AQŞ äkımşılıgı Qazaqstannan importtalatyn tauarlarǧa 27 paiyz kölemınde kedendık baj salyǧyn engızgenı sol edı – Qazaqstan bilıgı AQŞ-qa eksporttalatyn tauarlardyŋ basym bölıgı qosymşa tariftık şekteulerge ılıkpeitının jariialady.
Amerikanyŋ jaŋa şarasy turaly Donald Tramp özınıŋ Truth Social äleumettık jelısındegı paraqşasynda jariialady.
AQŞ-tyŋ jaŋa baj salyǧy negızınen «özara sauda teŋgerımın ornatu» maqsatynda engızılgenı aitylady. Jariialanǧan tızımge 185 memleket engen. Bazalyq tarif 10 paiyz bolǧanymen, keibır elder üşın salyq mölşerı edäuır joǧary bolyp şyqty. Mysaly, Qytaidan importtalatyn tauarlarǧa 34 – paiyz, Europa Odaǧy elderınen – 20 paiyz, Şveisariiadan 31 – paiyz, Ūlybritaniiadan – 10 paiyz, İzrailden – 17 paiyz, al Qazaqstannan 27 paiyz kedendık salyq alynatyn boldy.
Eŋ joǧary baj salyǧy Vetnam (46 paiyz), Kambodja (49 paiyz) jäne Laos (48 paiyz) elderıne engızıldı.
Al būl tızımde dürkın-dürkın sanksiia jariialanǧan Resei atalyp otyrǧan joq.
Tramp būl şarany valiutalyq manipuliasiialar men sauda kedergılerıne bailanysty AQŞ-tyŋ jauapty äreketı retınde sipattady.
AQŞ-tyŋ jaŋa tarifterı Qazaqstandyq metall, auyl şaruaşylyǧy önımderı jäne basqa da tauarlar eksportyna aitarlyqtai äser etuı mümkın. 2024 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa Qazaqstan AQŞ-qa 1,97 mlrd dollar kölemınde tauar eksporttap, onjyldyqtaǧy rekordtyq körsetkışke jetken.
Qazaqstannan AQŞ-qa eksporttalatyn negızgı önımder – mūnai, uran (2023 jylmen salystyrǧanda bes ese ösken), ferroqorytpa jäne kümıs. Ūlttyq statistika biurosynyŋ mälımetınşe, AQŞ Qazaqstannyŋ jalpy eksport qūrylymynda 2,4 paiyzdyq üleske ie.
Ötken jylǧy Qazaqstannyŋ negızgı eksporttyq baǧyttary mynandai bolǧan: İtaliia (22,9 paiyz), Qytai (18,3 paiyz), Resei (11,7 paiyz), Niderlandy (6,5 paiyz), Fransiia (4,5 paiyz) jäne Türkiia (4,1 paiyz). Al AQŞ Qazaqstan üşın negızgı importtyq serıktesterdıŋ bırı bolyp tabylady.
AQŞ äkımşılıgı Qazaqstanǧa qatysty būl şeşımdı egjei-tegjeilı tüsındırmedı. Sarapşylardyŋ pıkırınşe, jaŋa tarifter qazaqstandyq jetkızuşıler üşın qosymşa şyǧyndarǧa äkelıp, AQŞ naryǧyndaǧy bäsekelestıkke kerı äserın tigızuı mümkın.
Al Qazaqstannyŋ sauda jäne integrasiia ministrlıgı AQŞ prezidentı Donald Tramptyŋ jaŋa sauda tarifterıne qatysty jarlyǧynan keiın resmi mälımdeme jasap ülgerdı.
Ministrlıktıŋ mälımetınşe, aldyn ala jürgızılgen taldau nätijesı boiynşa Qazaqstannan AQŞ-qa eksporttalatyn tauarlardyŋ basym bölıgı qosymşa tariftık şekteulerge ılıkpeidı. Öitkenı būl önımder AQŞ äkımşılıgınıŋ erekşe jaǧdailar tızımıne engızılgen.
Ūlttyq statistika biurosynyŋ derekterıne säikes, 2024 jyly Qazaqstan men AQŞ arasyndaǧy tauar ainalymy 4,2 mlrd AQŞ dollaryna jetıp, aldyŋǧy jylmen salystyrǧanda 4 paiyzǧa artqan. Qazaqstannyŋ AQŞ-qa eksporty 30,6 paiyzǧa ösıp, 2,0 mlrd AQŞ dollaryn qūrady, al AQŞ-tan Qazaqstanǧa import kölemı 2,2 mlrd AQŞ dollarynan ainalǧan.
Qazaqstan AQŞ-qa negızınen şikı mūnai, uran, kümıs, ferrosplavtar jäne basqa da önımderdı eksporttaidy. Būl tauarlar AQŞ prezidentınıŋ "Tauarlar saudasyndaǧy maŋyzdy jäne tūraqty tapşylyqty joiu maqsatynda özara tarifter arqyly importty retteu turaly" Jarlyǧy boiynşa erekşelıkter tızımıne engızılgen. Osylaişa, qazaqstandyq tauarlardyŋ 92 paiyzyna qosymşa tarifter qoldanylmaidy.
Qosymşa baj salyǧy belgılı bır tauar toptaryna ǧana qatysty engızıledı. Būl tauarlardyŋ eksport kölemı 2024 jyly – 95,2 mln AQŞ dollaryn qūrady. Atap aitqanda, fosfor – 15,9 mln AQŞ dollary, ferrosilisii – 12,7 mln AQŞ dollary, linzalar – 4,1 mln AQŞ dollary, bidai kleikovinasy – 4 mln AQŞ dollary, ammonii nitraty – 2,4 mln AQŞ dollary
Jalpy, qabyldanǧan tariftık şaralar Qazaqstannyŋ AQŞ-qa eksportynyŋ 4,8 paiyzyna ǧana äser etuı mümkın. Ükımet Qazaqstanǧa qatysty qosymşa bajdardy qoldanbau mümkındıgın talqylau üşın AQŞ-pen kelıssözder jürgızuge niettı.
Ūqsas jaŋalyqtar
