قوسىمشا قۇن سالىعىن ءوسىرۋ ۇسىنىسىنا دەپۋتاتتتار ءارتۇرلى باعا بەرەدى. بىراق ولار تومەنگى شەكتى مولشەردى 15 ملن تەڭگەگە دەيىن ءتۇسىرۋلى قۇپتامايدى.
ۇكىمەتتىڭ «قوسىمشا قۇن سالىعىن 12 پايىزدان 20 پايىزعا دەيىن كوتەرەمىز» دەگەن باستاماسى كوپشىلىكتى الاڭداتقان بولاتىن. كەيىن پرەزيدەنت وتاندىق بيزنەس وكىلدەرىمەن كەزدەسكەندە قوسىمشا قۇن سالىعى – ققس ماسەلەسىن تاعى دا پىسىقتاۋ جونىندە تاپسىرما بەردى. ىلە-شالا ولجاس بەكتەنوۆ باسقاراتىن مينيسترلەر كابينەتى ققس 12 پايىزدان 16 پايىزعا كوتەرەتىنىن جاريالادى. ۇكىمەتتىڭ ۇستانىمىنا ءماجىلىس دەپۋتاتتارى نە دەيدى؟
«شەكتى مولشەردى 15 ملن تەڭگەگە ءتۇسىرۋ دۇرىس ەمەس»
ءماجىلىس دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسىمەن ءىشنارا كەلىسەتىنىن ايتادى. ايتسە دە ول ققس بايلانىستى تومەنگى شەكتى مولشەردى 15 ملن تەڭگەگە تۇسىرۋگە قارسى ەكەنىن ەسكەرتتى.
«مۇمكىن ۇلكەن پايدا تاۋىپ بايىپ وتىرعان وندىرىستەرگە 16 پايىز ققس تولەتتىرۋ كەرەك شىعار. ال ەندى اۋىل شارۋاشىلىعى مەن شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە بۇل ۇلكەن جۇكتەمە بولۋى مۇمكىن. ولارعا پرەزيدەنت ايتقانداي ديففەرەنتسانت جاساۋ كەرەك شىعار. بۇل جەردە قارجى جانە ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى قولداۋدى قاجەت ەتەتىن كاسىپكەرلەردى ققس قوسپاۋ كەرەك»، - دەيدى ول.
دەپۋتاتتىڭ پايىمداۋىنشا، كىم كاسىپكەرلىكتەن جاقسى تابىس تاۋىپ جاتسا، وعان 16 پايىز ققس سالۋ كەرەك.
«ققس تولەيتىندەردى 15 ملن تەڭگەگە دەيىن تۇسىرۋگە ءوز باسىم كەلىسە المايمىن. مۇنداي جاعدايدا كاسىپكەرلەر بيزنەسىن بىرنەشە بولىككە بولشەكتەپ تاستايدى. سوندىقتان قازىرگى قويىلعان مەجە بيزنەستى جۇرگىزىپ وتىرعان ازاماتتار ءۇشىن وڭتايلى دەپ ويلايمىن. سول سەبەپتى 15 ملن وتە تومەن ءتۇسىرىپ جىبەرگەن شەك دەپ ەسەپتەيمىن. مىسالى قازىرگى تاڭدا 30-40 ملن تەڭگە كولەمىندە بولسا دا جارايدى»،- دەيدى ەدىل جاڭبىرشين.
پەرۋاشەۆتىڭ پوزيتسياسى
«اق جول» پارتياسىنىڭ پارلامەنتتىك فراكتسياسىنىڭ جەتەكشىسى ازات پەرۋاشەۆ ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسىمەن كەلىسپەيتىنىن اڭعارتتى.
«ءبىز ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسىمەن كەلىسە المايمىز. راسىندا ءبىز بيۋدجەتتى تولتىرۋىمىز كەرەك. پرەزيدەنت ءوزى ءىرى بيزنەسمەندەرمەن كەزدەسكەن كەزدە ۇكىمەتكە تسيفرلارمەن ويناۋمەن ەمەس، ءار ءبىر ۇسىنىستى ناقتى ەسەپپەن ۇسىنۋدى ۇسىندى. ۇكىمەت 20 پايىزدىڭ ورنىنا ققس 16 پايىزعا تۇسىرەمىز دەپ جاتىر. بىراق ولار بۇل تسيفرلارعا قالاي كەلگەنىن ەسەپتەپ كورسەتكەن جوق. ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسى ماجىلىسكە رەسمي تۇسكەن كەزدە ولارمەن بىرگە ەسەپتەۋگە دايارمىز. بىراق ازىرگە وسى تسيفرلاردى دالەلدەيتىن، ياعني ول بيۋدجەت پەن بيزنەسكە قالاي اسەر ەتەدى دەگەن تسيفرلاردى كورگەن جوقپىز. ازىرگە مۇنداي ۇسىنىسپەن كەلىسۋ قيىن. ءبىز وعان كەلىسە المايمىز»، – دەدى ول.
ادەتتە ءماجىلىس ۇكىمەت ۇسىنعان زاڭدى نەمەسە جوبانى قاتتى سىناپ الىپ، كەيىن ماقۇلداپ جىبەرەدى. وسىنى ەسكەرگەن جۋرناليست «پارلامەنت ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسىنا قارسى ەكەنىن بايقاپ وتىرمىز. بىراق قۇجات ماجىلىسكە كەلگەن كەزدە وسى ۇستانىمدارىڭىزدا تۇرا الاسىزدار ما؟» دەپ ءماجىلىس دەپۋتاتىنان سۇراق قويدى.
«ەستەرىڭىزدە بولسا «اق جول» فراكتسياسى جىل سايىن ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەت ەسەپتەرىن قاراستىرعان كەزدە ءوز پىكىرىن جاسىرماي ايتىپ كەلە جاتىر. سونداي-اق اۋىزشا عانا ەمەس، داۋىس بەرۋ كەزىندە دە ءوز پوزيتسيامىزدان تايعان جوقپىز»، - دەيدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.
«بيزنەسكە كەدەرگى كەلتىرەتىن زاڭدى ءبىز قولدامايمىز»
Respublica پارتياسىنىڭ پارلامەنتتىك فراكتسياسىنىڭ جەتەكشىسى ايداربەك قوجانازاروۆ ازات تۇرلىبەكۇلىمەن سالىستىرعاندا ارىنى باسەڭ كورىندى.
«مەنىڭ ويىمشا، ققس ءار ءتۇرلى دەڭگەيدە سالىنادى. بىرەۋلەرگە –16 پايىز، ەكىنشىلەرگە – 10, باسقالارعا 0 پايىز دەڭگەيىندە بولادى. قازىر ءبىز كىمگە – 16, كىمگە – 10 نەمەسە مۇلدە ققس سالىنبايتىن سالالاردىڭ ءتىزىمىن كورگەن جوقپىز. ەگەر دە مۇناي سەكىلدى بايلىعىمىزدى قولدانىپ جۇرگەن الپاۋىت مەكەمەلەر بولسا، ولاردان نەگە 16 پايىز ققس الماسقا؟ ماجىلىستە كىمگە – 16, كىمگە 10 پايىز ققس تيەسىلى ەكەنىن انىقتايمىز. ءالى ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسى ماجىلىسكە كەلگەن جوق. بۇل تۋرالى الدىن الا باعا بەرۋگە ءالى ەرتە»، - دەدى ول.
«بۇعان دەيىن Respublica پارتياسىنىڭ ماجىلىستەگى وكىلى رۋسلان بەردەنوۆ ققس قارسى پىكىر بىلدىرگەن ەدى. پارتيا ۇكىمەتتىڭ باستاماسىنا قارسى بولا ما، جوق الدە قولداي ما؟» - دەگەن جۋرناليست سۇراعىنا ايداربەك اسانۇلى بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى.
«ءبىز بىرىنشىدەن، كاسىپ جاساپ جاتقان ازاماتتاردى قورعايمىز. سەبەبى ءبىزدىڭ شىققان جەرىمىز كاسىپكەرلىك ورتا جانە ءبىزدى قولداعان ازاماتتاردىڭ ىشىندەگى كاسىپكەرلەر بىزگە ۇلكەن ءۇمىت ارتىپ جاتىر. سول سەبەپتى ءبىز سالىق كودەكسىندە سولاردىڭ مۇددەسىن قورعايتىن پارتيا بولامىز. ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز سالىق كودەكسىنە ءادىل تۇزەتۋلەر ەنگىزىلسىن دەگەنگە سايادى جانە ءبىز بيزنەسكە كەدەرگى كەلتىرەتىن زاڭدى ءبىز قولدامايمىز»، - دەدى ول.
شەكتى مولشەر مەكتەلە مە؟
ءۇش دەپۋتات تا ققس شەكتىك باعاسىن 15 ملن دەيىن ءتۇسىرۋدى قولدامايتىنىن اڭعارتتى. ەدىل جاڭبىرشين مۇندايدا كاسىپكەرلەر بيزنەسىن ءبولىپ تاستايتىنىن ايتسا، ازات پەرۋاشەۆ ۇكىمەت شەكتى مولشەردى 15 ملن تەڭگەگە تۇسىرسە، كاسىپكەرلەر سالىقتى شامادان تىس تولەيدى دەيدى.
ال ايداربەك قوجانازاروۆ «بۇل ۇكىمەتتىڭ ءاۋ باستاعى ققس 20 پايىز ەتەمىز» دەگەن ۇسىنىسى سەكىلدى كورسەتكىش شىعار. ۇكىمەتتىڭ ققس قاتىستى ساياساتى 20 پايىزدان 16 پايىزعا دەيىن ءتۇستى، ەندى بۇل كورسەتكىش تە وزگەرەدى دەپ ويلايمىن»،- دەيدى.
«شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قاراعاندا، اسىرەسە ميكروبيزنەستەگىلەر وليگارح ەمەس. بۇلار – ءوزىمىزدىڭ قاراپايىم حالىق. جىلىنا 15 ملن تەڭگە تاپقان ادامنىڭ اقشاسىن 12 ايعا بولسەك، 1 ملن 200 مىڭ تەڭگەدەن كەلەدى. بۇل اينالىمنان ءوز قالتاسىنا قانشا قارجى تۇسەدى؟ نەگىزىندە ورتاشا تاباتىن تابىس 15-20 پايىز. ياعني، 1 ملن تەڭگەدەن 200 مىڭ تەڭگە تابىس تابۋى مۇمكىن. ال 200 مىڭ تەڭگە – قازىرگى ستاتيستيكا بويىنشا ورتا جالاقىدان تومەن كورسەتكىش. سول سەبەپتەن ءبىز ولارعا سالىناتىن سالىقتى جەكە تابىس سالىعى سەكىلدى 10 پايىزدان كوبەيتپەۋىمىز كەرەك»، - دەيدى دەپۋتات ايداربەك قوجانازاروۆ. .
