ءماجىلىس سپيكەرى، «AMANAT» پارتياسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ باستاعان دەپۋتاتتار توبى قاراعاندى وبلىسىنا كەلدى. ول الەۋمەتتىك نىساندار مەن كاسىپورىنداردىڭ جۇمىسىمەن تانىسىپ، ءوڭىر تۇرعىندارىمەن كەزدەستى. نىسانداردى ارالاۋ جۇمىسىنا توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى شىڭعىس ءارىنوۆ پەن وبلىس اكىمى ەرماعانبەت بولەكپاەۆ تا قاتىستى.
ءماجىلىس توراعاسى «Qarmet» اق كومىر دەپارتامەنتىندەگى جاڭا ديسپەتچەرلىك-ساراپتامالىق ورتالىقتىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. وندا قانداي مىندەتتەر اتقارىلاتىنىن كومپانيانىڭ قۇرىلتايشىسى اندرەي لاۆرەنتەۆ پەن باس ديرەكتور ۆاديم باسين كورسەتتى. بۇل نىسان وندىرىستىك قاۋىپسىزدىكتى باقىلاۋعا جاۋاپ بەرەدى، ونىڭ ىشىندە وتتەگى دەڭگەيى مەن مەتان كونتسەنتراتسياسىن ولشەۋ جۇمىستارى دا بار. ماماندار شاحتالاردىڭ جاعدايىن تاۋلىك بويى باقىلايدى جانە كەز كەلگەن قىزمەتكەرمەن بايلانىسقا شىعا الادى.
«Qarmet»-ءتىڭ قازاقستاندىق كومپانيانىڭ مەنشىگىنە قايتارىلعانى قاراعاندى ءۇشىن عانا ەمەس، بۇكىل ەل ءۇشىن ماڭىزدى وقيعا بولعانى بەلگىلى. بۇل مەملەكەت باسشىسىنىڭ ماڭىزدى ساياسي شەشىمى بولدى. جاڭا ينۆەستور ءوندىرىستى كەشەندى تۇردە جاڭعىرتۋعا مىندەتتى. بەس جىل ىشىندە كومبينات مەتاللۋرگيا كوشباسشىسى ستاتۋسىن قايتارۋى كەرەك. بۇل رەتتە ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى مەن ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىكتى كۇشەيتۋ قاجەت. ەڭ باستىسى – ءبىزدىڭ جۇمىسشىلارىمىزدىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن ساقتاۋ. اپاتتار مەن جازاتايىم وقيعالار بولماۋى كەرەك»، – دەدى ەرلان قوشانوۆ.
«AMANAT» توراعاسى كاسىپوداق مۇشەلەرىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا جۇمىسشىلار مەن شاحتەرلەرگە مەملەكەت تاراپىنان الەۋمەتتىك قولداۋدى كۇشەيتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى. پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ، «AMANAT» پارتياسىنىڭ جانە ۇكىمەتتىڭ بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىمەن ەڭبەك گيگيەناسى مەن كاسىبي اۋرۋلار عىلىمي ينستيتۋتى قايتا قۇرىلىپ، جۇمىسشىعا جازاتايىم وقيعالار كەزىندە كىنالى بولۋىنا قاراماستان تولىق ساقتاندىرۋ تولەمىن قامتاماسىز ەتەتىن جاڭا زاڭدار قابىلداندى.
سونداي-اق كەزدەسۋدە ەڭبەك جاعدايلارى زياندى ءوندىرىس جۇمىسشىلارىنا 55 جاستان باستاپ ارنايى الەۋمەتتىك تولەم الۋ مۇمكىندىگىن بەرەتىن جاڭا زاڭعا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. كومىرشىلەر كاسىپوداق ۇيىمىنىڭ توراعاسى ەۆگەني بۋسلاەۆ جاڭا مۇمكىندىكتى «Qarmet» اق-نىڭ 800-دەن استام قىزمەتكەرى پايدالانعانىن اتاپ ءوتتى. بۇگىندە بۇكىل ەل بويىنشا تولەمدەردى 8 مىڭنان استام ادام الۋدا. ول بۇل زاڭنىڭ ەڭبەك ادامدارىن قولداۋداعى مەملەكەتتىڭ ناقتى قادامى ەكەنىن ايتىپ، ونىڭ جەدەل قابىلدانعانى ءۇشىن پرەزيدەنتكە جانە «AMANAT» پارتياسىنا العىسىن ءبىلدىردى.
بۇدان بولەك، ءماجىلىس سپيكەرى بۇقار-جىراۋ اۋدانىنداعى سادوۆوە جانە چكالوۆ اۋىلدارىنا بارىپ، سۋ تاسقىنىنان كەيىنگى قورعانىس بوگەتتەرىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىمەن تانىستى. 2017 جىلى وسى اۋىلداردىڭ اينالاسىندا جارتاستان جاسالعان بوگەتتەر سالىندى. ابىروي بولعاندا، ول بيىل بۇل ەلدى مەكەندەردى سۋ تاسقىنىنان قورعاپ قالدى.
الايدا اۋىلدا سۋ تاسقىنى ماسەلەسى شەشىلگەنىمەن، جەرگىلىكتى اقساقال سايلاۋحان ءشوشيننىڭايتۋىنشا، تۇرعىنداردىڭ مال جاياتىن جەرلەرى جوق. ءوز كەزەگىندە «AMANAT» توراعاسى پارتيالىق «جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ جۇمىسى تۋرالى ايتتى. جوبا ارقاسىندا ەكى جىل ىشىندە 10,8 ميلليون گەكتاردان استام زاڭسىز يەمدەنگەن جايىلىم جەر مەملەكەت مەنشىگىنىنە قايتارىلدى. جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتارعا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن «جايىلىمدار تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. بۇل زاڭ قوعامدىق جايىلىمدار تۋرالى جاڭا نورمالاردى ەنگىزەدى، ياعني جايىلىمداردى كونكۋرسسىز بولۋگە، جايىلىمداردى باسقا اۋىل شارۋاشىلىعى القاپتارىنا اينالدىرۋعا تىيىم سالادى جانە ءبىر گەكتارعا مال جايۋ ءنورماتيۆىن 20-دان 50-گە دەيىن ارتتىرادى.
قاراعاندىدا ەرلان قوشانوۆ مەملەكەتتىك جانە سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا باردى. وندا وتكەن جىلدىڭ قازان ايىندا ەلدەگى العاشقى ايەلدەرگە ارنالعان پوليتسيا ۋچاسكەسى اشىلدى. ول فۋنكتسيونالدى تۇردە وتباسىنا كومەك كورسەتۋدىڭ بىرىڭعاي ورتالىعىنا اينالدى. بۇل جەردە تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارىنا كەشەندى كومەك كورسەتىلەدى. ورتالىقتا پسيحولوگتار، زاڭگەرلەر، سوت ورىنداۋشىلارى، يۋۆەنالدى پوليتسيا، تەولوگتار، ۆولونتەرلەر، مەدياتورلار، الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر جانە باسقالار جۇمىس ىستەيدى. ءماجىلىس توراعاسى قاراعاندى وبلىسىنىڭ تاجىريبەسىن وڭ باعالاپ، مۇنداي جوبانى ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىندە دە ەنگىزۋدى ۇسىندى.
ءدال وسى كۇنى ءماجىلىس سپيكەرى كۇنگەي شاعىن اۋدانىندا 600 ورىندىق مەكتەپ قۇرىلىسىنىڭ بارىسىمەن تانىستى. ءبىلىم ۇياسى «AMANAT» پارتياسىنىڭ رەسپۋبليكالىق سايلاۋالدى باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جول كارتاسى اياسىندا سالىنىپ جاتىر. جەرگىلىكتى بەلسەندىلەر قالانىڭ وسى بولىگىندە مەكتەپتىڭ جوقتىعى تۋرالى ماسەلەنى كوپتەن بەرى كوتەرىپ كەلگەن. بارلىق جۇمىستاردى وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتاۋ جوسپارلانىپ وتىر.
سونداي-اق ءماجىلىس توراعاسى قاراعاندىنىڭ جىلۋ جەلىلەرىن جاڭعىرتۋ جۇمىستارىمەن تانىستى. جاڭا ماگيسترال جىلۋ قۋاتىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشەدى جانە قالانىڭ قولدانىستاعى جەلىلەرىنە تۇسەتىن اۋىرتپالىقتى ازايتادى. بۇل شاھاردىڭ ودان ءارى دامۋى ءۇشىن قاجەتتى قوردى قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جوبا 2024 جىلدىڭ كۇزىنە دەيىن تولىق جۇزەگە اسىرىلادى.
فوتو: تالعات تانىباەۆ، اسىلحان سەيداحمەت
