بۇگىن قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ سەنات وتىرىسىنا قاتىستى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى، دەپ جازادى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
مەملەكەت باسشىسى الدىمىزدا تۇرعان نەگىزگى ماقسات ەلىمىزدەگى تۇراقتىلىقتى، قاۋىپسىزدىكتى ساقتاپ قالۋ، قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاققا قاراي قارقىندى دامۋىنا جول اشىپ بەرۋ ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، كەلەسى جىلى بارلىق سالاداعى رەفورمالار جالعاسىن تاباتىنىن جەتكىزدى.
– بيىل ەلىمىز زور قاتەرگە تاپ بولدى. دەگەنمەن ءبىز قيىندىقتىڭ ءبارىن ەڭسەردىك. بارلىق سالادا جۇيەلى رەفورمالاردى قولعا الدىق. ءۇش جارىم جىل بۇرىن باستالعان ساياسي وزگەرىستەر بيىل تىڭ قارقىنمەن جالعاستى. رەفورمانىڭ اۋقىمى كەڭەيدى. ءبىز ءۇشىن بۇل وزگەرىستەردى جالپىۇلتتىق ديالوگ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ وتە ماڭىزدى. وسى ماسەلەگە بايلانىستى پارلامەنتتىڭ ءرولى الدەقايدا جوعارى بولماق. سوندىقتان كەلە جاتقان پارلامەنتتىك سايلاۋعا مەن ءوزىم مەملەكەت باسشىسى رەتىندە ايرىقشا ءمان بەرىپ وتىرمىن. بۇل سايلاۋ ەلىمىزدىڭ زاڭىنا سايكەس ءادىل جانە اشىق وتۋگە ءتيىس، – دەدى پرەزيدەنت.
سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقاەۆ ازاماتتاردىڭ مەملەكەت باسقارۋ ىسىنە قاتىسۋ مۇمكىندىگىن بىرتىندەپ ارتتىرىپ جاتقانىمىزدى جانە كونستيتۋتسيالىق رەفورمالار ارقىلى كوپتەگەن وزگەرىس جاساعانىمىزدى اتاپ ءوتتى.
– كۇشتى پارلامەنتى بار پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكا جۇيەسىنە كوشتىك. پرەزيدەنتتىڭ جاقىن تۋىستارىنا جوعارى لاۋازىمداردى يەلەنۋگە تىيىم سالىندى. ال پرەزيدەنتتىڭ ءوزى قىزمەتىن اتقارعان كەزدە ەشبىر پارتياعا مۇشە بولماۋعا ءتيىس. بۇل تالاپ زاڭ جۇزىندە بەكىتىلدى. مەملەكەت باسشىسى ساياسي كۇشتەردىڭ بارىنەن تىسقارى تۇرادى. ەندى پرەزيدەنت 7 جىلدىق مەرزىمگە ءبىر رەت قانا سايلاناتىن بولدى. ياعني، بيلىكتى جەكە-دارا يەلەنۋگە جول بەرىلمەيدى. جوعارى لاۋازىم يەلەرى اۋىسىپ وتىرادى. ساياسي ۇدەرىستەر اشىق، ساياسي جۇيە ورنىقتى بولادى. بىرقاتار وكىلەتتىكتەر پرەزيدەنتتەن پارلامەنتكە، ورتالىقتان ايماقتارعا بەرىلدى. ارالاس سايلاۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى. پارلامەنتتىڭ ءرولى جانە مارتەبەسى ارتتى. ساياسي پارتيالاردى تىركەۋ ءتارتىبى جەڭىلدەدى. اتالعان ماڭىزدى وزگەرىستەر كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلدى. ەلىمىزدە جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋم جانە پرەزيدەنت سايلاۋى ءوتتى. جۇرتشىلىق رەفورمالاردى قولداپ، داۋىس بەردى، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى ادام قۇقىعىن قورعاۋ سالاسىنا ءاردايىم ايرىقشا ءمان بەرەتىنىنە توقتالىپ، سوڭعى جىلدارى بۇل باعىتتا ايتارلىقتاي ىلگەرىلەۋ بار ەكەنىن ايتتى.
– ءولىم جازاسىنا ءبىرجولا تىيىم سالدىق. تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جاساعان ادامدارعا جازا قاتايدى. سوت رەفورماسى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. زاڭ ۇستەمدىگى جانە قازىلاردىڭ دەربەس ءارى ءادىل بولۋى – باستى نازاردا. تاعى دا قايتالاپ ايتامىن: ادىلدىك پەن زاڭدىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ – مەملەكەتتىڭ مىندەتى. قوعام بىزدەن وسىنى كۇتىپ وتىر. سوندىقتان بيىل ادام قۇقىعىن قورعاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ جۇمىسى جالعاستى. ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلگە كونستيتۋتسيالىق كەپىلدىك جانە يممۋنيتەت بەرىلدى. باس پروكۋروردىڭ قۇقىق قورعاۋ قۇزىرەتى كۇشەيتىلدى. كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ قۇرىلۋى اسا ماڭىزدى قادام بولدى. بۇل ورگان جاڭا جىلدان باستاپ جۇمىسقا كىرىسەدى. ول اتا زاڭ نورمالارىنىڭ قاتاڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتەدى. كونستيتۋتسيالىق سوت ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن قورعاۋ ىسىنە زور ۇلەس قوسادى دەپ سەنەمىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، بۇل باستاما ازاماتتارىمىزدىڭ ءوز قۇقىعى مەن ەركىندىگىن قورعاۋىنا جاڭا مۇمكىندىك بەرەدى. كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ مۇنداي مودەلى دامىعان ەلدەردىڭ كوپشىلىگىندە قولدانىلادى جانە كونستيتۋتسيانىڭ ۇستەمدىگىن ورناتۋعا ىقپال ەتەدى.
– ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىنىڭ بۇزىلۋىنا قاتىستى وتىنىشتەرىمەن ءجيى اينالىساتىن باس پروكۋرور مەن ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل دە كونستيتۋتسيالىق سوتقا جۇگىنە الادى. قاراشا ايىندا پارلامەنت «كونستيتۋتسيالىق سوت تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭ قابىلدادى، ول ونىڭ جۇمىس ءتارتىبىن رەتتەيدى جانە كونستيتۋتسيالىق ءىس جۇرگىزۋ پرينتسيپتەرىن انىقتايدى. قازىرگى ۋاقىتتا كونستيتۋتسيالىق سوت اپپاراتىن رەفورمالاۋ جۇمىستارى اياقتالىپ كەلەدى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
