كاسىپقوي بوكسشىلاردىڭ رەيتينگىن جۇرگىزەتىن Boxrec سايتى بازاسىندا 77 قازاقستاندىق بوكسشى بار. بۇل - بەس جىل بۇرىنعىمەن سالىستىرعاندا كەم دەگەندە ەكى ەسەگە كوپ. كاسىپقوي بوكستى تاڭداعان قازاقستاندىقتاردىڭ باسىم بولىگى اقش، كانادا، انگليا، رەسەيدە جاتتىعىپ ءجۇر. قازاقستاندىق بوكسشىلار نە ءۇشىن جاپپاي كاسىپقوي بوكسقا كەتىپ جاتىر؟ ازاتتىق بۇل تەندەنتسيانىڭ سەبەبىن انىقتاپ كوردى.
2014 جىلى اۋەسقوي بوكستان جاستار اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىندا كۇمىس مەدال العان سۇلتان زاۋىربەك 2018 جىلى جازدا كاسىپقوي بوكسقا اۋىستى. ول ۇلىبريتانياداعى MTK Global پروموۋتەرلىك كومپانياسىمەن كەلىسىم-شارتقا قول قويعان. كاسىپقوي بوكستا بەس جەكپە-جەك وتكىزىپ، بارلىعىندا جەڭىسكە جەتتى. قازىر لوندوندا كەلەسى كەزدەسۋىنە دايىندالىپ جاتىر.
- اۋەسقوي بوكستان قازاقستان چەمپيوناتىندا ۇشتىككە ەنگەن بوكسشىلار عانا ۇلتتىق قۇراماعا الىنادى. قانشاما تالانتتى بوكسشىلار قالىپ كەتەدى، ۋاقىت جوعالتادى. سول سەبەپتى قازاقستاندىق بوكسشىلار كاسىپقوي بوكسقا كەتىپ جاتىر دەپ ويلايمىن. وليمپياداعا ءار سالماقتان ءبىر بوكسشى عانا بارا الادى. قالعان بوكسشىلارعا قيىن. سوندىقتان نەگە ءوز باقتارىن كاسىپقوي بوكستا سىناپ كورمەسكە، - دەيدى 22 جاستاعى بوكسشى.
"وليمپيادادان كۇدەر ۇزگەن بوكسشى كاسىپقوي رينگكە كەتەدى"
قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ باس باپكەرى عالىم كەنجەباەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىر اۋەسقوي بوكستا باسەكە وتە كۇشتى: الەم چەمپيوناتى مەن وليمپياداعا قاتىسۋ ءۇشىن بوكسشى اۋەلى ەل چەمپيوناتىندا جەڭىپ، بىرنەشە حالىقارالىق تۋرنير مەن ازيا چەمپيوناتىندا مىقتىلىعىن دالەلدەۋى ءتيىس.
- قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىندا قازىر 40 بوكسشى بار. ءۇشىنشى-ءتورتىنشى نومەرلى بوكسشىلار جىل بويى سپاررينگ-قارسىلاس رەتىندە جاتتىعىپ جۇرەدى. ولار حالىقارالىق جارىسقا قاتىسا الماۋى دا مۇمكىن. سەبەبى اۋەسقوي بوكستا ءبىرىنشى-ەكىنشى نومەرلى بوكسشىلارعا ءۇمىت ارتامىز، - دەيدى ول.
اۋەسقوي بوكستا جۇرگەن كەزدە جاستار اراسىندا الەم چەمپيونى بولعان سادريددين احمەدوۆ (كاسىپقوي رينگتە – 7 جەڭىس، 0 جەڭىلىس) جانە باتىر جۇكەمباەۆ (14-0), نۇرزات سابيروۆ (8-0), ابىلايحان قۇسايىنوۆ (9-0) قازىر كانادادا جاتتىعىپ ءجۇر. ال اۋەسقوي بوكستان جاستار اراسىندا ازيا چەمپيونى اتانعان مەيىرىم نۇرسۇلتانوۆ (10-0) پەن 2014 جىلى قازاقستان چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى بولعان ماديار اشكەەۆ (11-0) اقش-تا دايىندالادى. امەريكالىق پروموۋتەرلەرمەن كەلىسىم-شارت جاساسقاندار قاتارىندا بوبيرجان مومينوۆ (9-0), رۋسلان ماديەۆ (12-1), ارمان رىسبەك (5-0) تە بار.
- سادريددين احمەدوۆتى الىپ قارايىقشى. نە ءۇشىن كاسىپقوي بوكسقا كەتكەنىن بىلمەيمىن. 69 كەلىدە قازاقستاندا باسەكە كۇشتى، سوندىقتان ول ەرتەرەك كاسىپقوي بوكسقا اۋىسۋدى ءجون كورگەن سياقتى. مەيىرىم نۇرسۇلتانوۆ پەن ماديار اشكەەۆ ۇلتتىق قۇرامادا ىلعي ەكىنشى-ءۇشىنشى نومەرلى بوكسشى بولدى. ول كەزدە قۇرامادا دانيار ەلەۋسىنوۆ پەن سەرىك ساپيەۆ بولعان ەدى. جالپى كاسىپقوي بوكستا كەز كەلگەن بوكسشى اتىن شىعارىپ، كوپ اقشا تابا المايدى. سەبەبى، كاسىپقوي بوكستىڭ جولى اۋىر، - دەيدى اۋەسقوي بوكستان قازاقستان قۇراماسىنىڭ باس باپكەرى عالىم كەنجەباەۆ.
ال سادريددين احمەدوۆ ازاتتىققا بەرگەن سۇحباتىندا "بالا كەزىنەن كاسىپقوي بوكستى ارمانداعانىن، وليمپياداعا قاتىسۋدى ماقسات تۇتپاعانىن" ايتقان.
بوكستان لوندون وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى، قازىر قازاقستان سپورت جانە دەنە شىنىقتىرۋ كوميتەتىن باسقاراتىن سەرىك ساپيەۆتىڭ پايىمداۋىنشا، ەگەر بوكسشى مىقتىلىعىن دالەلدەسە، ۇلتتىق قۇرامادان ورىن تابىلادى.
- كاسىپقوي بوكسقا اۋىسىپ جاتقانداردىڭ كەيبىرى ۇلتتىق قۇراماداعى باسەكەلەستىكتەن جاسقانادى. كەيبىرى جاستايىنان كاسىپقوي بوكستا جەتىستىككە جەتكىسى كەلەدى. بارلىعى بوكسشىنىڭ ەركىنە بايلانىستى. ءبىر جاعىنان، كاسىپقوي بوكسقا اۋىسپاستان بۇرىن اۋەسقوي بوكستا ءجۇرىپ، وليمپيادادا جەڭىپ، ءوزىڭدى كورسەتۋىڭ كەرەك. پروموۋتەرلەر مەن كاسىپقوي بوكس مەنەدجەرلەرىنىڭ كوزىنە ءتۇسۋ ءۇشىن اۋەسقوي بوكستا جەڭىسكە جەتۋ كەرەك. سوندا عانا ولار جاقسى كەلىسىم-شارت ۇسىنادى. ال اۋەسقوي بوكستا تانىلماعان سپورتشى كاسىپقوي بوكسقا اۋىسسا، كەلىسىم-شارت تا ءالسىز بولادى. سوندىقتان اۋەلى وليمپيادادا كوزگە ءتۇسىپ، سوسىن كاسىپقوي بوكسقا اۋىسقان ءجون، - دەيدى ول.
سەرىك ساپيەۆتىڭ ويىنشا، جاس بوكسشىلاردىڭ كاسىپقوي بوكسقا كەتۋىنە ۆاسيلي جيروۆ پەن گەننادي گولوۆكيننىڭ جەتىستىكتەرى دە سەبەپ بولعان.
- گولوۆكيننىڭ كاسىپقوي بوكستاعى جەڭىسىنەن كەيىن كوپتەگەن سپورتشى جاپپاي كاسىپقوي بوكسقا كەتە باستادى. چەمپيوندىق جەكپە-جەكتەردەن كوپ اقشا تابۋعا بولاتىنىن ءتۇسىندى. سوندىقتان جاس بوكسشىلار كاسىپقوي بوكسقا اقشا تابۋ ءۇشىن دە كەتىپ جاتىر، - دەيدى ساپيەۆ.
"قازىر ءومىر قيىن، كوبى اقشا تاپقىسى كەلەدى"
ۆاسيلي جيروۆ 1996 جىلى اتلانتاداعى وليمپيادادا چەمپيون اتانىپ، 1997 جىلى كاسىپقوي بوكسقا اۋىستى. اقش-تا جاتتىعىپ، 42 جەكپە-جەك وتكىزدى. 38 كەزدەسۋدە جەڭىسكە جەتىپ، IBF (حالىقارالىق بوكس فەدەراتسياسى) تۇجىرىمى بويىنشا الەم چەمپيونى جانە WBC (بۇكىلالەمدىك بوكس كەڭەسى) تۇجىرىمىنىڭ حالىقارالىق چەمپيون بەلبەۋىن يەلەندى. قازىر جيروۆ ءوزى تۇرىپ جاتقان اريزونا قالاسىندا (اقش) بوكس زالىن اشىپ، جاس سپورتشىلاردى جاتتىقتىرادى. جيروۆتىڭ پىكىرىنشە، قازاقستاندىق جاس بوكسشىلار كاسىپقوي رينگكە اقشا تابۋ ءۇشىن كەتىپ جاتىر.
- كاسىپقوي بوكستا كوپ اقشا تولەيدى. قازىر ءومىر ءسۇرۋ قيىن، كوبى اقشا تاپقىسى كەلەدى. بىراق كاسىپقوي بوكستىڭ جولى اۋەسقوي بوكستان دا قيىن. جەتىستىك بوكسشىنىڭ تالانتىنان بولەك، پروموۋتەرگە جانە تەلەۆيدەنيەگە دە بايلانىستى. جوعارىدا كومەكتەسەتىن مىقتىلار وتىرسا، كوپ اقشا تابۋعا بولادى. ال ەكىنشى-ءۇشىنشى رولدە بوكستاسسا، اقشا تاماق پەن پاتەر جالداۋدان ارتىلمايدى. كەي كاسىپقوي بوكسشىلار وزىنە سەنىمدى بولۋ ءۇشىن الدىمەن ءالسىز قارسىلاستارمەن بوكستاسادى. كاسىپقوي بوكس پەن اۋەسقوي بوكستىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي. كاسىپقوي بوكستا كورەرمەنگە، پروموۋتەرلەرگە، تەلەۆيدەنيەگە ۇنايتىن شوۋ جاساۋ كەرەك، - دەيدى ول.
جيروۆ كاسىپقوي بوكستاعى مەنەدجەرلەردى "اكۋلا" دەپ اتايدى. ونىڭ سوزىنشە، "اكۋلالاردى" ءبىرىنشى كەزەكتە اقشا قىزىقتىرادى، ال سپورت ەكىنشى، ءتىپتى ءۇشىنشى كەزەككە ىعىسادى.
- سەنىڭ قولىڭنان بىردەڭە كەلسە عانا مەنەدجەرلەر جانىڭدا جۇرەدى. ال سەنىڭ ارقاڭدا اقشا تابا المايتىنىن تۇسىنگەن كەزدە مەنەدجەرلەرگە كەرەكسىز بولىپ قالاسىڭ، - دەيدى جيروۆ ازاتتىققا.
"ەگەمەن قازاقستان" گازەتىنىڭ سپورت شولۋشىسى، بوكس جارىستارىنان رەپورتاج جازىپ جۇرگەن جۋرناليست ءالي بيتورە قازاقستاندا اۋەسقوي بوكستاعى جەتىستىك وليمپيادادا العان جۇلدەمەن ولشەنەدى دەپ سانايدى.
- اۋەسقوي بوكستا بوكسشى ءوز سالماعىندا مىقتى ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن ءۇش-ءتورت جىل ۋاقىتىن جىبەرىپ الادى. ەلىمىزدە وليمپياداعا قاتىسقاندار ۇلكەن جەتىستىككە جەتىپ، بارماعاندار بوكستاعى كارەراسىن اياقتاپ جاتادى. سوندىقتان جاس بوكسشىلار مىقتىلىعىن دالەلدەۋ ءۇشىن كاسىپقوي بوكسقا كەتەدى. تاعى ءبىر سەبەپ – اقشا. سەبەبى اۋەسقوي رينگتە جۇرگەندەر از پايدا تابادى. ال كاسىپقوي بوكستا كوپ اقشا تابۋعا مۇمكىندىك بار، - دەيدى ول.
قازىر كاسىپقوي بوكسقا اۋىسقان قازاقستاندىقتار اراسىندا ريو وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى دانيار ەلەۋسىنوۆ (5-0) پەن اۋەسقوي بوكستان 2013 جىلى الەم چەمپيوناتىندا جەڭىمپازى بولعان جانىبەك ءالىمحانۇلى بار. ەلەۋسىنوۆ ناۋرىزدىڭ 15-ءى كۇنى فيلادەلفيادا (اقش) مەكسيكالىق سيلۆەريو ورتيسپەن (37-23) جەكپە-جەككە شىعادى. ءالىمحانۇلى (5-0) ءساۋىردىڭ 12-ءسى كۇنى مەكسيكالىق كريستيان وليۆاسپەن (34-3) كەزدەسۋى ءتيىس.
WBC تۇجىرىمى بويىنشا جاستار اراسىنداعى الەم چەمپيونى سادريددين احمەدوۆ ناۋرىزدىڭ 24-ءى كۇنى الماتىدا 8-كەزدەسۋىن وتكىزەدى. قارسىلاسى ءالى بەلگىسىز.
قازاقستاندىق كاسىپقوي بوكسشى گەننادي گولوۆكين ناۋرىزدىڭ 8-ءى كۇنى كاسىپقوي بوكستان ترانسلياتسيا تاراتاتىن DAZN سەرۆيسىمەن كەلىسىم-شارتقا قول قويدى. مەكسيكالىق ساۋل الۆارەستەن جەڭىلىپ، چەمپيوندىق اتاقتارىنان ايىرىلعان گولوۆكين 41-كەزدەسۋىن ماۋسىمدا وتكىزەتىنى حابارلاندى.
قىتايدا تۋىپ، 2011 جىلى تاريحي وتانى قازاقستانعا ورالعان قانات يسلام (25-0) كاسىپقوي رينگكە قاشان ورالاتىنى بەلگىسىز. ول جىلدىڭ باسىندا اياعىن ەمدەتىپ جاتقانىن ايتقان.
ال ناۋرىزدىڭ باسىندا كاسىپقوي بوكستان MTK Global پروموۋتەرلىك كومپانياسى قازاقستاندا بولىمشەسىن اشقانىن حابارلادى. بريتانيالىق كومپانيا "قازاقستاننان جاڭا كاسىپقوي بوكس جۇلدىزدارىن تاۋىپ، الەمگە تانىتپاق".
رۋسلان مەدەلبەك
"ازاتتىق" راديوسى
