ورتالىق ازيانىڭ سۋعا مۇقتاج، تۇرعىن سانى كوپ ەلىنىڭ ءبىرى وزبەكستاندا اۋادان اۋىز سۋ وندىرەتىن جاڭا تەحنيكا سىناقتان ءوتتى. ىستىق تا قۇرعاق كليماتتا تاۋلىگىنە ءبىر مىڭ ليترگە دەيىن سۋ وندىرەتىن قۇرال ەنەرگورەسۋرستاردى از شىعىندايدى. جوبا باسشىسى ونىڭ شەتەلدىك نۇسقالاردان ءتيىمى جاقتارىن ايتادى.
«ناۋاي» ەركىن ەكونوميكالىق ايماعىندا (ەەا) ىستىق-قۇرعاق كليمات جاعدايىندا اۋادان اۋىز سۋ الۋعا ارنالعان الەمدەگى العاشقى قوندىرعىنىڭ سىناقتارى ءساتتى اياقتالدى.
وزبەكستانداعى كۇردەلى سىناقتاردان وتكەن قوندىرعىنى رەسەيلىك Aquagenicا كومپانياسى جاساپ شىعارعان. قۇرىلعى تاۋلىگىنە 1000 ليتر سۋ وندىرۋگە قابىلەتتى. ونىڭ ارتىقشىلىعى رەتىندە كۇن مەن جەلدى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تومەن ەنەرگيا تۇتىنۋىن ايتۋعا بولادى. «ناۆوي» ەەا ديرەكتورى حابيب ابدۋللاەۆ قۇرىلعى تۋرالى Fergana اقپاراتتىق رەسۋرسىنا ايتىپ بەرگەن.
اتا جولىن جالعاستىرعان نەمەرە
2019 جىلدىڭ باسىندا ماسكەۋلىك حابيب ابدۋللاەۆ وزبەكستانعا جۇمىسقا شاقىرىلىپ، «ناۆوي» ەەا باسشىسى بولىپ تاعايىندالدى. كەلگەننەن كەيىن بىرنەشە ايدىڭ ىشىندە ول ەلدە سۋ تاپشىلىعى سياقتى شەشىمى جوق بىرنەشە نەگىزگى ماسەلە بار ەكەنىن ءتۇسىندى.
- وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەەۆ 2019 جىلدىڭ مامىر ايىندا ناۆوي وبلىسىن جوعارى تەحنولوگيالار مەن يننوۆاتسيالار ايماعى دەپ جاريالاعاننان كەيىن، مەن ەنەرگيا تيىمدىلىگى مەن سۋدى ۇنەمدەۋ سالاسىنداعى شەتەلدىك عىلىمي ازىرلەمەلەرگە نازار اۋدارا باستادىم. مەنى اسىرەسە، شولەيتتەنۋگە قارسى كۇرەس اياسىنداعى سۋ تاقىرىبى قىزىقتىردى جانە مۇنىڭ جەكە سەبەبى دە بولدى. 1950 جىلداردىڭ اياعىندا وزبەكستان عىلىم اكادەمياسىن باسقارعان اتام تاشكەنتتە ءشولدى زەرتتەيتىن بۇكىلوداقتىق عىلىمي ورتالىق قۇرۋعا تىرىستى. بىراق ول مەزگىلسىز قايتىس بولىپ، جوسپارىنا جەتە المادى، - دەيدى ابدۋللاەۆ.
ءارى قاراي كەلەشەگى زور جوبالاردى ىزدەۋ باستالىپ، بىرنەشە نۇسقا قاراستىرىلدى. ناتيجەسىندە، ابدۋللاەۆ رەسەيلىك عالىم سەرگەي دورجيەۆ جاساعان اتموسفەرالىق اۋادان سۋ الۋدىڭ «اۋا بۇلاعى» تەحنولوگياسىنا قىزىعۋشىلىق تانىتتى. بۇل ۋاقىتتا ول بۇكىلرەسەيلىك مەحانيكالاندىرۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى (ۆيم) فەدەرالدىق عىلىمي اۋىلشارۋاشىلىق ينجەنەريا ورتالىعىندا جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى زەرتحاناسىن باسقاراتىن.
ابدۋللاەۆتىڭ ايتۋىنشا، دورجيەۆ جاساعان تەحنولوگيا شەتەلدىك انالوگتارمەن سالىستىرعاندا بىرقاتار ارتىقشىلىقتارعا يە بولدى. مىسالى، جابدىق سالىستىرمالى تۇردە از ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىناتىندىقتان، از كولەمدەگى كۇن نەمەسە جەل قوندىرعىلارىمەن «قۋاتتاندىرۋعا» مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار، ونى پايدالانۋ وڭاي جانە بۇزىلۋعا بەيىم ەمەس. ەڭ باستىسى ەسەپتەۋلەر سۋ سورۋ قوندىرعىسىنىڭ وتە قۇرعاق اۋادا جۇمىس ىستەي الاتىنىن كورسەتتى. بۇل سۋ تاپشىلىعى بار ەلدەردىڭ كوپشىلىگى ءۇشىن وتە ماڭىزدى.
حابيب ابدۋللاەۆتىڭ ايتۋىنشا دورجيەۆپەن ارەڭ بايلانىس ورناتىپ، ونى ورتالىق ازياعا شاقىرعان. الايدا، بۇل ۋاقىتتا COVID-19 پاندەمياسى باستالعان ەدى.
- 2022 جىلى ءبىز ماسكەۋدە كەزدەسىپ، وزبەكستان بۇل تەحنولوگيانى سىناۋ ءۇشىن ەڭ جاقسى جەر دەپ كەلىستىك، - دەدى ابدۋللاەۆ.
سول كەزدە دورجيەۆ جانە ونىڭ ماماندار توبى ينۆەستورمەن بىرگە Aquagenicا جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىن قۇردى.
- ينۆەستوردى پيلوتتىق جوبانى پارسى شىعاناعى، افريكا نەمەسە ءۇندىستان ەلدەرىنىڭ بىرىندە ەمەس، وزبەكستاندا ورنالاستىرۋعا كوندىرۋ ءۇشىن تاعى ءبىر جارىم جىل قاجەت بولدى، - دەيدى ەەا باسشىسى.
ناۋايدا جاسالعان نوۋ-حاۋ
ناتيجەسىندە 2024 جىلدىڭ كوكتەمىندە رەسەيلىك كومپانيا وزبەكستاندا جوبانى ىسكە قوسۋ تۋرالى شەشىم قابىلداپ، جابدىقتىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرى ەركىن ەكونوميكالىق ايماققا جىبەرىلدى. كەيبىر كومپونەنتتەر جەرگىلىكتى جەردەن ساتىپ الىندى نەمەسە ءوندىرىلدى. ناۋايدا كۇندىز اپتاپ ىستىق بولعاندىقتان، ماماندار كەشكە جانە تۇندە جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر بولدى. وسىلايشا شىلدە ايىندا قۇرعاق اۋادان سۋ الاتىن الەمدەگى العاشقى قوندىرعى ىسكە قوسىلدى.
- ناتيجە ءبىز كۇتكەننەن دە اسىپ ءتۇستى، - دەيدى ابدۋللاەۆ.
قوندىرعىنىڭ اۋەلگى ونىمدىلىگى تاۋلىگىنە 850 ءليتردى قۇرادى. جالپى بولجامدى شاماسى – 1000 ليتر. ال سۋدىڭ ساپاسى، رەسەي مەن وزبەكستانداعى ءۇش ءتۇرلى زەرتحانانىڭ زەرتتەۋلەرى كورسەتكەندەي، نورمالارعا سايكەس كەلدى. كەيىننەن جابدىقتى باپتاپ، پارامەترلەرىن زەرتتەگەن سوڭ ەسەپتەلگەن كولەمگە قول جەتكىزۋ مۇمكىن بولعان.
- كوپجىلدىق زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىندە ءبىز اتموسفەرالىق اۋادا 4 گر/م3 جانە ودان جوعارى سۋ قۇرامى بار 10-70 تسەلسي اراسىنداعى تەمپەراتۋرا دياپازونىندا ىستىق-قۇرعاق كليماتتىڭ ەكسترەمالدى جاعدايىندا جۇمىس ىستەيتىن قاراپايىم ماشينانى جاساي الدىق. بۇل رەتتە شەتەلدىك انالوگتار اۋادان 8-10 گر/م3 اۋا ىلعالدىعىندا جانە 25-38 °س-تان جوعارى نەمەسە ولار ايتقانداي، 20-40 °س تەمپەراتۋرا دياپازونىندا سۋ الادى. ءبىزدىڭ قوندىرعىمىز ساپالى اۋىز سۋعا قول جەتكىزۋ ماسەلەلەرىن شەشۋگە كومەكتەسەدى دەپ ۇمىتتەنەمىز – دەيدى تۋىندىسى تۋرالى رەسەيلىك Aquagenica كومپانياسىنىڭ باسشىسى سەرگەي دورجيەۆ.
بۇل ءۇۇرالدىڭ پايدالى بولاتىنىنا حابيب ابدۋللاەۆ تا سەنەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، جاڭا تەحنولوگيا شالعايداعى ەلدى مەكەندەردىڭ ساپالى اۋىز سۋعا قول جەتكىزۋ ماسەلەسىن ءبىرجولاتا شەشەدى.
- ەڭ الدىمەن، بۇل بالالارعا پايدالى. ويتكەنى سۋ ساپاسىنىڭ تومەندىگى ولاردىڭ دەنساۋلىعىنا زياندى اسەر ەتەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا تۇسەتىن جۇكتەمە ازايادى، بۇل شىعىستاردىڭ ءبىر بولىگىن باسقا الەۋمەتتىك قاجەتتىلىكتەرگە باعىتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار، اۆتونومدى سۋ كوزدەرى شولەيتتەنۋدى توقتاتۋعا، جاڭا كەن ورىندارىن يگەرۋگە، گەولوگتاردىڭ، ۆاحتالىق جۇمىسشىلاردىڭ، اسكەريلەردىڭ جانە باسقا دا كوپتەگەن مامانداردىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى ابدۋللاەۆ.
وزبەكستاندا تىركەلگەن بىرەگەي تەحنولوگيانىڭ باعاسى تۋرالى ناقتى اقپارات جوق. ەەا ديرەكتورىنىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ۋاقىتتا Aquagenica كومپانياسى ناۆوي وبلىسىندا جابدىقتى جاپپاي وندىرۋگە ارنالعان شىعىنداردى ەسەپتەۋدە.
- ءبىر قۋانارلىعى – وبلىسىمىزدا ماشينا جاساۋ جانە مەتالل وڭدەۋ سالاسىنداعى بىرقاتار زاماناۋي كاسىپورىندار بار. بۇل تاپسىرمانى ايتارلىقتاي جەڭىلدەتەدى. باعا تۋرالى اقپارات قاراشا ايىنىڭ ورتاسىندا بەلگىلى بولۋى مۇمكىن. قازىر وقشاۋلاۋ دەڭگەيى باستاپقىدا 50 پايىزدان اساتىنى انىق، - دەپ ءتۇسىندىردى «ناۆوي» ەەا باسشىسى.
جىلىنا كەمىندە اۋىز سۋ شىعاراتىن 500 قوندىرعى جاساۋ جوسپارلانىپ وتىر. «ناۋاي» ەەا اۋماعىندا 2025 جىلى جاپپاي ءوندىرىس باستالادى دەپ كۇتىلۋدە. ابدۋللاەۆ ءونىمنىڭ باسىم بولىگى ەكسپورتقا جىبەرىلەتىنىن ايتتى. افريكا مەن ازيانىڭ 30 ەلى بىرەگەي قوندىرعىلاردى ساتىپ الۋعا قىزىعۋشىلىق تانىتقان.
- الايدا، مەن ءبىرىنشى كەزەكتە وزبەكستانداعى اۋىز سۋ ماسەلەسىن تۇپكىلىكتى شەشۋگە باسىمدىق بەرىلەدى دەپ سانايمىن، - دەپ تۇيىندەدى ابدۋللاەۆ.
