"جۇرەكتەن قوزعايىن،
ادەپتەن وزبايىن."
اباي
مەن ءۇشىن اباي - ۇلكەن تۇلعا. ونىڭ بىزگە قالدىرعان مۇراسى - تاۋسىلماس قازىنا. ارينە، مەن اباي شىعارمالارىنىڭ بارىمەن تانىسىپ ۇلگەرگەن جوقپىن. بالكىم، اباي الەمىنە ساياحات جاساپ شىعۋ ءۇشىن، بۇكىل عۇمىرىڭدى ارناۋ كەرەك شىعار. ەڭ العاش رەت ابايدىڭ ولەڭىن 7 سىنىپتا جاتتاعان بولاتىنمىن. اباي ولەڭدەرى ۇناعانى سونشالىقتى، ءارى قاراي كەلەسى ولەڭدەرىن جاتتاۋعا كىرىستىم. ءسويتىپ، 7 سىنىپتان باستاپ " اباي وقۋلارىنا" قاتىسا باستادىم. ارينە، اباي ولەڭدەرىن ناقىشىنا كەلتىرىپ ايتاتىن جۇيرىكتەردىڭ اراسىندا جاسقانعانىم راس. سەبەبى، ابايدىڭ ەلۋدەن استام ولەڭىن بىلەتىن بالالار بولدى، ال مەنىڭ بىلەتىنىم ول كەزدە نەبىرى 3 ولەڭ عانا بولاتىن. سول كەزدە مەنىڭ قاسىما مۇعالىمىم كەلىپ: " ەڭ باستىسى - سانى ەمەس، ساپاسى" دەپ ماعان باسۋ ايتتى. سودان سوڭ مەن ساحناعا شىعىپ، بار جان - تانىممەن، جۇرەك تەبىرەنىسىممەن ءوزىم بىلەتىن اباي ولەڭدەرىن ايتىپ بەردىم. وسىلايشا مەنىڭ اباي الەمىندەگى تۇڭعىش قادامىم باستالدى. بايقاۋدا مەن 3 - دارەجەلى ديپلومعا يە بولدىم. بىراق، ول مەنى توقتاتپادى، سەبەبى ول دا جەڭىس، مەن ءوز - ءوزىمدى جەڭدىم، وزىمە ءوزىمدى دالەلدەدىم. ءسويتىپ 8 سىنىپتا تاعى دا قاتىسىپ، تاعى دا 3 - ورىن الدىم.
«سەڭبە جۇرتقا، تۇرسا دا قانشا ماقتاپ،
اۋرە ەتەدى ىشىنە قۋلىق ساقتاپ.
وزىڭە سەن، ءوزىڭدى الىپ شىعار
ەڭبەگىڭ مەن اقىلىڭ ەكى جاقتاپ»
- دەگەن جىر شۋماقتارى، ەڭ العاش اباي وقۋلارىندا جاتقا ايتقان ولەڭىم بولاتىن. وسى ءبىر ولەڭ، سول كەزدەگى مەنىڭ ىشكى سەزىمىمدى بەينەلەپ تۇرعانداي اسەر قالدىردى. ءاردايىم سول ولەڭدى ەسىمە ءتۇسىرىپ، وزىمە ءبىر قۋات الامىن. ءسويتىپ كەلەسى جىلى «ءبىرىنشى ورىن الامىن!» دەگەن ماقساتپەن باردىم.. مەنىمەن بىرگە، مەنىڭ قازاق ءتىلى جانە ادەبيەت پانىنەن بەرەتىن مۇعالىمى لاۋرا نۋرلانقىزى باردى. مەنىڭ ۇستازىما دەگەن العىسىم شەكسىز، ويتكەنى، ول كىسى مەنى اباي الەمىمەن تانىستىرىپ، اباي شىعارماشىلىعىنا تەرەڭ بويلاۋعا تالپىندىردى، "ابايتانۋ" دەگەن ۇلكەن، ۇلى ىسكە ۇمتىلدىردى. ورىس سىنىبىندا وقىسام دا مەنى قازاق ءتىلى جانە ادەبيەت پاندەرىنەن وليمپيادالارعا قاتىستىردى. ءتىپتى، مەنى جەتەكتەپ، قول جەتپەس بيىك شىڭعا ۇقساعان، ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ رۋحى جەتە بەرمەيتىن، " اباي وقۋلارى " سىندى جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار تالاپتىلار باق سىناساتىن بايگەگە دە الىپ باردى. بۇل - ۇستاز ءۇشىن دە، وقۋشى ءۇشىن دە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك. سول جاۋاپكەرشىلىكتى ۇستاز ەكەۋمىز بىرگە كوتەردىك. وسىلاي، كەلەسى جىلى، اۋداندىق " اباي وقۋلارىنا " قاتىسىپ باس جۇلدە يەگەرى بولىپ، مەكتەپتىڭ نامىسىن قورعاۋ ءۇشىن قالاعلىق بايقاۋعا جولداما الدىم. مەن قاتتى قۋاندىم، ويتكەنى، ول مەنىڭ عانا ەمەس، ماعان ءۇمىت ارتىپ، سەنگەن ۇستازىمنىڭ دا جەڭىسى ەدى.
ابايدىڭ ءاربىر تۋىندىسىندا تەرەڭ ماعىنا جاتىر. دانىشپان اقىن بارلىق ۋاقىتتىن وتكەننىڭ دە، بۇگىنگىنىڭ دە، بولاشاقتىڭ دا كەز-كەلگەن ماسەلەسىن اقىل- اياسىنا سيعىزا بىلگەن. ابايدىڭ كەيبىر ولەڭدەرىنەن مەن ءوزىمدى تاپقانداي بولدىم. اباي ولەڭدەرىنىڭ ءاربىر ءسوزى، ءاربىر جولى ،ءاربىر شۇماعى مەنىڭ دۇنيەتانىمىما ، ءومىردى تۇسىنۋىمە وزەك بولدى. اباي ولەڭدەرىن وقىعان سايىن، اباي الەمىنە بىرتىندەپ ەنىپ بارا جاتقانىمدى جان دۇنيەممەن سەزىنەمىن. ابايدى قايتادان وقىعان سايىن، ونىڭ ءاربىر ءسوزىن، ءاربىر شۇماعىن قايتادان جاڭا قىرىنان، وزگەشە ءبىر ماعىنادا ءتۇسىنىپ، بۇرىنعىدان دا تەرەڭ وي تۇيگەندەي بولامىن. جانە ءبىر عاجابى، سوناۋ ۇلى اباي ءومىر سۇرگەن كەزەڭگە ءبىر ءسات ساپار شەگىپ قايتقانداي كۇي كەشەمىن.
مەنىڭ ويىمشا، ۇلى ابايدى تەك قازاق قانا ءبىلۋ ءتيىس ەمەس،ونى بۇكىل الەم، بۇكىل حالىق، بارا ادامزات ءبىلۋى كەرەك.
ايرەت جانەل
الماتى قالاسىنداعى 157 - مەكتەپتىڭ 11 – «ۆ» سىنىپ وقۋشىسى
