قازاق جاستارى كيىمدى قارا بازاردان دا، قىمبات ساۋدا ورتالىقتارىنان دا ساتىپ الادى. كيىمىن ءوزى تىگەتىندەر دە بار. گۇلنۇر ارىستان تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ 5-كۋرسىندا وقيدى. ول وسىندا ىسمەرلىكتى ۇيرەنىپتى.
قوناققا باسقا بىرەۋمەن بىردەي كويلەك كيىپ بارماۋ ءتاسىلى
گۇلنۇر ارىستاننىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، قازىر قازاقستان جاستارىنىڭ كيىم تالعامى جوعارى. ماسەلەن، دۇكەندەگى كيىمدەر گۇلنۇردىڭ كوڭىلىنەن شىعا بەرمەيدى، سوندىقتان ول كەيبىر كيىمىن ءوزى تىگەدى.
- بازاردان، دۇكەننەن قالاعان دۇنيەڭدى تابۋ قيىن. تاپساڭ دا ءبىر جەرى كەلىسپەي جاتادى. ال ءوزىم تىككەن كيىمدى قالاۋىمشا دەنە مولشەرىمە ولشەپ-ءپىشىپ، جاراساتىنداي، ءارى قيالىمداعىداي ەتىپ شىعارامىن. ءوزىم ديزاينەر بولعاندىقتان، كەز-كەلگەن كيىم كوڭىلدەن شىعا بەرمەيدى. ءوزىڭ تىككەن كويلەكتىڭ ۇلگىسى باسقا ەشكىمدە بولماۋى دا كوڭىلگە قۋانىش سىيلايدى. مەن قوناققا، سالتاناتتى شاراعا ارنالعان كيىمدەرىمدى ءوزىم تىگەمىن، — دەيدى ديزاينەر.
گۇلنۇر ارىستان، ستۋدەنت. سۋرەت جەكە مۇراعاتتان الىنعان.
ونىڭ ايتۋىنشا، «ءبىر كويلەكتىك ساپالى ماتانى 30 مىڭ تەڭگەگە الۋعا بولادى. ال تۋرا سونداي ماتادان تىگىلگەن سالتاناتتى كەش كويلەكتەرى 60 مىڭ تەڭگەدەن كەم تۇرمايدى».
الماتى ستۋدەنتتەرىنىڭ كوبى كيىمدەرىن نەگىزىنەن بازارلاردان الۋعا بەيىم بولسا، جۇمىسقا ارالاسا باستاعان جاستار دۇكەننەن كيىنگەندى ءجون كورەدى.
«باراحولكا» مەن دۇكەن
اۋدارماشى بولىپ ىستەيتىن جاس مامان اينۇر وماروۆا:
– وسى كۇنى ساۋدا ورتالىقتارىندا (دۇكەندەردە — رەد.) جەڭىلدىكتەر جاريالانىپ جاتادى جانە باعاسى ارزان كيىمدەردى دە تابۋعا بولادى. «باراحولكا» سياقتى ۇلكەن بازارلاردا قىستىگۇنى توڭىپ ءجۇرىپ كيىم ىزدەۋ قيىن. ءتىپتى ينتەرنەت ارقىلى دا كيىم تاڭداپ، ساتىپ العان كەزىمىز بولدى، – دەيدى.
اينۇر وماروۆا، اۋدارماشى. الماتى، 13 جەلتوقسان 2012 جىل. سۋرەت جەكە مۇراعاتتان الىنعان.
اينۇر وماروۆانىڭ ايتۋىنشا، «ساپالى ماتاعا ارنايى تاپسىرىسپەن كيىم تىكتىرۋ قىمباتقا تۇسەدى. ساحنادا جۇرگەن ونەرپاز بولماسا، بىلايعى جۇرت دايىن كيىم ءتيىمدى».
كيىمىنە ەرەكشە كوڭىل بولەتىن ءانشى جالىن تىلەۋبەرگەنوۆ «جاس كەزدە جارقىراپ ءجۇرۋ كەرەك» دەيدى.
- كلاسسيكالىق تا، ەركىن كيىمدەردى دە كيە بەرەمىن. باستىسى — جاراسقانى. كوپتىڭ ءبىرى بولىپ جۇرگىم كەلمەيدى. ەرەكشەلەنگەن دۇرىس. كوبىنشە برەند كيگەندى دۇرىس كورەمىن جانە ولاردى الماتىداعى ساۋدا ورتالىقتارىنان الامىن. جاقىندا 50 مىڭ تەڭگەگە پيدجاك الدىم. نەگىزى ودان دا جوعارى باعاعا ىزدەيمىن. كيىمگە قاراپ قارسى الىپ، اقىلىڭا قاراپ شىعارىپ سالاتىن زامان عوي. ءبىر كورگەندە ادامداردىڭ كوزقاراسى ءتۇزۋ بولۋ ءۇشىن جاقسى كيىنگەن دۇرىس. «وردا»، «رينگو» توپتارىنىڭ كيىمى ۇنايدى. ءبىز شەتەلدىك، اتاپ ايتقاندا باتىستىق جانە كورەي انشىلەرىنىڭ كيىمدەرىن ۇناتامىز، — دەيدى ول.
الايدا ونىڭ ويىنشا، «حيپ-حوپ كيىم ۇلگىسىنە قاتتى بەرىلىپ كەتۋگە دە بولمايدى».
جاستار ءستيلى
الماتىداعى ساۋدا ورتالىعىندا كيىم ساتاتىن جىگىتتەردىڭ ءبىرىن سوزگە تارتقان ەدىك.
– قازىر كلاسسيكالىق كيىمنەن گورى سپورت كيىمدەرىنە سۇرانىس باسىم. ەركىن ءستيلدى ۇناتاتىندار كوپ. تولىق ادامدار «ارىقتاۋ ەتىپ كورسەتەدى» دەپ قارا ءتۇستى تاڭداپ جاتادى. ءبىر قىزىعى، ەلدىڭ كوبى ارزان ءارى ساپالى دۇنيە ىزدەيدى. ونداي بولمايدى — ارزان كيىم 3-4 مىڭ تەڭگەدەن، ساپالىسى كەمىندە 6-7 مىڭ تەڭگەدەن باستالادى. تۇركيا كيىمدەرى قىتايدىكىنە قاراعاندا قىمبات، – دەيدى ساتۋشى بەكسۇلتان توقتار.
جاستاردىڭ اراسىندا كيىمىنە جازۋ جازدىرتىپ الاتىندار دا بار. ءوزىن «ايگۇل» دەپ تانىستىرعان بازارداعى ساتۋشى:
- كيىمىنە جازۋ جازدىراتىندار – كوبىنە جاسوسپىرىمدەر. اتى-جوندەرىن، رۋلارىن، سپورتتىق كومانداداعى ءنومىرىن جازدىرىپ الادى. جازدا جاستار فۋتبولكالاردى ءجيى سۇرايدى. وسى كۇنى قارا، قوڭىر، اق كيىمدەرگە قاراعاندا قىزىل، جاسىل، سارى، كوك سياقتى قانىق ءتۇستى كيىمدەر جاقسى وتەدى. قىزدار عانا ەمەس، ەر بالالار دا اشىق ءتۇستى ءارى دەنەگە جابىسىپ تۇراتىن كيىمدى ۇناتادى. قىستا توقىما كيىمدەر كوپ وتەدى. بازارعا نەگىزىنەن كيىم ىزدەپ ستۋدەنتتەر كەلەدى. ەكى-ءۇش مىڭ تەڭگەنىڭ كيىمىن كورەدى، بەس مىڭ تەڭگەگە اقشا جەتكىزە الماي ويلانىپ قالادى، — دەدى.
بۇدان كەيىن قازاق رۋلارى جازىلعان باس كيىمدەر مەن فۋتبولكالار ساتىلاتىن دۇكەنگە كىردىك. تىگىنشى، ءارى ساتۋشى كاتيا بىزگە سۇحبات بەرۋدەن باس تارتتى.
شولاق شالبارلار
دارحان ابدىرازاق اتتى ساتۋشى:
– جاستار قازىر كورەي سەريالدارىن كورىپ، سوعان ەلىكتەيدى. سونداعى جىگىتتەرشە شاش قويادى، دەنەگە جابىسىپ تۇراتىن، مويىن القىمى سالبىراعان كيىمدەر ساتىپ الادى. بالاقتارى تىرىسىپ قالعان «سيگارەتكا» كيەدى، -دەيدى.
ول برەندتىك كيىمدەردىڭ قىتايدان كەلەتىنىن ايتتى. «قىتاي برەندتەردىڭ كوشىرمەسىن ءاپ-ساتتە جاسايدى» دەگەن ول ونىڭ باعاسىنان دا حاباردار ەتتى.
- قاتارلاستارىمىز ەۋروپالىق ايگىلى برەندتەرگە قۇمار-اق. الايدا وسى كيىمدەردىڭ كوبىسىنىڭ جاي عانا كوشىرمە ەكەنىن قاپەردەن شىعارىپ الادى. ماسەلەن برەند كيىمدەر نەگىزىنەن 15 مىڭ تەڭگە تۇرسا، ءبىز كوشىرمەسىن 5-6 مىڭ تەڭگەگە ساتامىز،- دەيدى دارحان ابدىرازاق.
ول دىنگە بەت بۇرعان جاستاردىڭ كيىم ەرەكشەلىگى جايىندا دا ايتتى.
- اشىق تۇستەر ارقىلى ەلدەن ەرەكشەلەنۋگە قۇمارلار كوبەيگەن. كوپ جاستاردىڭ نامازعا جىعىلۋىنا بايلانىستى توبىققا جەتپەيتىن، بىراق بالاعى تىزەدەن تومەن، شولاق شالبارلارعا دا سۇرانىس بار، — دەدى ساتۋشى.
قازاقستاندا جاستار ساناتىنا 14 پەن 29 جاس اراسىنداعى ازاماتتار جاتادى. 2012 جىلدىڭ قاراشا ايىنداعى مالىمەت بويىنشا، قازىر قازاقستاندا 4 ميلليون 483 مىڭ جاس ازامات بار.
ارمان سەرىكۇلى، «ازاتتىق راديوسى».
