دۋلات اعادىل: جازىقسىز قۋدالاۋ مەن زاڭسىزدىق قاشۋعا ءماجبۇر قىلدى

4390
Adyrna.kz Telegram
ازاماتتىق بەلسەندى دۋلات اعادىل (سول جاقتان ەكىنشى) تسەلينوگراد اۋداندىق پوليتسيا بولىمىندە تۇر. اقمول كەنتى، اقمولا وبلىسى، 15 قاراشا 2019 جىل.

قاراشانىڭ 15-ءى كۇنى تاڭەرتەڭ قازاقستان باس پروكۋرورىنا شاعىمىن جەتكىزۋ ءۇشىن نۇر-سۇلتانداعى باس پروكۋراتۋرا عيماراتىنا كەلگەن جەرگىلىكتى بەلسەندى دۋلات اعادىلدى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ۇستاپ، كولىككە سالىپ، الىپ كەتتى. پوليتسيا اكەتەر الدىندا 42 جاستاعى بەلسەندى سول جەرگە كەلگەن بىرنەشە جاقتاسى مەن جۋرناليستەرگە "جەرگىلىكتى قۇقىق ورگاندارى ءوز قۇقىعىن ورەسكەل بۇزعانىنا شىداماي" ۋاقىتشا قاماۋ مەكەمەسىنەن قاشۋعا ءماجبۇر بولعانىن ايتتى. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن قازاقستان ىشكى ىستەر مينيسترلىگى وكىلدەرى قاراشانىڭ 4-ءى كۇنى اكىمشىلىك سوت شەشىمىمەن 10 تاۋلىككە قامالعان دۋلات اعادىلدىڭ اقمولا وبلىسى تسەلينوگراد اۋدانى پوليتسيا ءبولىمىنىڭ ۋاقىتشا قاماۋ يزولياتورىنان قاشىپ كەتكەنى تۋرالى حابارلاعان ەدى.

دۋلات اعادىلدىڭ تالابى

جۇما كۇنى الەۋمەتتىك جەلىدە تاراعان ۆيدەودا دۋلات اعادىل تاعدىرىنا الاڭداۋشىلىق بىلدىرگەن بارشاعا العىسىن ايتىپ، ءوزىنىڭ امان-ساۋ ەكەنىن سەزدىرىپ حابارلاسا الماعانى ءۇشىن تۋىس-جاقىندارىنان كەشىرىم سۇرايدى. بۇدان سوڭ بەلسەندى قازاقستاننىڭ باس پروكۋراتۋراسى، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى جانە جوعارعى سوت باسشىلىعىنا باسىنداعى جاعدايدى بايانداپ، ولاردان ءوزىن قابىلداۋىن سۇراعان.

بەلسەندى دۋلات اعادىلدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدە مالىمدەمەسىن جاريالاعان ۆيدەودان سكرينشوت. نۇر-سۇلتان، 15 قاراشا 2019 جىل.
بەلسەندى دۋلات اعادىلدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدە مالىمدەمەسىن جاريالاعان ۆيدەودان سكرينشوت. نۇر-سۇلتان، 15 قاراشا 2019 جىل.

"تسەلينوگراد اۋدانى ىشكى ىستەر ءبولىمى، پروكۋراتۋرا مەن سوت ورگانى مەنى جازىقسىز قۋدالاپ، ءبىر ايدىڭ ىشىندە بەس رەت اكىمشىلىك جازا قولدانىپ، قاماۋدا ۇستادى، شىدامىم شەگىنە جەتكەن سوڭ قاشۋعا ءماجبۇر بولدىم" دەپ تۇسىندىرگەن ول.

اعادىل قاماۋدا وتىرعان كەزدە ءوزى جانە باسقا دا بەلسەندىلەردى قۋدالاۋعا قارسىلىق ءبىلدىرىپ، جوعارعى سوت، باس پروكۋراتۋرا مەن ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە ارىز جازعانىن، بىراق ەشقانداي جاۋاپ الماعانىن ايتادى.

"قۇقىق قىزمەتكەرلەرى ەكى جىلدان بەرى مەنى كوشەدە، يا كولىكتە كەتىپ بارا جاتقان جەرىمنەن ەش نەگىزسىز ۇستاپ اكەتۋدى ادەتكە اينالدىردى. جۇرتتىڭ كوكەيىندەگى ماسەلەنى ايتقانى ءۇشىن بەلسەندىلەردى قۋدالاۋعا سالىپ، زاڭسىزدىقتارعا جول بەرىپ وتىرعان تسەلينوگراد اۋدانى پوليتسيا، سوت جانە پروكۋراتۋرا ورگانى باسشىلارىن جاۋاپقا تارتۋدى تالاپ ەتەمىن" دەيدى اعادىل.

پوليتسەيلەر بەلسەندى دۋلات اعادىلدى (ورتادا) كۇشتەپ ۇستاپ جاتقان ءسات. نۇر-سۇلتان، 26 قازان 2019 جىل.
پوليتسەيلەر بەلسەندى دۋلات اعادىلدى (ورتادا) كۇشتەپ ۇستاپ جاتقان ءسات. نۇر-سۇلتان، 26 قازان 2019 جىل.

وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن نۇر-سۇلتان قالاسىندا قازاقستان ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە اعادىل تۋرالى تولىمدى اقپارات بەرۋدى تالاپ ەتىپ بارعان ازاماتتارعا مينيسترلىكتىڭ اكىمشىلىك پوليتسيا كوميتەتىنىڭ وكىلى كارىم جارىلقاسىنوۆ "اجەتحاناعا سۇرانعان بەلسەندى كەزەكشىنىڭ تەلەفونعا جاۋاپ بەرۋگە اينالعان ءساتىن پايدالانىپ قاشىپ كەتتى" دەپ حابارلاعان ەدى. دۋلات اعادىل ءىىم وكىلىنىڭ ول ءسوزىن جوققا شىعاردى.

"اجەتحاناعا سۇراندى دەگەنى – وتىرىك. 55-60 ادامعا ارنالعان يزولياتوردا قاماۋدا جالعىز وتىردىم. مەكەمەنى كۇزەتەتىن ءۇش قىزمەتكەردىڭ ەكەۋى سول ءتۇنى جۇمىس ورنىندا بولعان جوق، بىرەۋى ۇيىقتاپ جاتتى، مەنىڭ قاشۋىما ەشكىم كومەكتەسكەن جوق، ول جەردەن ءوزىم كەتتىم" دەدى ول.

"حالىقپەن ويناماڭدار"

الەۋمەتتىك جەلىدە تاراعان ۆيدەودا دۋلات اعادىل قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆقا، بۇرىنعى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆقا جانە باس پروكۋرور عيزات نۇرداۋلەتوۆكە دە ۇندەۋ جاساعان.

"حالىققا قاراسىڭىزدار، حالىقپەن ويناماڭىزدار. تاعى دا ايتامىن، ەلىم، جەرىم دەگەن ادامداردى قۋدالاۋدى، رەپرەسسيانى توقتاتىڭىزدار!" دەگەن اعادىل قازىرگى كەزدە قازاقستاندا قاماۋدا وتىرعان، قۇقىق قورعاۋشىلار ساياسي تۇتقىن دەپ تانىعان ارون اتابەك، ماكس بوقاەۆ، سەرىك جاحين، المات جۇماعۇلوۆ، مۇحتار جاكىشەۆ، قايىرلى ومار سىندى ازاماتتاردى بوستاندىققا شىعارۋدى تالاپ ەتەدى. قازاقستان بيلىگى ەلدە ساياسي كوزقاراسى نەمەسە ازاماتتىق بەلسەندىلىگىنە بولا قۋدالانعان ەشكىم جوق دەپ مالىمدەپ كەلەدى.

"شەكاراعا، ءتىپتى ونى قويىپ پوليتسياعا قاراستى ۋاقىتشا قاماۋ يزولياتورىنا باقىلاۋ ورناتا الماي وتىرىپ، بەلسەندىلەردى قۋدالاۋدى، قاراپايىم قازاقتىڭ ىشىنەن "تەرروريست", "ەكسترەميست" ىزدەۋدى دوعارىڭىزدار، وزدەرىڭىزدىڭ ناقتى جۇمىستارىڭىزبەن اينالىسىڭىزدار" دەيدى دۋلات اعادىلى بيلىككە قاراتا ايتقان سوزىندە.

اعادىل بۇل ۆيدەونى باس پروكۋراتۋراعا بارار الدىندا جازعانىن ەسكەرتكەن.

"ەگەر وسىدان كەيىن باسقاشا سويلەپ، توقاەۆ پەن نازارباەۆتان كەشىرىم سۇراپ، قاتەلەستىم دەپ جاتسام، ونى ەركىمنەن تىس، قىسىممەن ايتىلعان دەپ ەسەپتەڭىزدەر. ال بۇل ءسوزىمدى ءوز ەركىممەن ايتىپ وتىرمىن" دەپ مالىمدەگەن ول.

جۇما كۇنى تاڭەرتەڭ دۋلات اعادىلدى باس پروكۋراتۋرا الدىنان الىپ كەتكەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى بىرنەشە ساعاتتان سوڭ ونى اقمولا وبلىسى تسەلينوگراد اۋداندىق پوليتسيا بولىمىنە جەتكىزدى. پوليتسەيلەر ىشكە كىرگىزەر الدىندا بەلسەندى سول جەرگە بىرگە بارعان بىرنەشە جاقتاسى مەن جۋرناليستەرگە "تسەلينوگراد اۋدانىنداعى قۇقىق ورگاندارىنىڭ زاڭسىزدىعىن جەتكىزۋ ءۇشىن قامالعان جەردەن كەتىپ قالعانىن" تاعى قايتالادى.

اكىمشىلىك جازامەن بىرنەشە رەت قامالعان بەلسەندى

اكىمشىلىك سوت شەشىمىمەن 10 تاۋلىككە قامالعان بەلسەندى دۋلات اعادىلدىڭ اقمولا وبلىسى تسەلينوگراد اۋدانى پوليتسياسىنىڭ ۋاقىتشا قاماۋ يزولياتورىنان "قاشىپ كەتكەنى" تۋرالى اقپارات قاراشانىڭ 13-ءى كۇنى تاراعان. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى وكىلدەرى "ول سەرۋەندەۋگە سۇرانىپ، جارتىلاي بەكىتىلگەن تەرەزەسى ارقىلى سىرتقا، ەسكى دۋالدىڭ ساڭىلاۋى ارقىلى كوشەگە شىعىپ كەتكەن" دەپ حابارلادى.

بوستاندىققا شىعۋىنا از قالعان بەلسەندىنىڭ يزولياتوردان "قاشىپ كەتكەنىنە" كۇمان كەلتىرگەن جاقتاستارى بەيسەنبى كۇنى نۇر-سۇلتاندا باس پروكۋراتۋرا، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى مەن تسەلينوگراد اۋدانى پوليتسيا بولىمىنە بارىپ، اعادىل تۋرالى تۇسىنىكتەمە بەرۋدى تالاپ ەتتى.

قاراشانىڭ 14-ءى كۇنى تسەلينوگراد اۋدانى پوليتسيا ءبولىمى دۋلات اعادىل اكىمشىلىك باپ بويىنشا قاماۋدا وتىرعاندىقتان ونى يزولياتوردان كەتىپ قالعانى ءۇشىن جازالامايتىنىن، "قالعان بەس كۇن وتىرىپ شىققان سوڭ" بوساتاتىنىن مالىمدەگەن.

دۋلات اعادىل الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى كوتەرىپ، ازاماتتىق قۇقىقتار مەن ساياسي بوستاندىقتاردىڭ ساقتالۋىن تالاپ ەتىپ جۇرگەن بەلسەندى رەتىندە تانىمال. ول بيلىككە نارازىلىق اكتسيالارىنا قاتىسقانى ءۇشىن بۇعان دەيىن بىرنەشە رەت اكىمشىلىك قاماۋدا بولعان. سوڭعى رەت قاراشانىڭ 4-ءى كۇنى اقمول كەنتىندە "سوتقا اپارماق بولعان پوليتسيانىڭ زاڭدى تالابىنا باعىنباعان" دەگەن ايىپ تاعىلىپ، سوت شەشىمىمەن 10 تاۋلىككە قامالعان. قاراشانىڭ 14-ءى كۇنى نۇر-سۇلتاندا اعادىلدىڭ جاقتاستارىمەن كەزدەسكەن قازاقستان ىشكى ىستەر مينيسترلىگى اكىمشىلىك پوليتسيا كوميتەتىنىڭ وكىلى پولكوۆنيك كارىم جارىلقاسىنوۆتىڭ ايتۋىنشا، بەلسەندىگە سوت كەسكەن جازاعا "سوتتى قۇرمەتتەمەگەنى ءۇشىن" تاعى بەس تاۋلىك جازا مەرزىمى قوسىلعان. "دۋلات اعادىل قاراشانىڭ 19-ى كۇنى شىعۋى ءتيىس بولاتىن" دەدى ءىىم وكىلى.

بۇعان دەيىن، قازاننىڭ 28-ءى كۇنى تسەلينوگراد اۋدانى سوتى دۋلات اعادىلدى "قازاننىڭ 17-ءى كۇنى اۋداندىق پوليتسيا بولىمىندە بيلىك وكىلدەرىنىڭ تالابىنا مويىنسۇنباعان" دەگەن ايىپپەن 10 تاۋلىككە قاماۋعا شەشىم شىعارعان.

تامىزدىڭ 27-ءى كۇنى نۇر-سۇلتانداعى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق اكىمشىلىك سوتى بەلسەندى دۋلات اعادىلدى "شەرۋ وتكىزۋ ءتارتىبىن بۇزدى" دەپ ايىپتاپ، ون تاۋلىككە قاماعان. بەلسەندىنىڭ ۇستىنەن ءبىر كۇندە ەكى سوت وتكەن. "بەيبىت ميتينگ، شەرۋ، پيكەت وتكىزۋ ءتارتىبىن بۇزۋ" بابى بويىنشا ايىپ تاعىلعان ونى ءبىر سۋديا اقتاسا، ىلە-شالا ەكىنشى سوت بولىپ، باسقا سۋديا ءدال سول باپپەن ايىپتى دەپ تانىپ، ون تاۋلىككە قاماعان.

تامىزدىڭ 24-ىندە اعادىل "پوليتسياعا باعىنبادى" دەگەن ايىپپەن بەس تاۋلىككە قامالعان ەدى. ادۆوكاتى دانيار احتانوۆتىڭ ايتۋىنشا، سوت ونى سول كۇنى نۇر-سۇلتان پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ الدىندا "زاڭسىز اكتسيا وتكىزدى" دەپ ايىپتاپ، دالەل رەتىندە بەلسەندىلەردىڭ تامىزدىڭ 23-ءى اقش ەلشىلىگى مەن ازىرەت سۇلتان مەشىتى الدىنداعى "ساياسي تۇتقىنداردى" بوساتۋدى تالاپ ەتكەن نارازىلىقتان تۇسىرىلگەن ۆيدەونى پايدالانعان.

دۋلات اعادىل وزىنە تاعىلعان بارلىق ايىپتاردى مويىنداۋدان باس تارتقان.

بيىل ماۋسىمنىڭ 9-ى، قازاقستاندا كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى وتكەن كۇنى نۇر-سۇلتاندا پوليتسەيلەر ازاتتىق راديوسىنىڭ تىكەلەي ەفيرىنە بارا جاتقان دۋلات اعادىلدى ۇستاپ، ەسىل اۋداندىق پوليتسيا بولىمىنە اپارعان. كەيىن بەلسەندى پوليتسيا بولىمىندە بيلىك وكىلدەرى وزىنە كۇش كورسەتكەنى تۋرالى مالىمدەپ، باس پروكۋراتۋراعا شاعىم تۇسىرگەن ەدى.

بيىل قاراشانىڭ 7-ءى كۇنى جەنەۆادا قازاقستاننىڭ ەلدەگى ادام قۇقىعى احۋالىنا بايلانىستى ەسەبىن تىڭداعان بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىعى كەڭەسىندە باتىس ەلدەرى نۇر-سۇلتاندى ازاماتتاردىڭ وي-پىكىرىن ەركىن ءبىلدىرىپ بەيبىت ميتينگى مەن نارازىلىق شارالارىنا شىعۋ قۇقىعىن قۇرمەتتەۋگە، اشىق ءارى دەموكراتيالىق ستاندارتتارعا ساي سايلاۋ وتكىزۋگە، ءسوز جانە ءباسپاسوز بوستاندىعىن قاماتاماسىز ەتۋگە شاقىرعان. سونىمەن بىرگە قازاقستاننان ويىن اشىق ايتىپ، بيلىكتى سىناعانداردى، ميتينگىگە شىققانداردى قۋدالاۋدى توقتاتۋدى، حالىقارالىق قاۋىمداستىق الدىنداعى مىندەتتەرىن تولىق ورىنداۋدى سۇراعان.

"ازاتتىق" راديوسى

فوتو اۆتورى ءسانيا تويكەن

پىكىرلەر