قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىك، اسىرەسە لۋدومانيا، بۇگىندە قازاقستاندا ماڭىزدى الەۋمەتتىك ماسەلە بولىپ وتىر. بۇل ماسەلە اسىرەسە جاستار اراسىندا كەڭ تارالىپ، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك سالدارلارعا الىپ كەلۋدە. ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر مەن زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىك قوعامنىڭ ءارتۇرلى توپتارىنا اسەر ەتىپ، ولاردىڭ جەكە ءومىرى مەن وتباسىلىق قارىم-قاتىناستارىندا قيىندىقتارعا سەبەپ بولۋدا. وسىعان بايلانىستى قازاقستاندا قۇمار ويىنداردىڭ تارالۋىن شەكتەۋ جانە لۋدومانيانىڭ الدىن الۋ ءۇشىن كوپتەگەن زاڭنامالىق جانە الەۋمەتتىك شارالار قولعا الىنعان.
قۇمار ويىنداردىڭ تارالۋى جانە لۋدومانيانىڭ كورسەتكىشتەرى
قازاقستاندا قۇمار ويىنداردىڭ تارالۋى سوڭعى جىلدارى ارتىپ كەلەدى. قر ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 2022 جىلى ەلىمىزدە 80-گە جۋىق زاڭدى تۇردە تىركەلگەن قۇمار ويىندار مەن لوتەرەيا قىزمەتى تۇرلەرى جۇمىس ىستەيدى. بۇل سانعا بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر، كازينو، ونلاين ويىندار جانە لوتەرەيالار كىرەدى. بىراق مۇنىمەن قاتار، زاڭسىز قۇمار ويىنداردى ۇسىناتىن كوپتەگەن ونلاين پلاتفورمالار دا بار، ولاردى رەسمي تۇردە باقىلاۋ قيىن.
لۋدومانيانىڭ تارالۋى
قازاقستاندا قۇمار ويىنداردان تاۋەلدىلىكتىڭ ناقتى ستاتيستيكاسى جوق. الايدا، 2019 جىلى قازاقستاندا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىندە 18-35 جاس ارالىعىنداعى ازاماتتاردىڭ 4,5%-ى قۇمار ويىندارعا تاۋەلدى ەكەنىن كورسەتكەن. وسى جاس ارالىعىندا قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىككە ۇشىراعان ازاماتتاردىڭ سانى كۇننەن-كۇنگە ارتىپ كەلەدى، اسىرەسە جاستار مەن ەر ادامدار اراسىندا. الدىڭعى جىلدارى جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، ءاربىر ءۇشىنشى جاس ادامنىڭ قۇمار ويىندارعا بەيىمدىلىگى بار.
قۇقىقتىق رەتتەۋ جانە مەملەكەتتىك ساياسات
قازاقستاندا قۇمار ويىندارعا قاتىستى زاڭنامالىق بازانى رەتتەيتىن باستى قۇجات — 2007 جىلى قابىلدانعان «قۇمار ويىندار جانە لوتەرەيا تۋرالى» زاڭ. بۇل زاڭعا سايكەس، قۇمار ويىندار تەك ارنايى بەلگىلەنگەن ورىنداردا جۇرگىزىلۋى ءتيىس. قازاقستاندا ليتسەنزياسى بار قۇمار ويىن مەكەمەلەرى الماتى وبلىسىنداعى ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتا (قاپشاعاي قالاسى) جانە اقمولا وبلىسىنداعى بۋراباي كۋرورتتىق ايماعىندا ورنالاسقان.
قازاقستاندا ونلاين قۇمار ويىندار دا كەڭ تارالعاندىقتان، 2019 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگى مەن ىشكى ىستەر مينيسترلىگى بىرلەسىپ ينتەرنەت ارقىلى جۇمىس ىستەيتىن قۇمار ويىن سايتتارىن بۇعاتتاۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋدە. 2020 جىلدىڭ قاڭتارىندا قازاقستاندا 200-دەن استام زاڭسىز ونلاين كازينو مەن بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردىڭ سايتى بۇعاتتالدى.
الدىن الۋ شارالارى
قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىكتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا ەلىمىزدە بىرقاتار مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق شارالار قابىلدانۋدا:
1.ءبىلىم بەرۋ جانە اقپاراتتاندىرۋ. قازاقستاندا قۇمار ويىنداردىڭ زيانىن تۇسىندىرۋگە ارنالعان اقپاراتتىق كامپانيالار جۇرگىزىلۋدە. اتاپ ايتقاندا، «قۇمار ويىندارسىز ءومىر» اتتى رەسپۋبليكالىق اقپاراتتىق كامپانيا اياسىندا ءتۇرلى الەۋمەتتىك جەلىلەردە، تەلەارنالاردا جانە قوعامدىق ورىنداردا لۋدومانيانىڭ قاۋىپتىلىگى تۋرالى بەينەمازمۇندار مەن الەۋمەتتىك جارنامالار كورسەتىلدى. 2022 جىلى «قۇمار ويىندارسىز ءومىر» كامپانياسى ەلىمىزدىڭ 10 ءىرى قالاسىندا، ونىڭ ىشىندە الماتى مەن نۇر-سۇلتاندا وتكىزىلدى.
2.پسيحولوگيالىق كومەك جانە رەابيليتاتسيا. قۇمار ويىندارعا تاۋەلدى ادامدارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن ارنايى رەابيليتاتسيالىق ورتالىقتار مەن كەڭەس بەرۋ قىزمەتتەرى جۇمىس ىستەيدى. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە قۇمار ويىندارعا تاۋەلدى ادامداردى ەمدەۋمەن اينالىساتىن بىرنەشە مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك ورتالىق بار. 2021 جىلى قازاقستاندا 700-دەن استام ادامنىڭ قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىگىن ەمدەۋ ماقساتىندا كومەك العانى تۋرالى مالىمەتتەر جاريالاندى.
3.جاسوسپىرىمدەر مەن جاستارعا ارنالعان پروفيلاكتيكا. مەكتەپتەردە، كوللەدجدەردە جانە جوعارى وقۋ ورىندارىندا قۇمار ويىنداردىڭ زيانىن تۇسىندىرۋگە باعىتتالعان پروفيلاكتيكالىق باعدارلامالار ەنگىزىلگەن. بۇل باعدارلامالاردا جاستارعا تاۋەلدىلىكتىڭ سالدارى مەن ونى بولدىرماۋدىڭ جولدارى تۋرالى ايتىلادى. 2022 جىلى قازاقستاننىڭ 12 وڭىرىندە جاستارعا ارنالعان قۇمار ويىندار تۋرالى تۇسىندىرمە جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، 10 000-نان استام جاس ادام قامتىلدى.
4. قۇقىقتىق شارالار. قر زاڭناماسىندا قۇمار ويىندارعا قاتىستى بىرنەشە شەكتەۋلەر ەنگىزىلگەن. ماسەلەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2014 جىلعى زاڭى بويىنشا 21 جاسقا تولماعان ادامداردىڭ قۇمار ويىندارعا قاتىسۋىنا زاڭمەن تىيىم سالىنعان. سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىك ورگاندار ينتەرنەتتەگى زاڭسىز قۇمار ويىنداردى بۇعاتتاۋ بويىنشا جۇمىستارىن جالعاستىرۋدا. 2023 جىلى قازاقستاندا 500-دەن استام زاڭسىز قۇمار ويىن سايتى بۇعاتتالدى.
5.قوعامدىق باقىلاۋ جانە جاۋاپكەرشىلىك. قۇمار ويىنداردى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ ماقساتىندا، قازاقستاندا 2019 جىلى قابىلدانعان زاڭعا سايكەس، ويىنشىلاردىڭ جەكە مالىمەتتەرىن جيناۋ جانە قۇمار ويىندارعا قاتىسۋشىلارعا ارنايى شەكتەۋلەر قويۋ مىندەتتەلگەن. 2023 جىلى الماتى قالاسىندا قۇمار ويىندارعا قاتىسۋشىلاردىڭ مالىمەتتەرىن تەكسەرۋ بويىنشا ارنايى جوبالار ىسكە قوسىلدى.
قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىك قازاقستاندا الەۋمەتتىك جانە پسيحولوگيالىق تۇرعىدان كۇردەلى ماسەلە بولىپ قالىپ وتىر. قازاقستاننىڭ قۇقىقتىق جۇيەسى مەن قوعامدىق ۇيىمدار بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن بىرقاتار شارالار قابىلدادى. الايدا، قۇمار ويىنداردان تۋىنداعان تاۋەلدىلىكتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، قوعامداعى اقپاراتتىق جۇمىستاردى كۇشەيتۋ، جاستار اراسىندا پروفيلاكتيكالىق جۇمىستاردى جۇيەلى تۇردە جۇرگىزۋ قاجەت. سونىمەن قاتار، زاڭنامالىق وزگەرىستەر مەن قاتاڭ باقىلاۋ ارقىلى قۇمار ويىنداردى زاڭسىز ۇيىمداستىرۋمەن كۇرەستى جالعاستىرۋ ماڭىزدى.
