“اسكەريلەرگە جاعداي، اسكەرگە قۇلشىنىس”: قارۋلى كۇشتەردىڭ حال-احۋالى قانداي؟

779
Adyrna.kz Telegram

2019 جىلدان باستاپ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلىمىزدەگى قورعانىس كۇشىنىڭ ماتەريالدىق بازاسىنىڭ ماڭىزىن ۇعىندىرۋدى كوزدەپ، اسكەري قىزمەتتى دامىتۋعا دەن قويعان ەدى. ال باستى ماقسات اسكەردى ءوز ىسىنە مىعىم، ادال، جوعارى ساناتتى قىزمەتكەرلەر مەن وفيتسەرلەرمەن قامتاماسىز ەتۋگە نەگىزدەلدى. زاماناۋي ءارى جاڭا قازاقستان ءۇشىن بۇل قالاي دا ورىندالۋ كەرەك ماقساتقا اينالدى.

شارالاردىڭ باسى مەكتەپتەگى وقۋشىلاردىڭ اسكەرگە دەگەن قۇلشىنىسى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدان، جاستاردى اسكەرگە بەيىمدەۋدەن باستالعان. بۇل مەملەكەتتىڭ قورعانىس كۇشىن نىعايتىپ،  الپاۋىت ءارى تۇراقتى، اسكەر قۇرىپ، وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ پاتريوتتىق سەزىمدەرىن ەسەلەپ ارتتىرۋعا باعىتتالعان.

نەگىزى اڭگىمەنى الدىمەن مىنادان باستاعان دۇرىس. اسكەري قىزمەتكە دەگەن قۇلشىنىستى ارتتىرۋدىڭ بىردەن-ءبىر جولى - وسى سالانىڭ قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن قوعامدىق باسپالداقتاردى قۇرۋ. ياعني ءارى قاراي كاسىبي جانە جەكە دامۋعا، قوعامدىق جوعارعى ستاتۋس پەن جاقسى جالاقىمەن، سىياقىمەن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. قر قورعانىس ءمينيسترى بۇل جاعدايدى باقىلاۋىندا ۇستاپ وتىرعانى انىق. ال پرەزيدەنتىمىزدىڭ 

"2023 جىلدان باستاپ اسكەري ۇشقىشتاردىڭ، پەداگوگتەردىڭ، اسكەري مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى ورتا ەسەپپەن 60%-عا ارتادى. 2024 جىلى اسكەري شەن ءۇشىن بەرىلەتىن قارجى 30%-عا كوبەيەدى", - دەگەنى وسىعان دالەل.

تاعى دا اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ زەينەتاقى ماسەلەسى دە قارالىپ جاتقانىن ايتا كەتتى.

اسكەردىڭ ماڭىزىن ارتتىرا تۇسەتىن تاعى ءبىر فاكتور - كاسىبي باسەكەلەستىك. بۇل وسى سالاداعى ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ دامۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ەڭ الدىمەن بۇل پروبلەمادا ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتى مەن 3 اسكەري ينستيتۋتتىڭ جاعدايى ەسەپكە الىنادى. ماسەلەن، سوڭعى 20 جىلدا بۇل جەردەن 70 مىڭ ادام جوعارى ساناتتى مامان تۇلەپ ۇشقان. اسكەري ماماندىقتاردى الۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىق ۇنەمى مەكتەپتەردەگى ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازالاردىڭ جاڭارتىلۋىنان، زاماناۋي قۇرىلعىلارمەن قامتاماسىز ەتىلۋىنەن، اسكەري-تەحنيكالىق ماماندىقتاردىڭ كوبەيۋىنەن تۋىندايدى. ءتىپتى بۇل سالادا شەتەلدەرمەن تاجىريبە الماساتىنداي ۇلكەن مۇمكىندىك بار. ال كادرلاردىڭ پوتەنتسيالىن باعالاۋ ارقىلى جاڭا تالاپتى قۇرامدى جانە ولاردىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ماماندار ەكەنىن انىقتاۋعا بولادى. اسىرەسە، ءجيى وتەتىن حالىقارالىق اسكەري ويىنداردا ەلىمىزدىڭ قۇرامى ەرەكشە بەلسەندىلىك تانىتىپ، ۇزدىك ويىن كورسەتۋدە. ماسەلەن، حالىقارالىق اسكەري ويىندارىندا "تانك بياتلونى", "ادال دوس" سياقتى كەزەڭدەر مەن كونكۋرستار بار.

جاستار اراسىندا وسىنداي شارالاردىڭ قاتارىنا "جاس سارباز" اسكەري-پاتريوتتىق كلۋبىن، Smart Sarbaz ۇيىرمەسىن ايتۋعا بولادى. 250 مىڭعا جۋىق بالا وسىنداي شارالارعا بەلسەنە قاتىسىپ ءجۇر. ال ەڭ ۇزدىگى "ايبىن" رەسپۋبليكالىق جاستار جيىنىندا ءوز جەتىستىكتەرىن كورسەتە الادى.

جاستاردىڭ اسكەرگە بارۋى ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان بىرنەشە جەڭىلدىكتەر دە جاسالۋدا:

- ساربازداردىڭ دارىنىن اشۋ ءۇشىن ولار وزدەرى قىزىققان اسكەري ماماندىقتى وقىتادى;

- ءتۇرلى لگوتتار (كرەديتتى كانيكۋلدار);

- اسكەرگە بارعاندار ەكى جىل كولەمىندە ۇبت-سىز جوو-عا تۇسە الادى.

ءماجىلىس دەپۋتاتتارى وسىعان تاعى دا اسكەرگە دەگەن قارجىلاي قولداۋدى ارتتىرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.

ايدوس سارىم "مەكتەپ، ۋنيۆەرسيتەت، قوعامنىڭ قورعانىس كۇشتەرىمەن بايلانىسىن ارتتىرۋدى كوزدەيتىن زاڭ بولماق. ءبىز ارنايى اسكەري ۇيىمداردىڭ بار ەكەنىن بىلەمىز، بىراق ولاردىڭ الداعى ۋاقىتتا جۇيەگە اينالعانىن كوزدەپ وتىرمىز. مەكتەپتەگى وقۋشىلاردان باستاپ ءوز قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتە الاتىن العاشقى اسكەري دايىندىقتاردىڭ بولعانىن قالايمىز", - دەيدى.

بارلىق جاعداي، شارا قولعا الىنىپ، جاسالىنىپ جاتىر. جەڭىلدىكتەر دە جەتەرلىك. ەندى تەك "ەلىم دەيتىن، جەرىم دەيتىن" ساربازدار كوبەيسە بولدى.


فوتو: ەگەمەن قازاقستان 

پىكىرلەر