اقتاۋ ماڭىنداعى 38 ادامنىڭ ولىمىنە اكەپ سوقتىرعان AZAL اۋە كومپانياسى ۇشاعىنىڭ اپاتىن تەرگەۋ بارىسىندا شىندىقتى انىقتاپ، كىنالىلەردى جازالاۋدان گورى، ماسەلەنى ماعىناسىز تالاسقا بۇرۋ ارەكەتى ايقىن بايقالۋدا. ال بارلىق مۇددەلى تاراپ قازاقستاننان برازيليادا جۇرگىزىلگەن قارا جاشىكتىڭ دەرەكتەرىن زەرتتەۋ نەگىزىندە ازەربايجان ۇشاعىنىڭ اپاتقا ۇشىراۋىنىڭ تەرگەۋ قورىتىندىلارىن كۇتىپ وتىر.
بۇل تۋرالى ازەربايجان ءباسپاسوزى جازدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
لاۆروۆتىڭ لاعۋى
اتالعان داۋدىڭ باسى رەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆتىڭ «قارا جاشىكتەردەن» الىنعان دەرەكتەر «مەديا كەڭىستىكتە تاراعان اقپاراتتى راستامايدى» دەگەن مالىمدەمەسىنەن باستالدى. مۇنىڭ ارتىنان رەسەيلىك باق ازەربايجاندىق ۇشقىشتاردىڭ گروزنىي، روستوۆ-نا-دونۋ جانە اقتاۋ ديسپەتچەرلەرىمەن سويلەسكەن جازباسىن جاريالادى. وسىعان سۇيەنە وتىرىپ، ۇشقىشتاردىڭ گروزنىيعا قونباۋ جانە سوڭىندا اقتاۋعا ۇشۋ تۋرالى شەشىمدى ءوز بەتىنشە قابىلداعانى تۋرالى قورىتىندى جاسالدى. بۇدان بولەك، ديسپەتچەرلەرمەن سويلەسۋ كەزىندە ەكيپاجدىڭ ۇشاقتىڭ قۇسقا سوقتىعىسۋى نەمەسە بورتتا گاز باللونىنىڭ جارىلۋى نۇسقاسىن ايتقانى العا تارتىلدى.
بۇل جەردە رەسەي تاراپىنىڭ ازەربايجان ۇشاعىنىڭ اپاتى تۋرالى تەرگەۋ دەرەكتەرىن ءبولىسۋى، جارتىلاي مالىمەتتەر مەن جالعان قورىتىندىلاردىڭ نەگىزىندە، بۇل اپاتتى تەرگەۋدىڭ شىن مانىندەگى كىنالىلەرىن انىقتاماي، ماسەلەگە ەكىنشى دارەجەدەگى سۇراقتاردى كوتەرۋ ماقساتىندا جاسالعانى انىق. ماسەلەن، ۇشقىشتارعا ۋكراينالىق ۇشقىشسىز ۇشاتىن اپپاراتتاردىڭ شابۋىلىنا قارسى وپەراتسيا («كوۆەر») تۋرالى ەسكەرتۋ جاسالماعانى، ۇشاقتاعى GPS جۇيەسىنىڭ رەسەيدىڭ رەب – راديوەلەكتروندى قۇرالدارى اسەرىنەن ىستەن شىققانى، گروزنىي ۇستىندە رەسەي پۆو – اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس جۇيەسى تاراپىنان اۋە شابۋىلىنا ۇشىراعانى سياقتى جايتتار ەلەنبەگەن. رەسەيدىڭ اقپاراتتىق ماشيناسى، شىن مانىندە، وزدەرىنىڭ ومىرلەرىن قۇربان ەتكەن ازەربايجاننىڭ ۇشقىشتارىن قاتە شەشىمدەر قابىلداعانى ءۇشىن ايىپتاۋعا تىرىسادى.
بۇل اپات، ءتىپتى رەسەي تاراپىنان قاساقانا جاسالماسا دا، جولاۋشىلار ۇشاعىن زىمىرانمەن اتقىلاۋ، ەكيپاجعا سوعىس ايماعىندا ۇشپاۋ تۋرالى ەسكەرتپەۋ، سىرتقى اسەردىڭ ناقتى سەبەبى تۋرالى حابارلاماۋ، ۇشقىشتاردى جالعان نۇسقالارعا ۇرىندىرۋ جانە ۇشاققا جىلدام قونۋعا مۇمكىندىك بەرمەۋ — ءبارى دە قىلمىس بولىپ ەسەپتەلەدى.
رەسباق-تىڭ ناۋقانى
لاۆروۆتىڭ دەگەنى مۇڭ ەكەن – رەسەيلىك باق تا بۇل ءىستى بۇرمالاپ، ازەربايجاننىڭ ۇلتتىق باتىرلارى، ومىرلەرىن قۇربان ەتكەن ەكيپاج مۇشەلەرىنە قارسى ولاردى كىنالاۋ ناۋقانىن باستادى. تەرگەۋدىڭ تۇپكىلىكتى ناتيجەسىن كۇتپەي-اق، ولار ازەربايجان مەن ونىڭ بيلىگىن قورلاۋمەن بىرگە، رەسەي تاراپىنان جاسالعان قىلمىسقا جاۋاپتىلاردىڭ جازادان جالتارۋىنا جول اشۋدى كوزدەپ وتىر. وسىلايشا، ءازىربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆتىڭ AZAL ۇشاعىنىڭ اپاتقا ۇشىراۋىنا قاتىستى مالىمدەمەلەرىندە جازىلعان رەسەيلىك تاراپتىڭ «بۇل ءىستى تىيىپ تاستاۋعا» ۇمتىلىسى ناقتى راستالدى.
بارلىق مۇددەلى تاراپتار قازاقستاننان برازيليادا جۇرگىزىلگەن قارا جاشىكتىڭ دەرەكتەرىن زەرتتەۋ نەگىزىندە ازەربايجان ۇشاعىنىڭ اپاتقا ۇشىراۋىنىڭ تەرگەۋ قورىتىندىلارىن كۇتىپ وتىر. دەگەنمەن، ۇساق-تۇيەكتەرگە قاراماستان، ماسەلەنىڭ ماڭىزدى جاعى ەشقانداي كۇمان تۋدىرمايدى. سوندىقتان رەسەيدەن ءوز كىناسىن مويىنداپ، ونداعان ادامنىڭ ءومىرىن قيعان گروزنىي اسپانىندا قىلمىس جاساعانداردى جاۋاپقا تارتۋىن تالاپ ەتۋدە.
سونىمەن قاتار، ازەربايجان مەملەكەتىنە، ۇشاق اپاتىنان زارداپ شەككەندەردىڭ بارلىعىنا، قازا تاپقانداردىڭ وتباسىلارىنا وتەماقى تولەۋ قاجەت. ياعني، ازەربايجاننىڭ يلحام اليەۆ تۇجىرىمداعان بارلىق تالاپتارى ورىندالۋى كەرەك. ازەربايجان پرەزيدەنتى اتاپ وتكەندەي، تالاپتار ءادىل، «حالىقارالىق تاجىريبە مەن ادامنىڭ قالىپتى مىنەز-قۇلقىنا» نەگىزدەلگەن. ال باكۋ مەن ماسكەۋ اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ ودان ءارى جاعدايى وسىعان بايلانىستى انىقتالماق.
قازاقستان قاشانعى ۇستايدى؟
ايتا كەتەيىك، قازاقستان اقتاۋ ماڭىندا قۇلاعان Azerbaijan Airlines اۋە كومپانياسىنىڭ ۇشاعىنان الىنعان قارا جاشىكتەردىڭ برازيليادان جەتكىزىلگەن دەرەكتەرىن زەرتتەۋگە كىرىسكەنىن 15 قاڭتاردا حابارلاعان. "قازاقستان رەسپۋبليكاسى كولىك مينيسترلىگىنىڭ اۆياتسيالىق وقيعانى تەكسەرۋ جونىندەگى كوميسسياسى يكاو-نىڭ 13-قوسىمشاسىنداعى ستاندارتتار مەن ۇسىنىلعان تاجىريبەگە سايكەس بارلىق فاكتىلەر مەن ماتەريالداردى ەگجەي-تەگجەيلى زەردەلەگەننەن كەيىن الدىن الا ەسەپ جاريالايدى. بۇل ەسەپتە ناقتى انىقتالعان اقپارات جانە تەرگەۋ بارىسى تۋرالى مالىمەتتەر كورسەتىلەدى. قازاقستانعا جەتكىزىلگەن بورتتىق جازعىشتاردىڭ شيفرى شەشىلگەن دەرەكتەرى دە ماماندار تاراپىنان زەرتتەلۋدە", - دەپ حابارلاعان سوندا قازاقستان كولىك مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى. اقتاۋ ماڭىندا اپاتقا ۇشىراعان ۇشاقتىڭ قارا جاشىكتەرىن شيفرىن انىقتاۋعا مىندەتتەلگەن برازيليادا بۇل جۇمىس 7 قاڭتاردا اياقتالعانى بەلگىلى بولعان. سول كەزدە قارا جاشىكتىڭ ەكى جازعىشىنان الىنعان ءتيىستى اقپارات قازاقستان بيلىگىنە جىبەرىلگەنى حابارلاندى.
ەسكە سالساق، 2024 جىلى 25 جەلتوقساندا ازەربايجان استاناسى باكۋدان شەشەنستان ورتالىعى گروزنىيعا ۇشىپ شىققان Azerbaijan Airlines اۋەكومپانياسىنىڭ Embraer E190 ۇشاعى اقتاۋ قالاسى ماڭىندا اپاتقا ۇشىراعان بولاتىن. بورتتاعى 67 ادامنىڭ 38-ءى قازا تاپقان ەدى.
بولجام بويىنشا، گروزنىي اۋە كەڭىستىگىندە ۇشاق رەسەيلىك اۋە قورعانىس جۇيەسىنىڭ شابۋىلىنا ۇشىراعاننان كەيىن باعىتىن وزگەرتۋگە ءماجبۇر بولعان، وسىلايشا قازاقستاندا اپاتقا ۇشىراعان. ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ اپاتقا رەسەي وكىلدەرى كىنالى دەپ مالىمدەپ، ماسكەۋ وتەماقى تولەۋى كەرەك دەگەن تالاپ قويدى.
كەيىن رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين اليەۆكە ۇشاق «رەسەيدىڭ اۋە كەڭىستىگىندە اپاتقا ۇشىراعانى ءۇشىن» كەشىرىم سۇرادى. رەسەي بيلىگى ازەربايجان ۇشاعى گروزنىيعا قونباق بولعان كەزدە ۋكراينالىق دروندارعا بايلانىستى قالا توبەسىندە اۋە قورعانىس جۇيەسى ىسكە قوسىلىپ تۇرعانىن مويىنداعان.
