق بايقاۋ ناتيجەلەرىن سايتقا بەرۋ جۇزەگە اسىرىلادى eisto.kz) باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى تەكسەرۋ راسىمىنە قاتىستى تۇسىنىكتەمەلەر بەرىلدى، سونداي-اق مىندەتتى تەحنيكالىق بايقاۋدى دامىتۋ تۋرالى مەموراندۋم وزەكتىلەندىرىلدى جانە مامانداندىرىلعان باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى ازىرلەۋشىلەرمەن جانە «تەحنيكالىق بايقاۋ» باج وپەراتورىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى. «يدەنتيفيكاتسيالىق كىلتتەر» جاڭارتىلدى (ەسكەرتۋ. سايكەستەندىرۋ كىلتى-جەكە كىلت-تەحنيكالىق بايقاۋ ورتالىقتارىنىڭ سايتقا دەرەكتەر بەرۋگە قول جەتكىزۋى eisto.kz (سايكەستەندىرۋ كىلتتەرىن جاڭارتۋ اي سايىن جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى) دەرەكتەردى بەرۋدى جۇزەگە اسىراتىن جوسىقسىز وپەراتورلاردى بولدىرماۋ ماقساتىندا باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى (سايكەستەندىرۋ كىلتتەرىن جاڭارتۋ اي سايىن جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى).

-  سۇحباتىڭىزعا راحمەت! جۇمىستارىڭىز جەمىستى بولسىن!

وڭعار قابدەن،

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

 

 

 

 

 

 

 

 

پىكىرلەر