بەيىمبەتتى نەگە ۇمىتتىق؟!

قازاقتىڭ ءۇش بايتەرەگى اتانعان ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەت سىندى اياۋلى ازاماتتارىمىز ءبىر جىلى تۋىپ، ءبىر جىلى ومىردەن ءوتتى (1894 - 1938). قاتار تۋعان جۇلدىزدار شىن مانىندە ۇلت ادەبيەتىنىڭ جۇلدىزىنا، ۇلت رۋحانياتىنىڭ اسقارىنا اينالدى. بيىل وسى ءۇش ازاماتتىڭ تۋعانىنا مەرەيلى 125 جىل!!!

كوكەيدە جۇرگەن ءبىر وي: ساكەن اتىندا استانانىڭ قاق تورىندە اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەت جانە اقىننىڭ مەموريالدىق مۋزەيى بار. ال، ىلەكەڭنىڭ اتىندا تالدىقورعاننىڭ جۇرەگىندە جەتىسۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى جانە قالانىڭ قاق ورتاسىندا اقىننىڭ ادەبي-مەموريالدىق مۋزەيى بار ەكەن. ونىڭ سىرتىندا ءىلياس اتىندا تۋعان جۇرتىنداعى ۇلكەن پوسەلكەنىڭ بار. ساكەن اتىندا اۋىل بار.

ساكەننىڭ اتىندا تالدىقورعانداعى وبلىستىق عىلىمي-امبەباپ كىتاپحانا، قاراعاندى قالاسىندا قازاق دراما تەاترى بار! ال، ىلەكەڭنىڭ اتىندا تالدىقورعاندا مادەنيەت سارايى جانە بار.

ەندى ءۇشىنشى عيزاتلي ارىس، قازاقتىڭ ءدال وزىندەي قاراپايىم بەيىمبەت مايلى بالاسىنىڭ اتىندا نە ۋنيۆەرسيتەت، نە مۋزەي، نە كىتاپحانا، نە تەاتر دا جوق ەكەن. ۇيات! وتكەن جىلى عانا سەڭ قوزعالىپ، اتىڭ وشكىر تاراننىڭ اتى تۇعىردان ءتۇسىپ، ونىڭ ورنىنا سوناۋ ءزاۋ زاماندا جايعاسۋى ءتيىس ەدى بي-اعاڭ. ءجا، مەحناتتى تاعدىرىنا وسىنداي قۇرمەت جازىلسا، كىمدى كىنالارسىڭ! عابەڭ، اياۋلى عابيت اعا مۇسىرەپوۆتەي نامىسشىل ءىنىسى بولعاندا، بي-اعاڭنىڭ داڭقى تۇتاس قازاقستان دا جاڭعىرىپ تۇرار ەدى...

قايران بي-اعاڭدى عۇمىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن ايالاپ، قاستەرلەپ، شىعارماشىلىعى مەن ادەبي مۇراسىن تۇگەندەپ، ناسيحاتتاپ وتكەن شىن عالىم، شىن زەرتتەۋشى مارقۇم توقتار اعا بەيىسقۇلوۆ تا ورتامىز دا جوق... 70 -تەن اسقان شاعىندا بەيىمبەتتىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىنان كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعاپ، قايراتكەر بي-اعاڭدى تانىتقان وسى كىسى ەدى. قازىرگى ارامىزدا جۇرگەن چينوۆنيك-بەيىمبەتتانۋشى تەك قارا باسىنىڭ قامىن كۇيتتەگەن بىرەۋ ەكەن عوي...

دەسەك تە، بەيىمبەتتەي كلاسسيك جازۋشى ەكى كۇننىڭ بىرىندە تۋار بولسا، كورەر ەدىك قوي.
بەيىمبەت مايلين - قازاق ادەبيەتىنىڭ دارا جۇيرىگى، قايتالانباس قالامگەرى! "قازاق دەسەڭ، بەيىمبەت! بەيىمبەت دەسەڭ، قازاق ەسىڭە تۇسەدى" ەمەس پە ەدى...

قوستاناي وبلىسىنىڭ باسشىلىعى ءىرى ءسوز جۇيرىگىنىڭ 125 جىلدىق مەرەيتويى اياسىندا اقىننىڭ تۋعان ولكەسىندە ادەبي-مەموريالدىق مۋزەيىن جاساقتاپ، قوستانايدىڭ قاق ورتاسىنان اشسا، كەرەمەت بولار ەدى. سوسىن قوستانايداعى تولستوي اتىنداعى وبلىستىق عىلىمي-امبەباپ كىتاپحانانىڭ اتىنا قازاق اڭگىمە جانرىنىڭ شەبەرى جانە وسى توپىراقتىڭ داڭقتى تۋماسى بەيىمبەت ءمايليننىڭ ەسىمىن بەرۋ- كۇن تارتىبىندەگى كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە بولۋ كەرەك دەپ ويلايمىن!!!

ءۇش ارىستى ءبىر-بىرىنەن الاسارتپاي، بي-اعاڭدى جەتىمسىرەتپەي جانە الالاماي دۇرىس باعالاپ، قۇرمەتپەن قاستەرلەيىك!!!

زور ۇسىنىسپەن، 
ەلدوس توقتارباي، جاس جازۋشى-زەرتتەۋشى، قر "دارىن" مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى.
30 قاڭتار، 2019 جىل، استانا قالاسى.