سوڭعى جىلدارى عىلىم سالاسى تىڭ سەرپىلىس العانى ايتىلىپ تا، بايقالىپ تا ءجۇر. ساعات سايىن بولماسا دا، كۇن سايىن قايسىبىر وڭىردە بىردەڭە ويلاپ تاۋىپتى دەگەندى ءجيى ەستيتىن بولدىق. مۇنىڭ ءوزى العا ۇمتىلىستىڭ بەلگىسى بولار. ايتپەسە، ىلگەرىلەۋ جوق جەردە، كەرى كەتۋ بولاتىنى انىق قوي. ەندى سول سوڭعى جىلدىقتا ەلىمىزدىڭ عىلىم سالاسى نە ءبىتىرىپتى تىزبەلەپ كورەلىك.
العاشقىسى، قازاقشا ىم-يشارانى تۇسىنەتىن جاساندى ينتەللەكت. بۇعان دەيىن وندايدى ەستىدىڭىز بە؟ ارينە، جوق. بۇل بىرەگەي جۇيە كورىنەدى. مۇنى ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگياسى كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى نۇرزادا امانگەلدى ويلاپ تاۋىپتى. بۇل جۇيەنىڭ ارتىقشىلىعى ونىڭ قازاق ءتىلىن تاني الۋىندا. جاساندى ينتەللەكت سويلەۋىندە قيىندىقتارى بار جانە ەستۋ قابىلەتى ناشارلاعان جاندارعا تاپتىرماس كومەكشى بولا الار ەدى. جۇيە ىم-يشارانى ماتىنگە تۇرلەندىرىپ بەرەدى ەكەن. تەڭدەسى جوق جوبانى جاساۋشى ونىڭ الەمدە بىرەگەيلىگىن دالەلدەپ ۇلگەرىپتى. ول بۇل جۇيە ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار جانداردىڭ قوعامدىق ورىنداردا ەركىن ءجۇرىپ-تۇرۋىنا، مەكەمەلەرگە وڭاي كىرۋىنە كومەكتەسەدى دەيدى.نۇرزادا امانگەلدىءنىڭ جۇيەگە 9 مىڭ ءسوز ەنگىزبەكنيەتى بار. ال سول سوزدەردى ءار ادامنىڭ ىم-يشاراسىندا 100 رەت جاساپ كورمەك. سوندا جالپى 90 مىڭ بولادى. ونەرتاپقىش الدا اۋقىمدى جۇمىس كۇتىپ تۇرعانىن ايتادى. راسىندا، مۇنداي جۇيەلەر قوعامعا قاجەت دۇنيە. ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، ەلىمىزدە 32 مىڭعا جۋىق ادامنىڭ ەستۋ قابىلەتىندە كىنارات بار. بۇل ولاردىڭ وزدەرى قاتارلى ادامدارمەن ەڭبەك ەتىپ، قارىم-قاتىناس جاساۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. سوندىقتان بۇل جوبانىڭ ماڭىزدىلىعى ۋاقىت وتكەن سايىن ارتىپ بارادى.
ال ەكىنشىسىن، اباي وبلىسىنىڭ مەكتەپ وقۋشىسى بەكنۇر ايداربەك جاساپ شىعىپتى. ول بۇل ەڭبەگىن قوي شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ارناعان. ياعني، قويدىڭ ءتولىن جاساندى كوبەيتۋ، قوي شارۋاشىلىعىندا زاماناۋي جابدىقتاردى پايدالانۋ، از شىعىن، جوعارى ساپا ارقىلى جۇمىس ىستەۋ ت.ب. بەلگىلىسى، اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيە قويشىلاردىڭ اۋىرىن جەڭىل ەتەتىنى انىق. جۇيە قويدىڭ جەپ-شوبىنەن باستاپ، سۋىنا دەيىن ءوزى بەرەدى. جۇيەنى تەلەفون ارقىلى باسقارۋعا بولادى. تەك قويلارىڭىز 2 گەكتار قورشالعان اۋماقتا جايىلۋى ءتيىس. بۇل كەيىپكەرىمىز دە جوبانىڭ تيىمدىلىگىن دالەلدەگەن. كىشكەنتاي بەكنۇر جۇيە اكەم مەن اتامنىڭ جۇمىسىن ءبىراز جەڭىلدەتەر ەدى دەگەن نيەتتە.