دامىعان ەلدەر ءوزىنىڭ شيكىزات نەمەسە ءونىمىن ساتۋدان بولەك، كرەاتيۆتى ويلاپ، كرەاتيۆتى جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ەكونوميكالارىنا اكەلەتىن پايدانى ەكى ەسە ارتتىرىپ وتىر. مادەني جانە شىعارماشىلىق ونىمدەر مەن قىزمەتتەردى جاساۋ، ءوندىرۋ جانە تاراتۋ ارقىلى كاسىپتىك قىزمەت پەن بيزنەستىڭ كەڭ اۋقىمىن بىرىكتىرۋدە. ياعني، كينو، تەاتر، مۋزىكا، بەينەلەۋ ونەرى، ادەبيەت، ديزاين، ءسان، جارناما، ساۋلەت، ويىن، باق جانە باسقا دا كوپتەگەن سالالار اقشانىڭ قاينار كوزى بولۋدا.
كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستايتىن ەشتەڭە شىعارماي-اق، “اقىلىڭدى” ساتىپ، ونەرىڭدى پاش ەتۋ ارقىلى پايدا تاباتىن كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ قانداي قۇدىرەتى بار؟ الدىمەن، ونىڭ ماڭىزدى سيپاتتامالارىنا توقتالىپ وتەيىك:
بىرىنشىدەن، جاڭاشىلدىق. شىعارماشىلىق سالالار ۇنەمى جاڭا يدەيالاردى، تۇجىرىمدامالاردى جانە ونىمدەردى جاسايدى، ءومىردىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا يننوۆاتسيالاردى ىنتالاندىرادى.
ەكىنشى، ەستەتيكا جانە ساپا. شىعارماشىلىق يندۋستريا ونىمدەرى مەن قىزمەتتەرى كوبىنەسە ەستەتيكانىڭ جوعارى دەڭگەيىمەن، تۇپنۇسقا ديزاينىمەن جانە جوعارى ساپالى جۇمىسىمەن ەرەكشەلەنەدى.
ءۇشىنشى، مادەني ماڭىزدىلىعى. شىعارماشىلىق يندۋستريا قوعامنىڭ مادەني بىرەگەيلىگىن قالىپتاستىرۋدىڭ، ۇلتتىق جانە الەمدىك مادەني مۇرانى ساقتاۋ مەن ناسيحاتتاۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى بولىپ تابىلادى.
ءتورتىنشى، الەۋمەتتىك اسەر. شىعارماشىلىق يندۋستريا ءبىلىم بەرۋدى، مادەني الماسۋدى، تولەرانتتىلىق پەن ينكليۋزيانى العا تارتا وتىرىپ، الەۋمەتتىك پروتسەستەرگە جانە قوعامنىڭ دامۋىنا اسەر ەتەدى.
بەسىنشى، ەكونوميكالىق ماڭىزدىلىعى. شىعارماشىلىق سالالار كوپ ەلدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ماڭىزدى بولىگىن قۇرايدى، ولار ءجىو وسۋىنە، جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا جانە ينۆەستيتسيالاۋعا ىقپال ەتەدى.
ءيا، توقتالماعىمىز دا، تەرەڭىرەك ۇڭىلمەگىمىز دە وسى – كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ ەكونوميكالىق ماڭىزى.
قازاقستان دا كرەاتيۆتى يندۋستريانى دامىتۋدان قالىسپايدى. ونەرى مەن ولەڭى، تالانتى مەن تالابى بيىك تۇلعالار الەمگە ەلىمىزدى تانىتۋدا. سول ارقىلى ەلگە اعىلىپ، قازاقستاننىڭ ءتۋريزمى مەن مادەنيەتىنە قىزىققان شەتەلدىكتەر كوبەيدى.
ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى 2020 جىلى قازاقستانداعى جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 2,8%-ى كرەاتيۆتى يندۋسترياعا تيەسىلى بولعانىن ايتادى. سول جىلى قازاقستان 77-ورىنعا تۇراقتاعان. بۇل 4 جىل بۇرىنعى عالامدىق يننوۆاتسيا يندەكسىنىڭ رەيتينگى. ودان كەيىن ىلگەرىلەپ، العا جىلجىماساق، كەيىن شەگىنبەگەنىمىز ءسوزسىز.
ويتكەنى، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى قازاقستانداعى كرەاتيۆتى ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى ءىس-شارالار جوسپارىن بەكىتكەن بولاتىن. سول ارقىلى مادەني شارالار، ۇلكەن كونتسەرتتەر، دوڭگەلەك ۇستەلدەر ۇيىمداستىرىلۋدا.
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قازاقستانداعى دامۋ باعدارلاماسى (بۇۇدب) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، ەلدەگى كرەاتيۆتى سالالاردى دامىتۋ ماسەلەلەرىنە ىقپالىن تيگىزۋدە. دەگەنمەن، ەكونوميكاعا وراسان زور پايدا اكەلۋ ءۇشىن كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ قىر-سىرىمەن تانىسقان ءجون.
سوندىقتان كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ ەكونوميكا ءۇشىن ماڭىزدىلىعىنىڭ كەيبىر نەگىزگى اسپەكتىلەرىمەن ءبولىسىپ وتەلىك.
ەكونوميكالىق ءوسۋ: شىعارماشىلىق سالالار ءجىو وسۋىنە جانە جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا ىقپال ەتەدى. ول ەكونوميكانىڭ ءوسۋى مەن ءارتاراپتاندىرىلۋىن ىنتالاندىراتىن كينو جانە تەلەۆيدەنيە، مۋزىكا، بەينەلەۋ ونەرى، ديزاين، ءسان، ساۋلەت جانە باسقا دا كوپتەگەن سەكتورلاردى قامتيدى.
يننوۆاتسيا: كرەاتيۆتى سالالار ءجيى يننوۆاتسيالار مەن يننوۆاتسيالىق يدەيالاردىڭ كوزى. ولار جاڭا تەحنولوگيالاردى، ديزاين شەشىمدەرىن جانە مازمۇندى ءوندىرۋ مەن تاراتۋ ادىستەرىن ازىرلەۋدى ىنتالاندىرادى.
ەكسپورتتىق الەۋەت: شىعارماشىلىق يندۋستريانىڭ ونىمدەرى مەن قىزمەتتەرى ءجيى ەكسپورتتالادى، بۇل ەكسپورتتىق كىرىستى ۇلعايتۋعا جانە ەلدىڭ الەمدىك نارىقتاعى حالىقارالىق پوزيتسياسىن نىعايتۋعا كومەكتەسەدى.
ينۆەستيتسيالاردى تارتۋ: شىعارماشىلىق يندۋستريانى دامىتۋ جەكە سەكتوردان دا، ۇكىمەتتەن دە ينۆەستيتسيا تارتادى. ينۆەستورلار وسى سەكتوردا پايدا مەن دامۋ الەۋەتىن كورەدى.
ءتۋريزمدى ىلگەرىلەتۋ: مادەني جانە شىعارماشىلىق اتتراكتسيوندار، ءىس-شارالار مەن فەستيۆالدەر تۋريستەردى تارتادى، تۋريزم يندۋسترياسىن دامىتۋعا جانە تۋريستىك كىرىستى ارتتىرۋعا كومەكتەسەدى.
الەۋمەتتىك-مادەني اسەر: شىعارماشىلىق يندۋستريا قوعامنىڭ مادەني جانە الەۋمەتتىك قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرادى، ءبىلىم مەن تۇلعانىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەدى جانە قوعامدا بىرلىك پەن تۇسىنىستىككە كومەكتەسەدى.
تۇتاستاي العاندا، شىعارماشىلىق سالالار ەكونوميكادا ماڭىزدى: مادەني مۇرانى بايىتادى، يننوۆاتسيالاردى ىنتالاندىرادى جانە تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
