مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ءماجىلىس دەپۋتاتتارى، «AMANAT» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى «زاڭسىز يەمدەلىنگەن اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ جونىندەگى» زاڭ ازىرلەدى. ونىڭ ورىندالۋ بارىسى بۇگىن «AMANAT» پارتياسىنىڭ ءباسپاسوز ورتالىعىنىڭ الاڭىندا تالقىلاندى.
وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: ءبارىمىز جانە ارقايسىمىز ءۇشىن. قازىر جانە ءاردايىم» اتتى سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا زاڭسىز الىنىپ، شەتەل اسىرىلعان اكتيۆتەردى ەلگە قايتارۋ جۇمىسىن جانداندىرۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنت ونىڭ يگىلىگىن بۇكىل حالقىمىز كورەتىنىن مالىمدەدى.
وسى ورايدا، ءماجىلىس دەپۋتاتتارى، «AMANAT» فراكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى ءتيىستى قۇقىقتىق تەتىكتەردى ازىرلەۋ ماقساتىندا «زاڭسىز يەمدەلىنگەن اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ جونىندەگى» زاڭ جوباسىن جوباسىنا باستاماشىلىق ەتتى.
«ەۋروپالىق قۇقىقتا ازاماتتىق-قۇقىقتىق جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى كونۆەنتسيا بار. اكتيۆتەرگە ءادىل جولمەن قول جەتكىزگەنىن دالەلدەي الماعان ادامدار مىندەتتى تۇردە جاۋاپقا تارتىلادى. ءتىپتى، مۇنداي زاڭسىزدىققا بارعان اداممەن ەشكىم اڭگىمەلەسىپ وتىرمايدى. تيىسىنشە، زاڭ بۇزعان ادام جاسالعان قىلمىستىڭ مەرزىمى ءوتىپ كەتكەنىنە قاراماستان جاۋاپكەرشىلىكتەن قۇتىلا المايدى. زاڭ بارلىق وزىق ادىستەمەلەرگە، حالىقارالىق شارتتارعا، كونستيتۋتسياعا تولىق سايكەس كەلەدى. بۇعان قوسا، بىرنەشە زاڭعا ىلەسپە وزگەرىستەر ەنگىزىلدى»، – دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى مارات ءباشىموۆ.
حالىق قالاۋلىسى اكتيۆتەردى قايتارۋ جۇمىسى اياسىندا بارلىق اقپارات كوزدەرىنىڭ مالىمەتتەرى، ونىڭ ىشىندە «AMANAT»-تىڭ قوعامدىق قابىلداۋ بولمەلەرى، پارتيالىق باقىلاۋ كوميتەتى، باق جانە ازاماتتىق قوعام حابارلامالارى ەسكەرىلەتىنىن جەتكىزدى. سونداي-اق، ول اتالعان زاڭنىڭ قابىلدانۋى كۇدىكتىلەرگە تيەسىلى بانك سالىمدارىن زەرتتەۋ پروتسەسىن ايتارلىقتاي جەڭىلدەتكەنىن اتاپ ءوتتى.
«وسى ۋاقىتقا دەيىن بانك قۇپياسىن زەرتتەپ-زەردەلەۋ مۇمكىن بولماپ ەدى. ال ەندى جەكە تۇلعالاردىڭ اكتيۆىنە تەرگەۋ امالدارىن جۇرگىزۋ كەزىندە بانك سالاسىندا اشىقتىق بولۋى ءۇشىن زاڭعا ارنايى نورما ەنگىزىلدى. مەن 17 جىلدان بەرى «چەلوۆەك ي زاكون» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتىن اتقارىپ كەلەمىن. بۇعان دەيىن وسىنداي ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزۋ جانە مۇنداي تاقىرىپتاردى اشىق تالقىلاۋ مۇمكىن ەمەس ەدى. «AMANAT» پارتياسى اتالعان زاڭعا باستاماشىلىق ەتۋ ارقىلى حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتاپ، بۇرىن-سوڭدى بولماعان اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتىپ وتىر»، – دەدى دەپۋتات.
باس پروكۋراتۋرانىڭ اكتيۆتەردى قايتارۋ جونىندەگى كوميتەتى كىرىسىنىڭ زاڭدى جولمەن كەلگەنىن راستاۋى ءتيىس تۇلعالاردىڭ ءتىزىمىن جاسايدى. بۇل تۋرالى ادىلەت ۆيتسە-ءمينيسترى الما مۇقانوۆاايتتى.
«ءبىز جاۋاپتى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن مانسابىن، ىقپالىن پايدالانۋ ارقىلى اكتيۆ جيناعان اكىمشىلىك ىقپالى بار ادامدار تۋرالى ايتىپ وتىرمىز. سونداي-اق، ۇلەستەس تۇلعالاردىڭ دا ءتىزىمى جاسالدى. ياعني، كۇدىكتىلەردىڭ تۋىستارى مەن مۇلىكتىڭ نومينالدى يەلەرى نازارعا الىنادى. بۇدان سوڭ ءتىزىم اكتيۆتەردى قايتارۋ جونىندەگى كوميسسياعا ۇسىنىلادى. ءتىزىم جابىق تۇردە بەرىلەدى. سەبەبى كىناسىزدىك پرەزۋمپتسياسى بارىن دا ەسكەرۋ قاجەت. ماسەلەن، بەلگىلى ءبىر كومپانيانىڭ اكتسيونەرى اتالعان تىزىمگە ەنگىزىلەدى دەلىك. ەگەر اتالعان تۇلعانىڭ ەسىمى اشىق ايتىلاتىن بولسا، ونىڭ اكتسيالارى مەملەكەتكە بەرىلگەنگە دەيىن قۇنسىزدانىپ ۇلگەرەدى. ياعني، ونىڭ اكتيۆتەرى قۇنىن جوعالتىپ الماۋى كەرەك»، – دەدى ول.
ۆيتسە-ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، تىزىمگە ەنگەن تۇلعاعا حابارلاما جولدانادى. ءوز كەزەگىندە، ول اكتيۆتەرى مەن كىرىس كوزدەرى تۋرالى دەكلاراتسيا ۇسىنۋى ءتيىس. دەكلاراتسيا تەكسەرىلگەننەن كەيىن اكتيۆتەردى قايتارۋ جونىندەگى كوميسسيا ناقتى قانداي اكتيۆتەرگە قاتىستى تالاپ قويۋ كەرەكتىگى تۋرالى شەشىم قابىلداپ، ازاماتتىق سوتقا جۇگىنەدى.
ءوز كەزەگىندە، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ قىزمەتىنىڭ باسشىسى قانات سۇلەيمەنوۆ 2022 جىلدان بەرى اتالعان اگەنتتىك قازاقستاندا زاڭسىز يەمدەلىنگەن اكتيۆتەردىڭ 856 ملرد تەڭگەسىن قايتارعانىن ايتتى. ونىڭ ىشىندە شەتەلدەن قايتارىلعان قاراجات قانا ەمەس، سونىمەن قاتار جىلجىمايتىن مۇلىك تە بار.
«سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت 2022 جىلدان باستاپ بۇگىنە دەيىن 856 ملرد تەڭگەنى قايتاردى. ماسەلەن، ۇكىم شىعارىلعان وكم وپەراتورىنىڭ ءىسى بويىنشا 180 ملرد تەڭگە قايتارىلدى. اقشانىڭ ءبىر بولىگى جەڭىلدىكپەن اۆتونەسيە بەرۋگە جۇمسالدى. بۇل قاراجاتتىڭ بارلىعى الەۋمەتتىك قاجەتتىلىكتەرگە جۇمسالادى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 180 ملرد تەڭگەنى قايتارۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز»، – دەدى ول.
زاڭنىڭ ورىندالۋى جانە باس پروكۋراتۋرانىڭ ءدال قازىرگى جۇمىسى تۋرالى باس پروكۋراتۋرانىڭ حالىقارالىق-قۇقىقتىق ىنتىماقتاستىق قىزمەتى باسقارماسىنىڭ اعا پروكۋرورى اينۇر يبراەۆا ايتىپ بەردى. ونىڭ ايتۋىنشا، بىرقاتار زاڭعا تاۋەلدى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەر ازىرلەندى. وندا اكتيۆتەردى قايتارۋ تۋرالى زاڭنىڭ قولدانىلۋ تەتىكتەرى ناقتىلاندى.
ەسكە سالا كەتەيىك، ءماجىلىس دەپۋتاتتارى، «AMANAT» پارتياسى فراكتسياسى مۇشەلەرىنىڭ باستاماسىمەن «زاڭسىز يەمدەلىنگەن اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ جونىندەگى» زاڭ ازىرلەندى. وعان بيىل 12 شىلدەدە مەملەكەت باسشىسى قول قويدى. 2023 جىلى 5 قازاندا قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قۇرامىندا اكتيۆتەردى قايتارۋ جونىندەگى كوميتەت قۇرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.
