داركەمباي دەگەندى ەستىسە ءدۇيىم قازاق ءدۇلدۇل ۇستا-زەرگەردى ەسىنە الىپ، ەلەڭ ەتەدى. «جاسىنداي وت شاشاتىن ءتوستى قۇرىپ، جاسىمنان ۇستالىقتى كاسىپ ەتتىم» دەگەن شەبەر «بالعانىڭ توسكە تيگەن شىڭىلىمەن شىنىعىپ وسكەن» ەدى. جۇرتىنىڭ كونە جادىگەرلەرىن جيناپ، ونى كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، بۇگىنگە جەتكىزىپ، قازاقتىڭ ۇلتتىق قولونەرىن قايتا تىرىلتكەن داركەمباي شوقپارۇلى ەلىنىڭ قۇرمەتىنە بولەنگەن جان بولدى. «بالا كەزدەن بۇل ونەرگە بوي ۇرىپ» وسكەن بالاعا «اق اجەلەر تالاي بۇيىم سوقتىرىپ، تاڭعالىپ، تاڭدايلارىن قاعادى ەكەن».
«شەبەردىڭ قولى ورتاق». قازىرگە دەيىن قازاقتىڭ قارا شاڭىراقتارىندا شەبەردىڭ قولىنان شىققان بۇيىمدار قاستەرلى سانالىپ، تورگە قويىلعان. بۇگىندە باقيلىق بولعان حاس شەبەردىڭ بۇيىمدارىن ەلى ونىڭ كوزىندەي كورىپ ساقتاپ وتىر.
الىستان اتىن عانا ەستىپ، جاساعان زاتىن كورۋگە اسىق بوپ جۇرگەن اعايىن بولساڭىز، ەندى اقشي جاققا ات باسىن بۇرىڭىز. اقشي – اتاقتى داركەمباي ۇستانىڭ تۋعان اۋىلى. كوزىنىڭ تىرىسىندە-اق شوقپارۇلى ءوز شەبەرحاناسىندا تالاي شاكىرت تاربيەلەپ، ىزگى ءىسىنىڭ ءىزباسارلارىن دايىنداپ، ەل اۋزىنا ىلىككەن ەدى. «شوقپارۇلىنىڭ شەبەرحاناسى» اتانعان سول شاعىن ۇستا ءۇيى كۇنى كەشە عانا «ۇستا داركەمباي اتىنداعى وبلىستىق قولونەر مۇراجايىنا» اينالدى. «اتاقتى شەبەردىڭ مۇراجايى اشىلدى» دەگەندى ەستىگەن سوڭ اقشي اۋىلىنا ءبىز دە اسىقتىق.
جۇزدەگەن جىلدار بۇرىن بۇل ارادان ۇلى جىبەك جولىنىڭ كەرۋەنى جوڭكىلگەن دەسەدى. سول تاريح ەلەسىنىڭ جەتەگىندە جۇيتكىپ كەلە جاتقان سىزگە جول جيەگىنەن كەشەگى كۇننىڭ كەرەمەتىن ىشىنە بۇككەندەي كوگىلدىر كۇمبەزدى مۇراجاي مەنمۇندالايدى. «كەلىڭىز، كەلىڭىز دە ەنىڭىز!» دەيتىندەي. بۇل – اتاقتى شەبەردىڭ ارمانى بولعان مۇراجاي. جەتى قىزمەتكەرى، التى زالى بار، ەسەسىنە ءۇش مىڭعا جۋىق جادىگەرمەن جاسانعان مۇراجاي مەيىرىم مەكەنى دەرسىز. مۇنداعى ءاربىر بۇيىمنان ونەرگە دەگەن ماحابباتتى كورەسىز. كونەنىڭ سارقىتىنداي بولعان بۇل قۇندىلىقتار اسقان ىلتيپاتپەن جاسالعانى ءارى شەبەر قولداردىڭ عانا تۋىندىلارى ەكەنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس.
بۇگىندە بۇل مۇراجايدىڭ ديرەكتورى داركەمباي شوقپارۇلىنىڭ ۇلى، ەتنوديزاينەر، ۇستا-زەرگەر داۋلەت شوقپاروۆ. مۇراجايداعى كوپ دۇنيەدەن داۋلەت داركەمبايۇلىنىڭ دا قولتاڭباسىن كورۋگە بولادى. ءوزى مۇندا قويىلعان 2400-دەي جادىگەر جايىندا جاڭىلماي بايانداۋعا بار. ەندى شە؟ «اكە كورگەن وق جونار» دەگەن وسى دا. سوندىقتان بۇل جەردەگى ءار بۇيىمعا ونىڭ جانارىمەن ايالاپ، الديلەي قاراعانىن بايقاۋعا بولادى. اكەنىڭ ايالى الاقاندارىنان شىققان بۇل زاتتار اسىلدىڭ پارقىن بىلەر پەرزەنت ءۇشىن التىنعا دا بەرگىسىز ەكەنى ءسوزسىز.
كوزدىڭ جاۋىن الار جادىگەرلەردى جانارىمەن ءسۇزىپ كەلە جاتقان داۋلەت: «اكەم ومىردەن وتكەن سوڭ وتباسىمىزبەن ويعا قالدىق. «وسىنشا مول دۇنيەنى قايدا سىيدىرامىز، قالاي ساقتايمىز؟» دەگەن ساۋالدار الدىمىزدان شىقتى. اكەمىزدىڭ ءومىر بويى تىرنەكتەپ جيناپ، كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاعان قازىناسىن كىم كورىنگەنگە قولدى ەتۋگە قۇقىمىز جوق. قالا بەردى، ول بۇيىمدار كولدەنەڭ كوك اتتىعا بەرە سالاتىن باعاسىز دۇنيەلەر ەمەس قوي. اعايىنمەن اقىلداسا كەلە مۇراجاي اشساق پا دەگەن ويمەن جۇرگەن ەدىم. كەيىن «ىزدەگەنگە سۇراعان»، وبلىس باسشىلىعى دا ءبىزدىڭ ويىمىزدى قولداپ، بۇل ىسكە باستاماشى بولىپ، قولۇشىن سوزۋعا ۋادە ەتتى» دەپ ەسكە الدى.
ءسويتىپ، «ونەرلىگە ءورىس كەڭ» دەيتىن ءوڭىر باسشىسى ءارى داركەمباي ۇستانىڭ ونەرىنە ءبىر كىسىدەي قانىق وبلىس اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆ بۇل ءىستى قولعا الۋدى تاپسىرعان. اراعا ءبىراز ۋاقىت سالىپ مۇراجاي دا اشىلدى. سەرىك ابىكەنۇلىنىڭ ءوزى ارنايى كەلىپ، لەنتاسىن قيدى. مۇراجايدىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا اكىم: «داركەمباي ولگەن جوق، ونىڭ ارتىندا قالدىرعان ومىرلىك قازىناسى ارقىلى مارقۇمنىڭ ەكىنشى ءومىرى باستالدى. دەگەنمەن مۇراجاي جالعىز داركەمباي ءۇشىن جاسالعان جوق، حالىق يگىلىگى ءۇشىن، جالپىعا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن جاسالدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى. «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا قولعا الىنعان مۇراجاي قۇرىلىسى (كۇردەلى جوندەۋ) مەن بەزەندىرۋ ىسىنە 50 ميلليون تەڭگەدەي قارجى جۇمسالىپتى.
مۇراجاي عيماراتى جايىندا شەبەردىڭ ۇلى داۋلەت داركەمبايۇلى: «ءبىر كەزدەرى بۇل القاپتا ءجۇزىم ەگىستىگى بولىپتى. سول كەزدە وسى ءۇي جۇزىمدىكتىڭ كەڭسەسى بولعان ەكەن. كەيىن بۇل داركەمباي شوقپارۇلىنىڭ شاڭىراعى، ياعني ءبىزدىڭ ءۇيىمىز بولدى. مەملەكەت «مۇراجاي جاساساق» دەپ ۇسىنىس بىلدىرگەندە قۋانا كەلىستىم. ويتكەنى اكەمنىڭ بۇكىل مۇراسى ءوز ۇيىندە ەلىنىڭ يگىلىگىنە جاراسا ماعان ودان اسقان قۋانىش جوق ەدى» دەيدى.
مۇراجاي التى كورمە زالىنان تۇرادى. العاشقى جانە ەكىنشى كورمە زالدارى شەبەردىڭ شىناشاقتاي شاعىنان باستاپ، اعاشتان ويۋ ويىپ، تەمىردەن ءتۇيىن تۇيگەن كەزىنە دەيىنگى ءومىر تاريحىنان سىر شەرتەتىن جادىگەرلەرمەن جاسانعان. ۇستا-زەرگەردىڭ فوتوسۋرەتتەرى، وتباسى، ۇستاعان بۇيىمدارى، ولەڭ-جىرلارى، العاش قولىنان شىققان تۋىندىلارى ساقتالعان. وسى بولىمدەگى «مەشىن» دەپ اتالاتىن بەتپەردەنىڭ تۇسىنا كەلگەندە شەبەردىڭ ۇلى: «اكەم ءۇشىن وسى جادىگەردىڭ ورنى ەرەكشە. بۇل – ونىڭ العاشقى جاساعان دۇنيەسى. سوندىقتان دا ونى سارى مايداي ساقتاپ، ەشكىمگە سىيلاماعان. ماعان دا كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋعا اماناتتاعان دۇنيەسى ەدى» دەپ ەسكە الدى. ال ودان ءارى اعاشتان ويىلىپ جاسالعان، «احمەت اتا» اتالاتىن كومپوزيتسيانىڭ جانىنا كەلگەندە ەرىكسىز ەزۋ تارتتى. بۇل كومپوزيتسيا – كادىمگى قازاقتىڭ قارا شالىنىڭ باسى. قارا شال احمەت – داركەمبايدى باۋىرىنا باسقان ادام. وسىنى كورگەن سايىن احمەت اقساقالدىڭ ءمۇسىننىڭ باسىنا ءوزىنىڭ قالپاعىن كيگىزىپ: «ۇقساماساڭ تۋماعىر!» دەپ مەيىرلەنەتىنىن ايتىپ، كۇلىپ الدى.
ودان ءارى «جىگىتكە جەتى ونەردە از» دەپ اتالاتىن بولىمدە داركەمباي شوقپارۇلىنىڭ ءتۇرلى كورمەلەردە العان ماراپاتتارى مەن مەدالدارى، شەبەر جايىندا جازىلعان ماقالالار مەن زەرتتەۋ ماتەريالدارى، سونداي-اق قازاق حالقىنىڭ كوشپەندى تۇرمىسىنان سىر اعىتاتىن مۇلىكتەر، جيھازدار، الۋان بۇيىمدار قويىلعان. وسى جەردەن جازۋشى ساعادات سالىمباەۆتىڭ شەبەر تۋرالى «دارا تۇلعا داركەمباي» اتتى كىتابىن دا كوزىڭىز شالادى. ولاردىڭ قاتارىندا كيىز ءۇيدىڭ كەرەك-جاراقتارى، سىرماق، تۇس كيىز، ساندىق، ديىرمەن، جوزى، كەلى مەن كەلى ساپ، شوقپار، قامشى دەيسىز بە، تورسىقتىڭ دا نەشە اتاسى، ءتىپتى استاۋعا دەيىن بار.
ال ودان كەيىنگى كورمە زالىنان ءتۇرلى مۋزىكا اسپاپتارى مەن كوزدىڭ جاۋىن الار زەرگەرلىك بۇيىمدار ورىن تەپكەن. بۇل بولىمدە مۇراجاي مەيماندارىنىڭ كوزىنە جىلىۇشىراپ، ەرەكشە كوز تارتاتىن ءبىر ونەر تۋىندىسى بار. ول مۇراجاي يەسى، شەبەردىڭ ارتىنداعى كوزى – داۋلەتكە دە ىستىق. بۇل – ۇزىن مويىندى، شاعىن ءارى سوپاق شاناقتى ويۋلانعان دومبىرا. ونىڭ شاناعىنداعى «داۋلەت داركەمبايۇلى 1979 ج» جانە «ۇستا داركەمباي شوقپارۇلى شاپىراشتى»(ارابشا) دەگەن جازۋلار بار. قوزىقۇيرىق دومبىرا دەپ اتالاتىن اسپاپ ءوزىنىڭ سىرتقى سۇيكىمدىلىگىمەن دە باۋرايدى ەكەن. بۇل بالا شاعىنان ءوزى ونەرگە باۋلىعان بالاسى داۋلەتكە ارناپ جاسالعان دومبىرا ەكەن. وزگە ۇلتتىڭ مۋزىكالىق اسپاپتارى دا وسى جەردەن ورىن تەپكەن. وسى ورايدا داۋلەت داركەمبايۇلى الماتىداعى ىقىلاس اتىنداعى حالىق مۋزىكا اسپاپتارى مۇراجايىنداعى جادىگەرلەردىڭ ءبىراز بولىگى اكەسىنىڭ قولىنان شىققان تۋىندىلار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ءتىپتى ولاردىڭ ءبىرازى بۇگىندە قولدانىستا جوق، بىراق عىلىمي زەرتتەۋگە سۇيەنە جاسالعان تۋىندىلار ەكەن. سونداي-اق قىزپۋ-دا ورنالاسقان «اقتۇمار» مۇراجايىنىڭ دا كوپ جادىگەرلەرى شەبەردىڭ بۇيىمدارىنان جيناقتالعان.
بۇدان كەيىنگى زالدا سايات پەن سەرۋەندى ۇناتاتىن قازاق ءۇشىن قاجەتتى قارۋ-جاراق، ءتۇرلى ات ابزەلدەرى، سونداي-اق ۇستانىڭ قۇرال-سايماندارى ورنالاسقان. بۇل جەردەن قاقپاننىڭ دا سان ءتۇرىن كەزىكتىرۋگە بولادى. قاقپانمەن قاتار كۇرزى تاستى، اعاش پەن تەمىر شاڭگەكتەردى، قازىقتى دا بايقاي الاسىز. قۇسبەگى مەن ونىڭ قىرانىنا قاجەتتى زاتتاردى – «ساياتشىنىڭ سايماندارى» دەگەن جەردە تۇعىر، بالاقباۋ، ساپتىاياق، توماعا، بالداقتان كورەسىز. ولارمەن تانىسا ءجۇرىپ ءتۇرلى ەتنواتاۋلارعا دا قانىق بولاسىز.
مۇراجايعا كىرگەننەن ءبىزدىڭ نازارىمىزدى ەرەكشە اۋدارعان ءبىر جادىگەر بولدى. ول – اعاشتان ويىلعان قاراساي باتىردىڭ ءمۇسىنى. بۇلا كۇشى بويىندا بۇلقىنىپ، ايباتتى جۇزىمەن تەسىلە قاراپ، ساداق تارتىپ تۇرعان باتىر بەينەسى وتە ءساتتى شىققان. ونەر يەسى ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، شەبەرلەر مەيلىنشە تابيعاتتىڭ ءوزى ويعان، ۇقساتىپ جاراتقان زاتتاردى ءوزىنىڭ وبەكتىسىنە اينالدىرادى. ماسەلەن، مىنا اعاشتان باتىردىڭ بەينەسىن كورۋ، كەيىن ونى جونىپ شىعۋ كەز كەلگەننىڭ قولىنان كەلمەسى انىق.
تاعى ءبىر زالدا شەبەر جاساعان ءۇي جيھازدارى اسا ءبىر ۇيلەسىممەن ورنالاسقان. قوشقار باستى ورىندىق، اسادال، ءتۇرلى اعاش توسەكتەر دە وسى جەردە.
بۇدان بولەك مۇراجايدىڭ قوس بىردەي قور بولمەسى بار ەكەن. بۇل جەرگە دە باس سۇققان ءبىز ءالى ارشىلىپ ۇلگەرمەگەن قازىناعا تاپ بولعانداي تۇرىپ قالدىق. وسىنى اڭعارعان شەبەردىڭ ۇلى «بۇل جەرلەردە ءالى تالايدى تاڭعالدىراتىن عاجاپ دۇنيەلەر بار. قازىر مۇراجايعا تەك اكەمنىڭ جيعان، جاساعان دۇنيەسىنىڭ ءبىر بولىگى عانا قويىلدى. جالپى جادىگەرلەردىڭ سانى ءۇش مىڭنان اسىپ جىعىلادى. ءتىپتى ودان دا كوپ بولۋى مۇمكىن. وزدەرىڭىز بايقاپ وتىرعاندارىڭىزداي بۇل جەردە ورىن تاپشى. سوندىقتان بولاشاقتا مۇراجاي اياسى ۇلكەيىپ جاتسا ءبىراز دۇنيەلەرگە كورەرمەن كوزايىم بولا الادى» دەدى. شىندىعىندا دا ساندىقتىڭ ءتۇر-ءتۇرى، ساماۋرىننىڭ نەبىر عاجايىپتارى دا ازىرگە وسى جاقتى مەكەندەپتى.
جالپى العاندا داركەمباي شوقپارۇلى اتىنداعى مۇراجاي جادىگەرلەرىنىڭ ءبىرازى تاريحي، مادەني تۋىندىلار، ءبىر بولىگى شەبەردىڭ ءوز قولىنان شىققان دۇنيەلەر بولسا، ەندى بىرقاتارى ونىڭ شاكىرتتەرى جاساعان، كەيىن ۇستازىنا سىيعا تارتقان بۇيىمدار. شاكىرتتەرى دەمەكشى، شەبەر ەلىن تەك ءوز ونەرىمەن عانا ەمەس، شاكىرت تاربيەلەي بىلۋىمەن دە ءتانتى ەتكەن. وسى جايىندا ۇلىنان سىر اعىتقانىمىزدا داۋلەت اعا: «اكەم وسىلارعا ۇيرەتىپ پايدا كورەيىنشى دەگەن ادام ەمەس. اكەمدە تەك «ءوزىمنىڭ ونەرىمدى جالعايتىن بالالاردى حالقىنىڭ كادەسىنە جارايتىن بۇيىمدار جاساۋعا باۋليىنشى» دەگەن ماقسات بولدى. سوندىقتان دا ول شاكىرتتەرىن بەيرەسمي تاربيەلەدى دەۋگە بولادى. ولار شاكىرتتەر عانا ەمەس، ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ بەل بالاسىنداي بولىپ كەتەتىن. بۇگىنگە دەيىن اكەمنىڭ 500-دەي شاكىرتىنىڭ اتى-ءجونىن انىقتادىق. انىقتالماعانى قانشاما؟!..» وسى ءسات شەبەر ۇلىنىڭ جۇزىنەن ازداعان رەنىش پەن وكىنىشتىڭ تابىن بايقاعانداي بولدىق. ونىڭ سەبەبىن سۇراعانىمىزدا: «وكىنىشتىسى سول، بۇگىندە ەسىمدەرى ەل اۋزىنا ىلىگىپ، ءبىراز تانىلعان شەبەرلەر اكەمنىڭ الدىن كورىپ، ءتالىمىن العاندار. ۇيدە ايلاپ، جىلداپ جاتىپ وسىناۋ يگىلىكتى ىسكە ماشىقتانعاندار. سويتە تۇرا بۇگىندە «بۇل ونەر ماعان سوناۋ پالەنشەسىنشى اتا-بابامنان قونعان ەدى» دەپ سۇحبات بەرىپ جاتادى. اكەمىزدىڭ ەسىمىن اۋىزدارىنا دا المايدى. بىزگە ولاردان تۇكتىڭ دە كەرەگى جوق. تەك جاسى كەلگەن اناما اۋىر. تەلەديدار كورگەندە «ءوي، مىنا بالا ءبىزدىڭ ۇيىمىزدە انا ءبىر جىلدارى جاتىپ ۇيرەنگەن داركەمبايدىڭ شاكىرتى عوي» دەپ قۋانىپ، ال تىڭداپ بولعان سوڭ مۇڭايىپ قالاتىنى بار. اق ادال اسىن بەرىپ، ونەرىن ۇيرەتكەن جانعا دەگەن قۇرمەت قايدا، ارۋاق الدىنداعى پارىز دەگەن بولۋشى ەدى عوي…» داۋلەت شوقپاروۆتىڭ ايتۋىنشا، شەبەردىڭ شاكىرت تاربيەلەۋ ءادىسى ەرەكشە ەكەن. الدىمەن الدىنا كەلگەن بالانىڭ شىدامدىلىعىن بايقاۋ – شەبەردىڭ ءبىرىنشى سىناعى. «اكەم وتە تالاپشىل بولاتىن. شىدامدىلىقتى سۇيەتىن. «شىدامدى شەبەر، ۇستامدى ۇستا بولا الادى» دەگەن سودان قالعان شىعار. كەلگەن جاستاردى الدىمەن 1-2 اي ءتۇرلى جۇمىستارعا جۇمساپ، شىدامدىلىعىن بايقايتىن. تىم كۇيگەلەكتەۋ، شىرت ەتپە شىدامسىزدارىن بايقاسا كەلگەن باعىتىنا قايتارىپ جىبەرەتىن. ويتكەنى تەك شىدامدى ادام عانا شەبەر بولىپ قالىپتاسا الادى. ودان بولەك ۇستا-زەرگەرلەردىڭ نەبىر وتكىر قۇرال-سايماندارمەن جۇمىس ىستەيتىنىن بىلەسىز. ودان بولەك بالانىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ۇستازدىڭ موينىنا جۇكتەلەتىنى تاعى بار. مۇندايدا اسقان توزىمدىلىك پەن ساقتىق، سالقىنقاندىلىق كەرەك. سوندىقتان اكەم شىن ونەرگە شىڭدالۋدى شىدامدىلىقتان باستايتىن» دەپ ەسىنە الدى.
مۇراجايدان شىققان ءبىز قاراشاڭىراقتان ءدام تاتتىق. كەڭ ءارى ەڭسەلى ۇيگە ەنگەن ءبىزدىڭ كوزىمىزگە العاش تۇسكەنى تەلەديدار استىنداعى جوزى ەدى. اينەكتەن ادەمىلەپ ويىلعان زاماناۋي ۇستەل ەمەس، كەرىسىنشە ۇلتتىق بۇيىم جوزىنىڭ جاراسىم بەرىپ تۇرعانىن العاش كورۋىمىز. قىزىعا قاراپ وتىرعانىمدى كورگەن ءۇي يەسى: «اكەمنىڭ ۇيىندە دە ءوز قولىنان شىققان بۇيىمدارى تۇرۋى كەرەك قوي. وعان قوسا جوزى – كونەنىڭ كوزى، ۇيگە ەرەكشە جاراسىم بەرەتىن جيھاز» دەپ قوسىپ قويدى. داستارقان باسىندا داۋلەت داركەمبايۇلى مۇراجايدىڭ جۇمىستارىن جانداندىرىپ، ەندى عىلىمي تۇرعىدا جەتىلدىرۋدى قولعا الىپ جاتقانىن ايتتى. بۇعان داركەمباي شوقپارۇلىنىڭ اسقان شەبەر عانا ەمەس، تانىمال ەتنولينگۆيست، ەتنوگراف، اقىن، ونەرتانۋشى ەكەنىن ەسكە الساق تا جەتىپ جاتىر. دەمەك داركەمباي اعاعا قاتىستى ءالى تالاي قۇندى دۇنيەنىڭ جارىققا شىعارى ءسوزسىز. ونىڭ ءبىرى جاقىندا قولىمىزعا تيگەن «الماتىكىتاپ» باسپاسى شىعارعان د.شوقپارۇلىنىڭ «قازاقتىڭ قولدانبالى ونەرى» كىتابى. داۋلەت شوقپاروۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇل كىتاپتىڭ ورىسشا، اعىلشىنشا نۇسقالارى دا دايىندالىپ جاتىر ەكەن.
حالقىمىزدىڭ ءداستۇرلى ءتول ونەرى،
كاسىبىم – اتا مۇرا قول ونەرى.
جينادىم ادەت-عۇرىپ، سالت-ءداستۇرىن،
ەلىمنىڭ كوزگە ىستىق كونەلەرى.
جيناعان تالاي جىلعى كوللەكتسيام،
تىڭداعان قارتتارىنان ولمەس كۇي، ءان.
كونەنىڭ كوزىندەي بۇل مۇراعاتتان،
دەر ەدىم، كەلەر ۇرپاق كورمەس زيان.
سەنەمىن، كەلەر ۇرپاق كورمەس زيان،
ونەرىم، ولەڭىمدى دەربەس قۇيام.
قابىلدا اماناتتى، تۋعان ەلىم،
التىن بەسىك، الاۋى سونبەس ۇيام! — دەپ داركەمباي ۇستا قويىن داپتەرىنە قولتاڭباسىن قالدىرىپتى. ءالى تالاي مۇراجايدى جاساندىراتىن بۇل جادىگەرلەر ۇستانىڭ ۇلتىنا دەگەن ۇلى اماناتىنداي كورىنەدى ەكەن.
«تەكتىنىڭ ۇرپاعى تەك كەتپەس». راس-اۋ. جانىندا ءجۇرىپ بايقاعانىمىز، داۋلەت داركەمبايۇلىنىڭ ءوزى دە تالانت يەسى عانا ەمەس، تىنىمسىز ەڭبەكتىڭ ادامى. جارقىن جۇزىنەن جانىنىڭ جايساڭدىعىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. كەيىنگى جىلدارى ءباسپاسوز بەتىندە ەتنوگرافياعا قاتىستى سان الۋان ماقالالار جازىپ جۇرگەنى ءبىر بولەك، ەندى مۇراجاي ءىسىن قولعا العالى بەرى اكە اماناتىنا ابىرويمەن قارايتىن پەرزەنت ەتنوگرافيا سالاسىندا ارنايى ءبىلىم الۋدى الدىنا ماقسات ەتىپ قويىپ وتىر ەكەن. ءيا، پەرزەنت پارىزى اكەنىڭ باسىنا كوكتاس قويىپ، تال ەككەنمەن ولشەنبەيتىنىن زاتىنان زەرەك وسكەن زەردەلى ۇل بىلەدى. بىلگەندىكتەن دە بازبىرەۋلەردىڭ بارا المايتىن ىسىنە بىلەك سىبانىپ كىرىسىپ تە كەتتى. تەك جاراتقان جار بولسىن دەيىك.
دينارا ىزتىلەۋ،
الماتى وبلىسى،
ەڭبەكشىقازاق اۋدانى
