ساياسي رەفورمالاردى "تاجىريبەسى جوق" جاستار جاسايدى

1612
Adyrna.kz Telegram

جۇرت ساياسي ناۋقانعا وزدەرىنشە ءۇن قوسىپ جاتىر ەكەن، مەن دە بەس اۋىز ءسوزىمدى قوسا كەتەيىن. مىنا بىزدە كانديداتتاردى تاڭداعاندا ايتىلاتىن "ونىڭ ەل باسقارۋعا تاجىريبەسى جوق" دەپ جىگەرلى جاستاردىڭ جولىن كەسەتىن ءسوز ناعىز وتتاعان اڭگىمە.
بىرىنشىدەن، بۇنداي لوگيكامەن 18 ملن حالىقتىڭ "تاجىريبەسى جوق" دەۋگە بولادى. ەگەر مەملەكەتتى ءبىر ادام وتىز جىل باسقارسا، كىمدە قانداي ەل باسقاراتىن تاجىريبە بولادى، اينالايىندار اۋ!؟
ەكىنشىدەن، الەمدىك پراكتيكا كورسەتىپ وتىرعانداي ناعىز رەفورمالاردى تاپ وسىنداي "تاجىريبەسى جوق" جاستار جاساپ شىققان ەكەن.
1959 جىلى، سينگاپۋردە بيلىك باسىنا كەلگەن لي كۋان يۋ ءدىڭ جاسى نەبارى 36 جاستا بولعان ەكەن. تازا پاتسان. وعان شەيىن بۇل جىگىت زاڭگەرلىكپەن اينالىسىپ كاسىپوداقتار ماڭىندا ۋلاپ - شۋلاپ جۇرگەن زاڭگەر بالا ەدى، وندا ەل باسقاراتىن تاجىريبە قايدان بولسىن. ال سايلاۋدا جەڭىسكە جەتىپ ەدى، ەلىن شىر اينالدىردى، قازىر سينگاپۋر قايدا، ءبىز قايدا؟
تاعى ءبىر مىسال، وسى ءليدىڭ شاكىرتى گرۋزيالىق ميحايل سااكاشۆيلي بيلىك باسىنا كەلگەندە جاسى نەبارى 37 دە بولعان ەكەن. بۇل جاس جىگىت قالالىق ءماسليحاتتا دەپۋتات بوپ "جەمقورلىقپەن كۇرەس" دەپ ەكىلەنىپ ءجۇرىپ كوزگە تۇسكەسىن، بۇنى شەۆارنادزە ادىلەت مينيسترلىگىنە مينيستر عىپ قويۋى مۇڭ ەكەن، بۇل جەمقورلارعا بۇيىدەي تيەدى. بۇنىڭ ونداي مىنەزىنەن شوشىپ، پرەزيدەنت شەۆارنادزە ءبىر جىلعا جەتپەي ونى ورنىنان الىپ تاستايدى. ميحايلدىڭ بار تاجىريبەسى وسى عانا. كەيىن وسى سااكاشۆيلي بيلىككە كەلگەسىن گرۋزيادا سوۆەت وكىمەتى جەڭە الماعان ۇرى - قارى، جەمقور، قاراقولداردىڭ تامىرىنا بالتا شاپتى، كەرەمەت رەفورمالار جاسادى.
ەندى ۋكراينا حالقى وسى قۇبىلىستى دەرەۋ ءىلىپ اكەتىپ ءوز اراسىنان بۇرىڭعى جۇيەگە ەش قاتىسى جوق، تاجىريبەسىز جاپ - جاسىل زەلەنسكيدى باسشى قىلىپ سايلاپ وتىر. بۇنداي باسقا مىسالدار كوپ، ۆەنەسۋەلاداعى گۋايدو دا سونىڭ ءبىرى، ارمەنياداعى پاشينيان دا سول.
جالپى، وزگەرىس تىلەگەن ادامزات بالاسى ەلدە شىنايى وزگەرىس بولۋى ءۇشىن بۇرىڭعى جۇيەدەن ءبىر دە ءبىر ادامدى دا الۋعا بولمايتىنىن مىقتاپ ءتۇسىنىپ، سايلاۋ ارقىلى جۇيەسىز جاڭا كانديداتتارىن سايلاپ ەلدەرىن وزگەرتىپ جاتىر. بۇل دا زاڭدىلىق قوي، "مەن بۇرىڭعى بىلىقتى وسى تاعىمدا جالعاستىرامىن، وسى جولدان اۋىتقىمايمىن" دەگەن كەزەكتى ماقاۋدىڭ حالىققا تۇك تە پايداسى بولمايتىنى ۋاقىت وتكەن سايىن ايدان انىق بوپ تۇر.
ال بىزدەگى قوردا ىشىنەن قي ىزدەپ وسى بيلىكتىڭ جۇيەسىنەن كوسەم ىزدەپ جۇرگەن ادامدار - بۇلار ەسكىرگەن سوۆوكتىق ساناداعى اداسقان ادامدار. سولار عانا "تاجىريبەگە ءۇڭىلىپ جۇرگەن ". باياعىدا سوۆەتتىك جۇيەدە قىزىل پارتوكراتتاردىڭ سونداي ادەتى بولاتىن، باسشىلىققا ۇسىنىلار كانديداتتىڭ - "قىزىل وپىتى", ىستەگەن قىزمەتتەرى، "پارتياعا ادالدىعى", اناسى - مىناسى ەسكەرىلىپ، ونىڭ ىسكەرلىگى ەسكەرىلمەيتىن. اقىرى سونداي دارىنسىز باسشىلار الىپ مەملەكەتتىڭ كۇلىن شىعاردى. سوسىن وسى جۇيەدەن جاڭا باسشى ىزدەپ جۇرگەن ادامدار - ادەتتە ءجاي عانا جەرشىل نەمەسە رۋشىل يا بولماسا ناق توعىشار، بىلىكسىز توبىر.
ال بۇل كەزدە الەمدەگى باسقا "تاجىريبەسى جوقتار" كەرەمەت رەفورمالارىن جاساپ حالقىنىڭ تاريحىندا تۇلعا بوپ جازىلىپ جاتىر، بۇل دالەلدەنگەن تاريحي فاكت جانە جاڭا ترەند.

ولجاس ءابىل
پىكىرلەر