اقش اكىمشىلىگى قازاقستاننان يمپورتتالاتىن تاۋارلارعا 27 پايىز كولەمىندە كەدەندىك باج سالىعىن ەنگىزگەنى سول ەدى – قازاقستان بيلىگى اقش-قا ەكسپورتتالاتىن تاۋارلاردىڭ باسىم بولىگى قوسىمشا تاريفتىك شەكتەۋلەرگە ىلىكپەيءتىنىن جاريالادى.
امەريكانىڭ جاڭا شاراسى تۋرالى دونالد ترامپ ءوزىنىڭ Truth Social الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا جاريالادى.
اقش-تىڭ جاڭا باج سالىعى نەگىزىنەن «ءوزارا ساۋدا تەڭگەرىمىن ورناتۋ» ماقساتىندا ەنگىزىلگەنى ايتىلادى. جاريالانعان تىزىمگە 185 مەملەكەت ەنگەن. بازالىق تاريف 10 پايىز بولعانىمەن، كەيبىر ەلدەر ءۇشىن سالىق مولشەرى ەداۋىر جوعارى بولىپ شىقتى. مىسالى، قىتايدان يمپورتتالاتىن تاۋارلارعا 34 – پايىز، ەۋروپا وداعى ەلدەرىنەن – 20 پايىز، شۆەيتساريادان 31 – پايىز، ۇلىبريتانيادان – 10 پايىز، يزرايلدەن – 17 پايىز، ال قازاقستاننان 27 پايىز كەدەندىك سالىق الىناتىن بولدى.
ەڭ جوعارى باج سالىعى ۆەتنام (46 پايىز), كامبودجا (49 پايىز) جانە لاوس (48 پايىز) ەلدەرىنە ەنگىزىلدى.
ال بۇل تىزىمدە دۇركىن-دۇركىن سانكتسيا جاريالانعان رەسەي اتالىپ وتىرعان جوق.
ترامپ بۇل شارانى ۆاليۋتالىق مانيپۋلياتسيالار مەن ساۋدا كەدەرگىلەرىنە بايلانىستى اقش-تىڭ جاۋاپتى ارەكەتى رەتىندە سيپاتتادى.
اقش-تىڭ جاڭا تاريفتەرى قازاقستاندىق مەتالل، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى جانە باسقا دا تاۋارلار ەكسپورتىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتۋى مۇمكىن. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان اقش-قا 1,97 ملرد دوللار كولەمىندە تاۋار ەكسپورتتاپ، ونجىلدىقتاعى رەكوردتىق كورسەتكىشكە جەتكەن.
قازاقستاننان اقش-قا ەكسپورتتالاتىن نەگىزگى ونىمدەر – مۇناي، ۋران (2023 جىلمەن سالىستىرعاندا بەس ەسە وسكەن), فەرروقورىتپا جانە كۇمىس. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنشە، اقش قازاقستاننىڭ جالپى ەكسپورت قۇرىلىمىندا 2,4 پايىزدىق ۇلەسكە يە.
وتكەن جىلعى قازاقستاننىڭ نەگىزگى ەكسپورتتىق باعىتتارى مىنانداي بولعان: يتاليا (22,9 پايىز), قىتاي (18,3 پايىز), رەسەي (11,7 پايىز), نيدەرلاندى (6,5 پايىز), فرانتسيا (4,5 پايىز) جانە تۇركيا (4,1 پايىز). ال اقش قازاقستان ءۇشىن نەگىزگى يمپورتتىق سەرىكتەستەردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.
اقش اكىمشىلىگى قازاقستانعا قاتىستى بۇل شەشىمدى ەگجەي-تەگجەيلى تۇسىندىرمەدى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، جاڭا تاريفتەر قازاقستاندىق جەتكىزۋشىلەر ءۇشىن قوسىمشا شىعىندارعا اكەلىپ، اقش نارىعىنداعى باسەكەلەستىككە كەرى اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن.
ال قازاقستاننىڭ ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ جاڭا ساۋدا تاريفتەرىنە قاتىستى جارلىعىنان كەيىن رەسمي مالىمدەمە جاساپ ۇلگەردى.
مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، الدىن الا جۇرگىزىلگەن تالداۋ ناتيجەسى بويىنشا قازاقستاننان اقش-قا ەكسپورتتالاتىن تاۋارلاردىڭ باسىم بولىگى قوسىمشا تاريفتىك شەكتەۋلەرگە ىلىكپەيدى. ويتكەنى بۇل ونىمدەر اقش اكىمشىلىگىنىڭ ەرەكشە جاعدايلار تىزىمىنە ەنگىزىلگەن.
ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس، 2024 جىلى قازاقستان مەن اقش اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 4,2 ملرد اقش دوللارىنا جەتىپ، الدىڭعى جىلمەن سالىستىرعاندا 4 پايىزعا ارتقان. قازاقستاننىڭ اقش-قا ەكسپورتى 30,6 پايىزعا ءوسىپ، 2,0 ملرد اقش دوللارىن قۇرادى، ال اقش-تان قازاقستانعا يمپورت كولەمى 2,2 ملرد اقش دوللارىنان اينالعان.
قازاقستان اقش-قا نەگىزىنەن شيكى مۇناي، ۋران، كۇمىس، فەرروسپلاۆتار جانە باسقا دا ونىمدەردى ەكسپورتتايدى. بۇل تاۋارلار اقش پرەزيدەنتىنىڭ "تاۋارلار ساۋداسىنداعى ماڭىزدى جانە تۇراقتى تاپشىلىقتى جويۋ ماقساتىندا ءوزارا تاريفتەر ارقىلى يمپورتتى رەتتەۋ تۋرالى" جارلىعى بويىنشا ەرەكشەلىكتەر تىزىمىنە ەنگىزىلگەن. وسىلايشا، قازاقستاندىق تاۋارلاردىڭ 92 پايىزىنا قوسىمشا تاريفتەر قولدانىلمايدى.
قوسىمشا باج سالىعى بەلگىلى ءبىر تاۋار توپتارىنا عانا قاتىستى ەنگىزىلەدى. بۇل تاۋارلاردىڭ ەكسپورت كولەمى 2024 جىلى – 95,2 ملن اقش دوللارىن قۇرادى. اتاپ ايتقاندا، فوسفور – 15,9 ملن اقش دوللارى، فەرروسيليتسي – 12,7 ملن اقش دوللارى، لينزالار – 4,1 ملن اقش دوللارى، بيداي كلەيكوۆيناسى – 4 ملن اقش دوللارى، امموني نيتراتى – 2,4 ملن اقش دوللارى
جالپى، قابىلدانعان تاريفتىك شارالار قازاقستاننىڭ اقش-قا ەكسپورتىنىڭ 4,8 پايىزىنا عانا اسەر ەتۋى مۇمكىن. ۇكىمەت قازاقستانعا قاتىستى قوسىمشا باجداردى قولدانباۋ مۇمكىندىگىن تالقىلاۋ ءۇشىن اقش-پەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋگە نيەتتى.
