قازاقستانداعى ۋاقىت ءبىرتۇتاس ساعات بەلدەۋىنە كوشكەننەن كەيىن رەسەيدەن ەلەكتر ەنەرگياسىن ساتىپ الۋ كولەمى كۇرت ءوستى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
قازاقستاندىقتار دەنساۋلىعىنا عانا ەمەس، ەلەكتر ەنەرگياسى ءۇشىن تولەماقى وسكەنىنە دە شاعىمدانۋدا.
Atameken Business ارناسىنىڭ حابارلاۋىنشا، قازاقستاندا ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىنۋ وسكەن. «KEGOC» اق مالىمەتىنشە، 2023 جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعى مەن 24 جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعىنداعى تۇتىنۋ اراسىنداعى ايىرماشىلىق شامامەن 4%-دى قۇرادى. دەگەنمەن، تاپشىلىق جوق. ويتكەنى ءوندىرىستىڭ ءوزى وسى كەزەڭدە 4,7%-عا ءوستى. ال، قوعام بەلسەندىلەرى دابىل قاعىپ، پەتيتسيالار جاساپ، ولاردىڭ فيزيكالىق جاي-كۇيىنە عانا ەمەس، كوممۋنالدىق قىزمەت اقىسىنىڭ وسۋىنە دە شاعىمدانۋدا. ولار بۇل پروبلەمالاردى ءبىرتۇتاس ۋاقىتقا كوشۋمەن تىكەلەي بايلانىستىرادى. بەلسەندىلەردىڭ ايتۋىنشا، زارداپ شەگۋدە قاراپايىم ازاماتتار عانا ەمەس، بيزنەس وكىلدەرى، مەملەكەتتىك ورگاندار دا زارداپ شەگىپ وتىر.
«ادامدارعا ىڭعايسىز، سونىمەن بىرگە تۇبىرتەكتەر بويىنشا ەسەپ ايىرىسۋلارىمىز ايتارلىقتاي ءوستى، ءتىپتى ءبىز ءۇشىن ءۇي تۇبىرتەكتەرى 100-دەن 200 كۆت-قا ارتتى… بارلىعى ەلەكتر ەنەرگياسى جەتپەيدى دەپ ايعايلايدى. ۋاقىت وتە كەلە ولار ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ قۇنىن ادەيى كوبەيتەدى»، - دەيدى قوعام بەلسەندىسى ولگا يۋركوۆسكايا.
كوممۋنالدىق تولەمدەردەگى ايىرماشىلىقتى ەشكىم ءالى بايقاماعانىمەن، رەسپوندەنتتەردىڭ كوپشىلىگى وزدەرىنىڭ جالپى فيزيكالىق جاعدايىنداعى وزگەرىستەردى اتاپ ءوتتى.
دەگەنمەن، كەيبىر ساراپشىلار بۇل ادەتكە اينالعان ماسەلە دەپ سەندىرەدى. كەرىسىنشە، ءبىر ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋ دەنساۋلىققا پايدالى اسەر ەتەدى.
مىسالى، قولدانبالى حرونوبيولوگيا مامانى بولات نۇرقوجاەۆ ۋاقىتتىڭ وزگەرۋى ادام اعزاسىنىڭ ىشكى بيوريتمىنە وڭ اسەر ەتەدى دەگەندى العا تارتادى.
"بۇل عىلىمي نەگىزدەلگەن شەشىم، الەمدىك عىلىمدا بىردە-ءبىر زەرتتەۋ، ەلەكتر ەنەرگياسىن ۇنەمدەۋ نەمەسە شىعىندار كورسەتكىشتەرىنىڭ اۋىسۋى دالەلدەنبەگەن. سونىمەن قاتار، وزىق ۋاقىتتى قولدانۋدىڭ دەنساۋلىققا زيانى كوپتەگەن زەرتتەۋلەرمەن دالەلدەندى، سوندىقتان عىلىم تەك ستاندارتتى ۋاقىتتى قولدانۋدى جاقتايدى", - دەدى قولدانبالى حرونوبيولوگيا مامانى بولات نۇرحوجاەۆ.
قالاي بولعاندا دا، 1 ناۋرىزدا ءبىرتۇتاس ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋگە بايلانىستى شىعىندار ايتارلىقتاي وزگەردى. سول ۋاقىتتان بەرى «KEGOC» اق عانا رەسەيدەن ەلەكتر ەنەرگياسىن وتكەن جىلدمەن سالىستىرعاندا شامامەن 3 ميلليارد تەڭگەگە ارتىق ساتىپ الدى.
«قازاقستاننىڭ رەسەيدەن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ يمپورتى: 2022 جىلعى 1 ناۋرىز بەن 31 قازان ارالىعىنداعى كەزەڭدە – 1 091,9 ملن كۆت/ساع; 2023 جىلعى 1 ناۋرىزدان 31 قازانعا دەيىن – 3 742,8 ملن.كۆت/ساع سوماسىندا; 2024 جىلعى 1 ناۋرىزدان 30 قىركۇيەككە دەيىن – 2 562,3 ملن.كۆت/ساع. «KEGOC» اق رەسەي فەدەراتسياسىنان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ەلەكتر ەنەرگياسىن ساتىپ الۋدى قوسا العاندا، ەلەكتر ەنەرگياسى اعىندارىنىڭ ناقتى مەملەكەتارالىق تەڭگەرىمىندەگى اۋىتقۋلاردىڭ ساعاتتىق كولەمدەرىنىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن: 2022 جىلعى 1 ناۋرىزدان 31 قازانعا دەيىن – 13 027,2 ملن.تەڭگە سوماسىندا 522,3 ملن.كۆتساع; 2023 جىلعى 1 ناۋرىزدان 31 قازانعا دەيىن – 14 939,6 ملن.تەڭگە سوماسىندا 817,5 ملن.كۆت/ساع.; 2024 جىلدىڭ 1 ناۋرىزى مەن 30 قىركۇيەگى ارالىعىندا – 17 759,4 ملن تەڭگە سوماسىندا 884,7 ملن كۆت/ساع»، - دەپ حابارلادى «KEGOC» اق قازتاگ رەداكتسياسىنىڭ ساۋالىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ.
دەگەنمەن، كورپوراتسيا «KEGOC» اق-دا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسقا ۇيىمدارى رەسەي فەدەراتسياسىنان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ساتىپ العان ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ قۇنى تۋرالى اقپارات جوق»، - دەپ اتاپ ءوتتى.
وسى مالىمەت باق-قا تارالا باستاعان سوڭ قازاقستان ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى مىنانداي مالىمەت تاراتتى.
"بۇعان دەيىن جۇرگىزىلگەن ۋاقىتتى ءبىر ساعاتقا ارتقا اۋىستىرۋ ەلەكتر جۇيەسىنىڭ جۇمىسىندا ەشقانداي ءۇزىلىس نەمەسە تۇتىنۋشىلارعا شەكتەۋلەر تۋدىرمادى. ەڭ جوعارى جۇكتەمەلەر سول دەڭگەيدە قالدى، جالعىز وزگەرىس كەشكى ەڭ جوعارى تۇتىنۋدىڭ ەرتەرەك باستالۋى بولدى. دەگەنمەن، بۇل ءوسىم تاڭەرتەڭ تۇتىنۋدىڭ تومەندەۋىمەن وتەلەدى. 2023 جانە 2024 جىلعى قاڭتار-قىركۇيەكتەگى مالىمەتتەردى تالداۋ ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىنۋدىڭ 4%-عا تۇراقتى ءوسۋىن كورسەتەدى. بۇل ءوسىم ۋاقىت بەلدەۋلەرىنىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى ەمەس، حالىقتىڭ جانە جالپى ەل ەكونوميكاسىنىڭ تۇتىنۋىنىڭ تابيعي وسۋىنە بايلانىستى. مىسالى، اكىمشىلىك ۋاقىت ءبىر ساعاتقا ارتقا جىلجىتىلماعان ەەس باتىس ايماعىندا تۇتىنۋ وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 10,4%-عا ءوستى. سونىمەن قاتار، ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ بىرىڭعاي ساتىپ الۋشى مەحانيزمى ەنگىزىلگەننەن كەيىن كورشىلەس ەلدەردەن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ يمپورتى ءوستى، ويتكەنى ەڭ جوعارى ساعاتتاردا تاپشىلىقتى جابۋ ءۇشىن كورشى ەلدەردەن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ جوسپارلى اعىندارىن ۇيىمداستىرۋعا جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن تاسىمالداۋعا مۇمكىندىك بەردى. جوسپارلانعان كەزەڭدەرگە سايكەس رەسپۋبليكاداعى بارلىق ءىرى ەلەكتر ستانتسيالارىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قاجەت" دەلىنگەن ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ ۋاجىندە.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بيىل 1 ناۋرىزعا قاراعان ءتۇنى قازاقستان بىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىنە (UTC+5) اۋىستى. ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى بۇل ماسەلە بويىنشا «قازاقستاندىقتار ولارعا بىرنەشە رەت جۇگىنگەندىكتەن» ۋاقىتتى اۋىستىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعانىن ايتادى. دەگەنمەن، قازاقستاندىقتار ەل بيلىگىنىڭ قازاقستان ازاماتتارىنىڭ كەلىسىمىنسىز ۋاقىتتى وزگەرتۋىن سىناي بەرۋدە.
