اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 180 جىلدىق مەرەيتويىنا ارناۋ رەتىندە اقىننىڭ قارا سوزدەرى يلليۋستراتسيالىق نۇسقادا جارىق كورمەك. وسى جۇمىستىڭ بۇرىنعى جۇمىستاردان ايىرماشىلىعى قانداي، اۆتوردىڭ كوزدەگەنى نە – وزىنەن سۇراپ كوردىك.
بۇل يدەيانى ىسكە اسىرىپ، كىتاپ رەتىندە باسىپ شىعارۋدى قولعا العان – جاس سۋرەتشى، ديزاينەر شالقار احانوۆ. باستامانىڭ باسقالاردان ەرەكشەلىگى تۋرالى اۆتوردان سۇراپ بىلدىك.
— ەستۋىمىزشە، اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 180 جىلدىق مەرەيتويىنا ارناپ قارا سوزدەرىن سۋرەت الەمىنە ەنگىزىپ، كىتاپ جازىپ جاتىرسىز. وسى ەكى جانردى بىرىكتىرۋ يدەياسى قالاي پايدا بولدى؟
— مەن سۋرەت ونەرىنە بالا كۇنىمنەن عاشىقپىن. ونىڭ ۇستىنە وقىعان ماماندىقتارىم دا وسى سۋرەت ونەرىنىڭ اينالاسىندا. ال ابايدىڭ قارا سوزدەرىن سۋرەت الەمىنە ەنگىزۋ يدەياسى، ارينە اباي ىلىمدەرىن وقىپ، ودان وزىمە كەرەگىن العاننان كەيىن عانا كەلدى. ابايدى وقىعان ادام قۇدايىن تانيدى. قۇدايدى تانۋ ول – ءوزىڭدى تانۋ جانە تابۋ. مەن ومىردەن ءوزىمدى “سۋرەتشى” رەتىندە تاۋىپ، تانىعاننان كەيىن بۇل ەكى جانردى قوسۋ مەن ءۇشىن قاراپايىم شىعارماشىلىق جۇمىس قانا.
اباي الەمى مەن تالاپتى وقىرمان
— كىتاپتى شىعارۋداعى ماقساتىڭىز قانداي؟
— شاكارىم اتامىز “قۇرى بىلگەن نە كەرەك، بىلگەندى قىلعان سول كەرەك” دەيدى. ماقساتىم – بويىمداعى قۇدايدىڭ بەرگەن كىشىگىرىم ونەرى ارقىلى ءبىر جاننىڭ بولسىن جۇرەك كوزىنىڭ اشىلۋىنا تامشىداي بولسىن ءوز ۇلەسىمدى قوسسام دەيمىن. اباي الەمى وتە كۇردەلى. ونى ءبىر وقىعان ادامنىڭ ءتۇسىنۋى ەكىتالاي. سوندىقتان اباي الەمى مەن تالاپتى وقىرمان اراسىنا وسى كىتاپ ارقىلى كىشىگىرىم كوپىر سالسام دەيمىن. باسقا ەشقانداي ماقساتىم جوق.
— اباي اتامىزدىڭ قارا سوزدەرى بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت باسىلىپ شىقتى. بۇل كىتاپتىڭ وزگەلەردەن ەرەكشەلىگى قانداي؟
— وكىنىشكە قاراي، قازىرگى قوعامنىڭ باسىم بولىگى كوپ وقىپ كوپ وي جۇگىرتكىسى كەلمەيدى… كوبىنەسە، ءبىر قاراپ وتە شىققانعا جاقىن. قارا سوزدەردى تەك قارىپتەرمەن عانا بەرمەي قاسىنا سۋرەتىمەن قوسا بەينەلەپ وتىرسا، جاڭاعى ءبىر قاراپ وتكەننىڭ وزىنەن كوپ نارسەنى ويىنا ءتۇيىپ قالادى دەپ ويلايمىن. بۇل كىتاپتىڭ ەرەكشەلىگى دە مىنە وسى، ياعني ايتىلاتىن ويدىڭ سۋرەت ارقىلى جەتكىزىلۋىندە. وزگەشەلىگى - سۋرەتى كوپ، جازۋى از بولماق.
— كىتاپ ءوز قۇنىن اقتايدى دەپ ويلايسىز با?
— ءيا، باسىلىپ شىققان سوڭ، كىتاپ بىردەن ساتىلىمعا شىعادى. ول جاعىن الەۋمەتتىك جەلىدە ءبولىسىپ وتىرامىن. كىتاپ ءوزىن اقتاي ما، جوق پا، ناقتى بىلمەيمىن. ەڭ باستىسى، ويىمداعى كىتاپتى شىعارىپ، اباي اتامىز ايتقانداي قوعامنىڭ دامۋىنا ءبىر كىرپىش بولىپ، قالانسام، دەيمىن.
— ءسىز كىتاپتىڭ ديزاينىمەن اينالىسساڭىز، باسقا دا جۇمىستارىن اتقاراتىن كومانداڭىز بار ما؟
— قازىر كىتاپتىڭ جازبا جۇمىستارى تۇگەلدەي جۇيەلەنىپ ءوز مارەسىنە جەتىپ تۇر. پايىزعا شاقساق، شامامەن، قىرىق پايىزى دايىن. تەك ماتىندەردىڭ ورفوگرافيالىق قاتەلەرىن تۇزەۋدى جاس فيلولوگ ىڭكار امانگەلدى دەگەن دوسىم اتقارۋدا. ودان باسقا كوماندام جوق.
“شىعارماشىلىق قولداۋ كەرەك”
— بىلۋىمشە، كىتاپتىڭ قارجىسىنا حالىقتىڭ قولداۋى قاجەت. شىعارۋعا كومەكتەسەتىن ينۆەستورلار تابىلمادى ما؟
— ازىرگە ينۆەستور تابىلعان جوق. ونىڭ ۇستىنە مەن ءدال قازىر كىتاپتىڭ قانشا بەت بولاتىنىن جانە ونى باسپادان باسىپ شىعارۋعا قانشا قارجى كەرەك بولاتىنىن دا ناقتى بىلمەيمىن. بىلەتىنىم، ينۆەستور تابىلسا دا، تابىلماسا دا كىتاپتى جارىققا شىعاراتىنىم عانا. ءيا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە “كىتاپقا قولداۋ كەرەك” دەپ جازىپ جاتقانىم راس. بۇل جەردەگى “قولداۋ” ءسوزى تەك “قارجىلاي قولداۋ” عانا ەمەس. شىعارماشىلىق ۇستىندەگى ونەر ادامىنا ءبىر اۋىز قاناتتى ءسوز ايتۋدىڭ ءوزى دە ۇلكەن قولداۋ عوي.
— كىتاپتى شىعارۋ ءۇشىن ابايدىڭ بەلگءىءلى ءبىر قارا ءسوزى اسەر ەتكەن بولار.
— ارينە، ەڭ كوپ اسەر ەتكەنى اباي اتامىزدىڭ بۇرىنعىشا 38-ءشى قارا ءسوزى. بۇرىنعىشا دەۋىم، ءبىز 38-ءشى ءسوز دەپ وقىپ كەلگەن قارا ءسوز – شىن مانىندە ابايدىڭ ەڭ سوڭعى جازعان جەكە شىعارماسى. بۇعان اۆتوردىڭ ءوزى “كىتاپ تاسديق” دەگەن اتاۋ بەرگەن. مىنە، وسى “تاسديق” اتتى تراكتات ماعان بارلىق جاعىنان وتە كۇردەلى اسەر الىپ كەلدى. ويتكەنى، اباي قارا سوزدەردى قازاق حالقىنىڭ ەل بولىپ قالىپتاسۋى ءۇشىن جازسا، «تاسديقتى» بارشا ادامزات بالاسى ءۇشىن جازعان. بۇل تاقىرىپ ءسوزدى ۇزارتادى... سوندىقتان، بۇنى كىتاپتىڭ شىعۋىنا جانە بولاشاق وقىرمانداردىڭ وزدەرىنىڭ وقىپ بىلۋىنە قالدىرعانىمىز ءجون بولار.
— كىتاپتىڭ شىعۋىن اسىعا كۇتەمىز، سۇحباتتاسقانىڭىزعا كوپ راحمەت!
