بۇگىن قازاقتىڭ ايگىلى كۇرەسكەر اقىن-كومپوزيتورى ءمادي ءباپيۇلىنىڭ تۋعانىنا - 145 جىل.
ول 1880 جىلدىڭ 28 ناۋرىزىندا بۇرىنعى سەمەي گۋبەرنياسى، قارقارالى ۋەزى، ەدىرەي بولىسىنداعى ۇشقارا تاۋىنىڭ باۋرايىندا (قازىرگى قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانى، ءمادي اۋىلدىق وكرۋگىندا) دۇنيەگە كەلگەن. اسا كورنەكتى تۇلعالار قاز داۋىستى قازىبەك ءبيدىڭ (1667-1764) ۇرپاعى جانە الشىنباي ءبيدىڭ (1801 ج.ت.) نەمەرەسى بولا تۇرا تارتىستى عۇمىر كەشتى.
جاس كەزىنەن-اق ءان ايتىپ، دومبىرا تارتىپ اتى شىققان. ارعى اتالارى اتاقتى بي قازىبەك ەكەن. بولاشاق سازگەردىڭ بالالىق شاعى اسەم تابيعات اياسىندا وتەدى. العاشقى ولەڭدەرىنىڭ تاقىرىبى تۋعان جەر، شەتسىز دە شەكسىز كەڭ دالا. ءانشى ءارى داۋلەسكەر كۇيشى رەتىندە دە ەرتە تانىلادى. اقان سەرى، ءبىرجان سال، بالۋان شولاق، ۇكىلى ىبىراي سياقتى cاڭلاقتارمەن كەزدەسىپ، ونەگە، ءتالىم الادى.
سول كەزدەگى ۇستەم تاپ وكىلدەرىنىڭ "ۇرى" دەگەن جالعان جالاسىمەن اتباسار، كارقارالى، سەمەي، ومبى تۇرمەلەرىندە بولادى. قاماۋدا ەلىن، جەرىن ساعىنىپ، ادىلەتسىز زامانعا نالىعان ءمادي ءوزىنىڭ اتاقتى "قاراكەسەك" ءانىن شىعارادى.
1915 جىلى ءمادي تۇرمەدەن قاشىپ شىعادى. بۇل كەزدە ونىڭ اندەرى حالىققا تاراپ كەتكەن ەدى. ءمادي جونىندە تالاي اڭىزدار دا ايتىلا باستاعان. اتقامىنەر جاندايشاپتاردان جاسىرىنىپ، ۇزاق ۋاقىت تۋعان جەرگە ات ءىزىن سالا المايدى. "شىركىن-اي" ءانى وسى كەزدە تۋعان.
1916 جىلى ول ەلىنە ورالادى. 1917 جىلى بولىس بيلەۋشى ايتقوجا تەمىرجانوۆ ءماديدى "جىلقى ۇرلادى، تۇرمەدەن قاشتى" دەپ ايىپتاپ، تاعى دا تۇرمەگە جونەلتەدى. قازان توڭكەرىسىن ءمادي قارقارالى اباقتىسىندا قارسى الادى.
1918 جىلى بوستاندىققا شىعادى. كومپوزيتوردىڭ حالىق اراسىنا كەڭ تاراعان اتاقتى ء"مادي" ءانى وسى كەڭەستىك كەزەڭمەن بايلانىستىرىلادى. كەڭەس وكىمەتى كەزىندە 1919 جىلى ءمادي كولچاكقا قارسى شايقاستارعا قاتىسادى. اق گۆاردياشىلاردى قارقارالىدان قۋىپ شىعىسىمەن، جاڭا ءومىردى نىعايتۋعا كىرىسەدى. ال كەڭەس قىزمەتىنە كىرىپ العان جاۋلارى ونى ەبىن تاۋىپ ءولتىرۋدى ۇيعارادى. 1921 جىلدىڭ اقپان ايىندا ءمادي قازا تابادى.
اتاقتى ءانشى-كومپوزيتور ءمادي ءباپيۇلى ءوز شىعارمالارىندا بوستاندىقتى، ادام جانىنىڭ تەرەڭدىگىن، قازاق حالقىنىڭ تاماشا داستۇرلەرىن جىرعا قوسادى. كەڭ تىنىستى، سالتاناتتى، شاتتىققا تولى ونىڭ اندەرى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەل اۋزىندا. ولار وپەرالاردان، سيۋتالاردان، كانتاتالاردان تۇراقتى ورىن الدى. كومپوزيتوردىڭ تاعدىر-تالايىنان تەرەڭ سىر قوزعايتىن ءمادي ءباپيۇلىنىڭ اندەرى تالايلاردى تەبىرەنتۋمەن كەلەدى.
ءماديدىڭ شىعارماشىلىق مۇراسى تولىق جينالماعان.
ونىڭ حالىق جادىندا ساقتالعان اندەرى ءالى كۇنگە سىر - سىمباتىن جوعالتقان جوق. بيىك پافوسى، ەركىن، جان-دۇنيەنى باۋرايتىن ونىڭ سۇلۋ اندەرى قازىرگى كەزدە ساحنا مەن راديودان ءجيى ەستىلەدى. ونىڭ اندەرى ە. گ. برۋسيلوۆسكيدىڭ "قاراكەسەك", "ەر تارعىن", "شىركىن-اي", ء"مادي", "قىز جىبەك" وپەرالارىندا قولدانىلدى. ءماديدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ا. جۇبانوۆتىڭ، ا. بەكتاسوۆتىڭ زەرتتەۋلەرى، ءا. ابىشەۆتىڭ "نايزاعاي" روماندارى ارنالعان.
