مادەنيەت – ۇلتتىڭ رۋحاني بايلىعى. ول حالىقتىڭ ءومىر سالتى، ونەرى، ادەت-عۇرىپتارى، داستۇرلەرى جانە تاريحي مۇرالارى ارقىلى كورىنىس تابادى. مادەنيەت – قوعامنىڭ تاريحي دامۋىنىڭ ايناسى جانە ءار ۇلتتىڭ بىرەگەيلىگىن سيپاتتايتىن نەگىزگى ەلەمەنتتەردىڭ ءبىرى. ءاربىر ۇلتتىڭ مادەنيەتى ونىڭ بولمىسى مەن رۋحاني الەمىن ايقىندايدى. مادەنيەت ۇلتتىڭ بىرەگەيلىگى مەن ەرەكشەلىگىن كورسەتەتىن قۇندى قازىنا بولىپ تابىلادى. ول ۋاقىت وتە كەلە دامىپ، جاڭا مازمۇنعا يە بولادى، بىراق ءوزىنىڭ تۇپكى تامىرلارىن ەشقاشان ۇمىتپايدى. ءبىزدىڭ دە ەلىمىزدىڭ مادەني جاعدايى بىرقالىپتى دەڭگەيدە دامىپ كەلەدى. سونىڭ ىشىندە الماتىنىڭ مادەني ورتالىقتارى، تەاترلارى مەن مۇراجايلارى – وسىنىڭ ايقىن مىسالى. الماتى سياقتى قالالار مادەنيەتتىڭ ءتىرى كۋاسى بولىپ، ۇلتتىق جانە جاھاندىق قۇندىلىقتاردىڭ الماسۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ جاتىر.
الماتى – قازاقستاننىڭ مادەني جۇرەگى، ەلدىڭ تاريحى مەن قازىرگى زامانعى ونەرىنىڭ توعىسقان مەكەنى. قالا ءوز تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا باي مادەني ءومىردى ۇسىنادى. 2023 جىلعى دەرەكتەر بويىنشا، الماتىدا 20-دان استام تەاتر، 30-عا جۋىق مۇراجاي جانە 15-كە جۋىق مادەنيەت سارايى بار. بۇل مەكەمەلەر جىل سايىن جۇزدەگەن مىڭ ادامدى وزىنە تارتادى.
مادەنيەت مەكەمەلەرى مەن مۇرالار
الماتى قالاسىنىڭ مادەنيەتى عاسىرلار بويى قالىپتاسقان. ۇلى جىبەك جولىنىڭ ماڭىزدى بەكەتتەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە الماتى ءارتۇرلى وركەنيەتتەر مەن مادەنيەتتەردىڭ توعىسۋىنا ىقپال ەتتى. كەڭەس داۋىرىندە قالا قازاقستاننىڭ استاناسى رەتىندە مادەني دامۋعا سەرپىن بەردى. بۇگىنگى تاڭدا الماتى قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى مادەنيەت ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترى – كلاسسيكالىق ونەردىڭ سيمۆولى. مۇندا جىل سايىن 50-دەن استام ۇلتتىق جانە الەمدىك وپەرا، بالەت قويىلىمدارى وتەدى. م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترى – قازاق درامالىق ونەرىنىڭ جۇرەگى. تەاتر ساحناسىندا جىل سايىن جۇزگە جۋىق سپەكتاكل قويىلادى.ورتالىق مەملەكەتتىك مۇراجاي – قازاقستاننىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىنە ارنالعان ەڭ ءىرى مۇراجاي. مۇندا 200 مىڭنان استام ەكسپونات ساقتالعان. قاستەەۆ اتىنداعى ونەر مۇراجايى – بەينەلەۋ ونەرىنىڭ جاۋھارلارى مەن زاماناۋي تۋىندىلار قويىلعان ورىن. مۇراجايدا 25 مىڭنان استام ونەر تۋىندىسى بار. ۇلتتىق كىتاپحانا – قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى كىتاپحاناسى، وندا 7 ميلليوننان استام كىتاپ قورى بار. قالالىق كىتاپحانالار – ادەبيەت پەن ءبىلىمدى دارىپتەيتىن مادەني كەڭىستىكتەر.
قالا مادەنيەتىنىڭ زاماناۋي كەلبەتى
زاماناۋي الماتى شىعارماشىلىقتىڭ جانە ونەردىڭ جاڭا ۇلگىلەرىن كورسەتۋگە دايىن. قالاداعى Esentai Gallery, تەنگري-ۋماي گالەرەياسى جانە Art Lane سياقتى ارت-كەڭىستىكتەر سۋرەتشىلەر مەن ديزاينەرلەردىڭ جاڭا تۋىندىلارىن كورسەتەدى. الماتى اربات – شىعارماشىلىق ورتانىڭ جانە كوشە ونەرىنىڭ ناعىز ورتالىعى.
الماتى جىل سايىن ءتۇرلى مادەني جانە حالىقارالىق فەستيۆالدەر وتكىزەدى:
- Apple Fest – الماتىنىڭ سيمۆولى سانالاتىن المانىڭ قۇرمەتىنە ارنالعان فەستيۆال.
- Star of Asia – حالىقارالىق دەڭگەيدەگى مۋزىكا جانە ونەر مەرەكەسى.
- Almaty Film Festival – كينو ونەرىن دارىپتەيتىن ماڭىزدى شارا. الماتىنىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن مادەنيەت ءرولى
ستاتيستيكاعا سايكەس، الماتى تۇرعىندارىنىڭ 65%-ى تەاترلار مەن مۇراجايلارعا ءجيى بارىپ تۇرادى. سونىمەن قاتار، قالاداعى جاستار اراسىندا شىعارماشىلىق ستۋديالارعا جازىلۋ كورسەتكىشى جىل سايىن 10%-عا ارتىپ كەلەدى.
الماتى – ۇلتتىق جانە زاماناۋي مادەنيەتتىڭ توعىسقان ەرەكشە مەكەنى. بۇل قالادا ءاربىر قادام سايىن تاريحتىڭ، ونەردىڭ جانە شىعارماشىلىقتىڭ تىنىسىن سەزىنۋگە بولادى. الماتى مادەنيەتى – تەك قالانىڭ ەمەس، بۇكىل قازاقستاننىڭ رۋحاني ايناسى.
