بيىل تاعى دا جوعارعى وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ ءۇشىن تەست تاپسىرىپ، قۇلاپ قالدىم. قۇلاپ قالدىم دەگەنىم قويۋ ايتىلعان ءسوز شىعار، انىعىندا ءسۇرىنىپ كەتتىم. ارمانداپ جۇرگەن گرانتىما ءبىر عانا بالىم جەتپەي، تەگىن وقۋدىڭ تابالدىرىعى اتتاتپاي ، تاۋانىم شاعىلىپ، اۋىلعا تارتىپ وتىردىم.
تەگىندە ساباققا زەيىندى ەدىم. زەرەك وقىدىم. بابىم كەلىسكەنمەن باعىم جانباي-اق قويعانى. «ءجا» دەيمىن ىشىمنەن: «جەتەر ، ەندى تاپسىرمايمىن! ۋنيۆەرسيتەتىڭدى جەلكەمنىڭ شۇڭقىرى كورسىن».
وسىنداي الۋان ويدىڭ قۇشاعىنا كومىلىپ، ەلگە باراتىن اۆتوبۋسقا ءمىنىپ، ورنىما جايعاستىم. مەنىڭ قاسىمداعى ورىنعا ەلۋدى ەڭسەرىپ قالعان ەر اعاسى وتىردى. ءاجىمسىز، جىلتىر ءجۇزدى، جىپسىك كوزدى كىسى ەكەن. قالتاسىنان تاراعىن سۋىرىپ، توبەسىندەگى سەلدىر شاشىن سىلكي تارادى دا، ءبىر ۇرلەپ ورنىنا سالىپ قويدى. ءاتىر مە، ودەكولون با، ايتەۋىر ءيىسسۋدى ايانباي قۇيىنىپتى. قولقامدى قاۋىپ، جۇرەگىم قىسىلا باستادى. مىنا «مۇڭكىگەن مىرزانى» جەرگىلىكتى ينتەلليگەنتسىڭ-اۋ دەپ توپشىلادىم. ءبىز مىنگەن پازيك ءبىر ءيتىنىپ الدى دا يرەك جولدارمەن قالا سىرتىنا جورتا جونەلدى. اۆتوبۋس جولداعى جىرتىققا ءتۇسىپ، «سولق» ەتكەندە ىشىندەگىلەر سەڭدەي سوعىلىسىپ قالدىق
- وستوروجنو! نە دروۆا ۆەزەش! – دەپ ساڭق ەتتى كورشىم. «ەشقانداي كومفورت جوق» دەپ قوسىپ قويدى. بىرشىعان ماڭدايىن، جەلكەسىن كولدەي ورامالمەن كەزەك ءسۇرتىپ، القىمىنداعى گالستۋگىن بوساتتى. مەنى ەندى عانا بايقاعانداي بەتىمە ءبىر قارادى دا:
-باۋىرىم، باعىتىمىز ءبىر ەكەن، ءبىلىسىپ وتىرايىق. تۇرىڭە قاراسام ستۋدەنت سياقتىسىڭ. قايدا وقيسىڭ؟ - دەدى.
-ستۋدەنت ەمەسپىن، تاپسىرعام. تۇسە الماي قايتىپ بارامىن.-دەدىم.
-قايسىسىنا تاپسىرىپ ەڭ؟
-جۋرناليستيكاعا
-سولاي دە. كەزىندە قىزىمدى ءتۇسىرىپ ەدىم جۋرناليستيكاعا. قازىر «حاباردا» ىستەيدى. وقۋعا ءتۇسۋ - وتار قايىرۋ ەمەس. وعان باااس كەرەك! - دەدى سۇق ساۋساعىمەن شەكەسىن شەرتكىلەپ.
-ءبىر بالىم عانا جەتپەي قالدى.
-اۋىلدىق كۆوتانى قوسقاندا ما؟
-مەن قالالىق مەكتەپتى ءبىتىردىم. كۆوتام جوق. اۋىلداعى مەكتەپ 9 جىلدىق بولعان سوڭ 10, 11-ءدى قالادان اياقتادىم.
-بەكەر ىستەگەنسىڭ، – دەدى الگى اعام: - اكە-شەشەڭ الدىن اڭدامايتىن ادامدار ەكەن. ءار نارسەنى كۇنىلگەرى جوسپارلاۋ كەرەك قوي. مىسالى مەن ءسويتتىم. ساعان ءبىر اڭگىمە ايتايىن، تىڭدا!
سەنەن بىرەر جاس ۇلكەن قىزىم بار. سول بالامنىڭ بولاشاعىن ەرتە باستان ويلاستىردىم. قۇداي قوسقان قوساعىم، جەڭگەڭدى ايتام، ۇلتى - ۇيعىر. الماتىدا وقىپ جۇرگەنىمدە تانىسىپ، شاڭىراق كوتەرگەمىز. شونجىنىڭ قىزى عوي، قازاقشاعا سۋداي. سونىڭ سەپتىگى ءتيدى. قىزىم 16-عا تولىپ، جەكە كۋالىك الاردا، ۇلتىن قازاق ەمەس، ۇيعىر دەپ جازعىزدىم. ءسويتىپ شىنارىم - چينار بوپ شىعا كەلدى. ءبىز نەگىزى قالادا تۇرامىز. «ءتىل باسقارماسى» مەكەمەسى «مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ مەن دامىتۋ» بولىمدەرى، جوو-لار ۇيىمداستىراتىن بايقاۋلارعا قاتىسىپ، قازاقشا اعىپ تۇرعان «ۇيعىر قىزىم» توپ جارىپ، مەملەكەت تاراپىنان بولىنگەن جەڭىلدىكتەردى ەنشىلەپ ءجۇردى. كەيىن 11-سىنىپتىڭ سوڭعى توقساندارىن اۋىلدىق مەكتەپتەن ءبىتىرتتىم. ول جاقتا ءىنىم بار. قازىر دە سول باۋىرىما بارا جاتقان بەتىم عوي. قىزىما اۋىلدىق كۆوتا ءبولىنۋى ءۇشىن سولاي جاسادىم. بايقادىڭ با، باسىڭ ىستەسە ءبارىنىڭ رەتىن تابۋعا بولادى. بالام تەست تاپسىرىپ، بەلگىلى بالىن العان سوڭ، ۋنيۆەرسيتەتكە قۇجات وتكىزدىك. قىزىم قازاقستانداعى از دياسپورانىڭ وكىلى ءارى مەملەكەتتىك ءتىلدى جەتىك بىلەتىن باسقا ۇلت بالاسى رەتىندە، اۋىلدىق كۆوتا ارقاسىندا گرانتتى قينالماي جەڭىپ الدى. ۆوت تاك، باۋىرىم! ناعىز اكە مەن سياقتى بولۋ كەرەك.(كەڭكىلدەپ كۇلدى). قازاقتىڭ «ەركەك ءۇش جىلدىعىن، ايەل ءۇش كۇندىگىن ويلايدى» دەگەن ماقالى بار. ۇعىپ ال!» - دەدى.
- قازاقتىقتان ساداعا كەت!- دەدىم ىشىمنەن. «مۇڭكىگەن مىرزانىڭ» ساسىق قۋلىق، پاسىق اقىلىنان جۇرەگىم اينىدى. قازاق قالماقتان قاتىن السا دا، قىرعىزدان قاتىن السا دا دۇنيەگە كەلگەن بالاسى قازاق بولىپ تۋشى ەدى، قازاقتىڭ نامىسىن تاپتاتپاي، اتا جولىن قۋشى ەدى. ال بۇگىنگى ءوز مۇددەسى ءۇشىن ۇلتىن وپ-وڭاي ساتا سالاتىن «ساۋداشى» ۇرپاقتىڭ ءبىرى - مىناۋ، تۇقىمى-اناۋ. ۇلتىڭدى ايىرباستاۋ - ساتقىندىق، وتاندى ساتۋ – وپاسىزدىق!
- وپاسىز ساتقىن ەكەنسىز!- دەدىم وعان وجىرايا قاراپ. بۇدان ءارى قاسىندا وتىرۋعا شىداي الماي، جۇرگىزۋشىگە «اۆتوبۋستى توقتات!» - دەپ ايقاي سالدىم دا، ورتا جولدان ءتۇسىپ قالدىم. نامىسسىز، رۋحسىز، حالقىم دەپ كوكىرەگى قارس ايرىلمايتىن، جۇرەگى قازاق دەپ سوقپايتىن بەيشارانىڭ قاسىندا تىنىسىم تارىلىپ كەتكەندەي بولدى...
وقۋعا ءتۇسۋ ءۇشىن ۇلتىمدى ساتۋىم كەرەك بولسا بۇيتكەن وقۋى قۇرىسىن!.
ايبەك ورالحان
