تۇركىستاننىڭ اكىمىنە قاتاڭ سوگىس بەرىلۋ كەرەك!

1936
Adyrna.kz Telegram

كيەلى شاھارداعى توتەنشە جاعداي (جاسوسپىرىمدەر الىمجەتتىگى) دابىل قاعاتىنداي جاعدايعا جەتتى! وسىدان كەيىن اكىم قارالار مەن پوگون تاققاندار قالاي تىنىش جاتادى ەكەن؟! ەلدىڭ الدىنا شىعىپ حالىقتان كەشىرىم سۇراماي ما؟ جاسوسپىرىمدەردىڭ ءتارتىبىن قاداعالاي الماي، بەتىمەن جىبەرىپ العاندىعىن اشىق مويىنداماي ما؟ بۇل ماسەلەنىڭ قالادا بۇرىننان ۋشىعىپ تۇرعاندىعىن، تەك كرەسلولارىنان ايرىلىپ قالماسى ءۇشىن مۇنداي وقيعالاردى بارىنشا جاسىرىپ، رەسپۋبليكاعا تاراپ كەتۋدەن ساقتانعاندارىن ناقتى ايتپاي ما؟
قالاي دەسەك تە، بۇعان ەڭ ءبىرىنشى قالا اكىمى تىكەلەي جاۋاپ بەرۋى ءتيىس!

ويتكەنى ءبىلىم ءبولىمى مەن مەكتەپ باسشىلارىنىڭ ءبارىن اكىمدىك تاعايىندايدى. پروكۋراتۋرامەن دە، پوليتسيامەن دە اكىمدىك بىرلەسىپ جۇمىس جاسايدى. دەمەك، شاھارداعى بولىپ جاتقان بارلىق جاعدايلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ەڭ ءبىرىنشى - قالا اكىمىنىڭ موينىندا! بۇل جەردە اكىمدى اقتاۋدىڭ ەش قاجەتى جوق! ويتكەنى وعان ەلباسى دا، وبلىس باسشىسى دا وسى قىزمەتتى سەنىپ تاپسىردى. ەندى نەگە ول وسى سەنىمدى اقتامايدى؟!

ول ءوزىنىڭ وتىرعان ورنى مەن قىزمەتى حالىقتىڭ ارقاسىندا ەكەنىن ۇمىتپاۋى كەرەك! سوندىقتان وسەرباەۆ مۇنداي جاعدايدا ۇندەمەي وتىرا بەرمەي، حالىقتىڭ ىسىمەن، جاستاردىڭ ماسەلەسىمەن تىكەلەي اينالىسۋى ءتيىس! كەرەك بولسا، پروكۋرور مەن پوليتسيانى قاسىنا ەرتىپ الىپ، كۇندىز-ءتۇنى قالانى ارالاۋى قاجەت!
قاراپايىم سۇراق: وسى ءۇش شەنەۋنىك بىرلەسىپ، ومىرلەرىندە ءبىر رەت بولسا دا مەكتەپتەرگە بارىپ، جاسوسپىرىمدەرمەن ەركىن فورماتتا كەزدەسىپ پە ەكەن؟ مۇرتى تەبىندەپ قالعان بوزبالالارمەن اڭگىمەلەسىپ، سۇراق-جاۋاپ الماسىپ، "قالادا قىلمىس بولسا، بىردەن بىزگە حابارلاڭدار!" دەپ، جەكە تەلەفوندارىن بەرىپ پە ەكەن؟! ءاي، قايدام؟! ولاي بولعاندا، اكىمدىكتىڭ شابارماندارى "جەردەن جەتى قويان تاپقانداي" جارىسا جاريالار ەدى عوي.
جاسوسپىرىمدەر قانشا قاتىگەزدىك جاساسا دا جازالانبايتىندىعىن ءبىلىپ، بۇلاي تىم ەركىنسىپ كەتۋى - قالا بيلىگىنىڭ باسىندا وتىرعان شەنەۋنىكتەردىڭ باقىلاۋدى قولدان جىبەرىپ العاندىعىن انىق كورسەتەدى. ەندەشە بۇلاردىڭ حالىقتان كەشىرىم سۇرايتىن ءجونى بار ما؟.. ەندى ونى ولاردىڭ ءوزىنىڭ ۇياتىنا قالدىردىق...
ەسكە سالا كەتەيىك، وسىدان ءبىراز بۇرىن سارىاعاشتا كىشكەنتاي بالا زورلانعاندا، ول سوت ارقىلى دالەلدەنگەندە، وبلىس اكىمى تۇيمەباەۆ بىرقاتار شەنەۋنىكتى قىزمەتىنەن بوساتىپ، كەيبىرەۋىنە قاتاڭ سوگىس جاساعان ەدى. ەندى ول تۇركىستانداعى مىنا جاعدايدان كەيىن نە ىستەيدى ەكەن؟ الدە "بۇل ۆيدەولاردى ەلباسى كورىپ، پىكىر بىلدىرگەن جوق قوي" دەپ، ءۇن-ءتۇنسىز وتىرا بەرە مە؟ تۇيمەباەۆ مىرزا، تۇيمەدەي بولسا دا حالىققا جانىڭىز اشىسا، مىنا جاعدايعا ءوز باعاڭىزدى بەرىڭىز! ءۇنسىز وتىرسام، حالىق مۇنى ۇمىتىپ كەتەدى دەپ ويلاۋدىڭ قاجەتى جوق! جاسوسپىرىمدەر قىلمىسى ودان سايىن ءورشىپ كەتپەي تۇرعاندا، ماسەلەنى حالىققا اشىق ءارى جاريالى تۇردە جەتكىزىڭىز! ونسىز دا قالا بيلىگى جاسىرىپ-جاسىرىپ، اقىرى ۆۋلكانشا جارىلىپ كەتكەن مىنا جاعدايدى ەندى ءسىزدىڭ بۇركەمەلەگەنىڭىز ءجون ەمەس....

سەرىك جۇماباەۆ

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر