قۋعىن-سۇرگىن كەزەڭىندە قازاقستانعا وداقتىق رەسپۋبليكا مارتەبەسى بەرىلدى

794
Adyrna.kz Telegram

1936 جىلى 5 جەلتوقساندا قازاقستاننىڭ ساياسي مارتەبەسىندە ۇلكەن وزگەرىس ورىن الىپ، رسفسر قۇرامىنداعى اۆتونوميادان وداقتىق رەسپۋبليكا دەڭگەيىنە كوتەرىلدى. بۇل تاريحي وقيعا قازاق سوۆەتتىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ (قازاق سسر) قۇرىلۋىمەن ەستە قالدى. بۇل شەشىم قازاق حالقىنىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق دامۋىنا جاڭا سەرپىن بەرىپ، كەڭەستىك جۇيەدە ماڭىزدى رولگە يە بولۋىنا جول اشتى.

1920 جىلى قۇرىلعان قازاق اۆتونوميالىق سوۆەتتىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسى (قازاق اسسر) رسفسر قۇرامىندا بولعان. 1920-1930 جىلدار ارالىعىندا قازاقستاندا اۋقىمدى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك وزگەرىستەر ورىن الدى.

سونىمەن بىرگە، وسى جىلدارى قازاق حالقى اۋىر سىناقتارعا تاپ بولدى. اشارشىلىق پەن رەپرەسسيا قازاق حالقىنىڭ دەموگرافيالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايىنا قاتتى اسەر ەتتى. بىراق سوعان قاراماستان، قازاقستان ستراتەگيالىق ماڭىزى بار ايماققا اينالدى. ەكونوميكالىق جانە اۋماقتىق مۇمكىندىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، 1936 جىلى 5 جەلتوقساندا كەڭەستەردىڭ بۇكىلوداقتىق VIII سەزىندە قازاقستانعا وداقتىق رەسپۋبليكا مارتەبەسىن بەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.

قازاق سسر مارتەبەسى ونىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق وكىلەتتىلىگىن كەڭەيتتى. بۇل مارتەبە قازاقستاندى كەڭەس وداعىنىڭ تولىققاندى مۇشەسىنە اينالدىرىپ، ونى حالىقارالىق ارەنادا تانىتۋعا مۇمكىندىك بەردى. قازاق سسر ءوز اۋماعىندا زاڭنامالىق اكتىلەردى قابىلداۋعا، ەكونوميكا، ءبىلىم، مادەنيەت جانە عىلىم سالالارىن دەربەس دامىتۋعا قۇقىلى بولدى.

قازاقستاننىڭ جاڭا مارتەبەسى ەلدىڭ اۋقىمدى قۇرىلىمدىق وزگەرىستەرگە قادام باسۋىنا ىقپال ەتتى.

قازاق سسر-ءنىڭ قۇرىلۋى قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىككە اپاراتىن ۇزاق جولىنىڭ ماڭىزدى كەزەڭى بولدى. بۇل قازاق حالقىنىڭ ساياسي بىرلىگىن كۇشەيتىپ، ونىڭ مەملەكەتتىك ينستيتۋتتارىنىڭ قالىپتاسۋىنا جول اشتى. 1991 جىلى ءدال وسى قازاق سسر اۋماعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن جاريالاپ، ەگەمەن مەملەكەت رەتىندە قالىپتاستى.

ايتا كەتۋ كەرەك، قازاقستان وداقتاس رەسپۋبليكا مارتەبەسىن العان كەزدە ەلدە ساياسي قۋعىن-سۇرگىن باستالعان ەدى. ونىڭ الدىندا اشارشىلىقتان قالجىراعان ەلدىڭ جاعدايى وتە ناشار ەدى.

پىكىرلەر