19 قاراشا ەگيپەتتەگى «ەل-داباا» اەس الاڭىندا № 2 ەنەرگوبلوكتىڭ ىرگەتاسىنا «العاشقى بەتوندى» قۇيۋ ءراسىمى ءوتتى. ەكىنشى ەنەرگوبلوگتاعى قۇرىلىس نەگىزگى كەزەڭگە ءوتتى، دەپ جازادى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
سالتاناتتى راسىمگە ەگيپەتتىڭ ەلەكتر جانە جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكا ءمينيسترى مۇحاممەد شاكەر، ەگيپەتتىڭ اتوم ەلەكتر ستانتسيالارى باسقارماسىنىڭ (NPPA) توراعاسى امگەد ەل-ۆاكيل، «روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ باس ديرەكتورى الەكسەي ليحاچەۆ، اەس قۇرىلىسىنىڭ جوبالارىن باسقارۋ جونىندەگى اسە اق اعا ۆيتسە-پرەزيدەنتى الەكساندر كورچاگين، سونداي-اق «روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسى مەن NPPA ينجينيرينگتىك ديۆيزيونىنىڭ جوبالاۋ كوماندالارى قاتىستى.
بۇعان دەيىن، 2022 جىلدىڭ 31 قازانىندا ەگيپەتتىڭ يادرولىق جانە راديولوگيالىق رەتتەۋ باسقارماسى «ەل-داباا» اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ ەكىنشى ەنەرگوبلوگىن سالۋعا رۇقسات بەرگەن بولاتىن، بۇل بەتون قۇيۋ جۇمىستارىن باستاۋعا مۇمكىندىك بەردى.
«ەگيپەت پەن رەسەي كومانداسى جوعارى كاسىبيلىك كورسەتىپ، مەرزىمىنەن بۇرىن جۇمىستاردى اتقارىپ جاتىر. ەكىنشى ەنەرگوبلوكتىڭ ىرگەتاسىنا العاشقى بەتوندى قۇيۋ سياقتى ماڭىزدى تەحنولوگيالىق وقيعا ەگيپەت پرەزيدەنتى ابدەلفاتتاح ءسيسيدىڭ تۋعان كۇنىمەن سايكەس كەلىپ وتىر، ول وسى جانە بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ەگيپەتتە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان كوپتەگەن باسقا مەگاجوبالاردىڭ يدەيالىق كوشباسشىسى بولىپ تابىلادى. اتوم ەلەكتر ستانتسياسى ەلدەگى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ساپالى جاقسارتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوساتىنىنا جانە ەگيپەتكە ايماقتىڭ تەحنولوگيالىق كوشباسشىلارى اراسىندا لايىقتى ورىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن»، - دەدى مۇحاممەد شاكەر.
الەكسەي ليحاچەۆ بۇل وقيعانىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتىپ: «ەل-داباا» اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ ەكىنشى ەنەرگوبلوگىن سالۋدىڭ باستالۋى جوبانىڭ قارقىن الىپ جاتقانىن كورسەتەدى. روساتوم شەتەلدە بەلسەندى جۇمىس جاساۋدى جالعاستىرۋدا: ءبىز 11 ەلدە 34 ەنەرگيا بلوگىن سالىپ جاتىرمىز. بىراق ەگيپەتتەگى جوبا ءبىز ءۇشىن ەرەكشە ماڭىزعا يە، ويتكەنى «ەل-داباا» افريكا كونتينەنتىندەگى رەسەيلىك تەحنولوگيا بويىنشا سالىنعان العاشقى اتوم ستانتسياسى بولادى. بۇل اسۋان بوگەتى سالىنعاننان بەرگى رەسەي-ەگيپەت ىنتىماقتاستىعىنىڭ ەڭ ءىرى جوباسى. اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن ىسكە قوسۋ ەگيپەتتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە تەحنولوگيالىق ومىرىندە ماڭىزدى ءرول اتقارادى جانە ەلدىڭ ونەركاسىبى مەن ەكونوميكاسىنىڭ تومەن كومىرتەكتى كوزدەرگە بىرتىندەپ كوشۋىنە سەرپىن بەرەدى. بۇل ەگيپەتتىڭ ونداعان جىلدار بويى سەنىمدى جانە تۇراقتى دامۋى ءۇشىن بەرىك نەگىز قۇرايدى. ءبىزدىڭ ەگيپەتتەگى ارىپتەستەرىمىز بەن سەرىكتەستەرىمىزدى بۇگىنگى ماڭىزدى وقيعامەن قۇتتىقتايمىن!»،- دەدى.
انىقتاما: «ەل-داباا» اەس – ەگيپەتتەگى جەرورتا تەڭىزىنىڭ جاعاسىنداعى ماترۋح پروۆينتسياسىنىڭ ەل-داباا قالاسىندا، كايردەن سولتۇستىك-باتىسقا قاراي 300 كم جەردە سالىناتىن العاشقى اتوم ەلەكتر ستانتسياسى. اتوم ەلەكتر ستانتسياسى قۋاتى 1200 مۆت بولاتىن 4 ەنەرگيا بلوگىنان تۇرادى، ارقايسىسىنىڭ III+بۋىنىنىڭ ۆۆەر-1200 (ۆودو-ۆوديانوي ەنەرگەتيچەسكي رەاكتور) ءتيپتى رەاكتورلارى بار.
بۇل قازىردىڭ وزىندە ءساتتى جۇمىس ىستەپ تۇرعان جاڭا بۋىن تەحنولوگياسى. رەسەيدە وسى بۋىن رەاكتورلارىمەن ءتورت بلوك جۇمىس ىستەيدى: ارقايسىسى ەكى رەاكتوردان – نوۆوۆورونەج جانە لەنينگراد اتوم ەلەكتر ستانتسيالارىنىڭ الاڭىندا. رەسەيدەن تىس جەردە 2020 جىلدىڭ قاراشا ايىندا بەلارۋس اتوم ەلەكتر ستانتسياسىندا ۆۆەر-1200 رەاكتورىمەن ءبىر ەنەرگوبلوك جەلىگە قوسىلدى.
اەس قۇرىلىسى 2017 جىلعى 11 جەلتوقساندا كۇشىنە ەنگەن كەلىسىمشارتتار پاكەتىنە سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى. كەلىسىمشارتتىق مىندەتتەمەلەرگە سايكەس، رەسەيلىك تاراپ ستانتسيانى سالىپ قانا قويماي، سونىمەن بىرگە اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ بۇكىل ومىرلىك تسيكلىنە رەسەيلىك يادرولىق وتىندى جەتكىزۋدى جۇزەگە اسىرادى، سونىمەن قاتار مىسىرلىق سەرىكتەستەرگە پەرسونالدى وقىتۋعا جانە العاشقى 10 جىلدا ستانتسيانى پايدالانۋ مەن قىزمەت كورسەتۋگە قولداۋ كورسەتەدى. تاعى ءبىر كەلىسىم اياسىندا رەسەي تاراپى ارنايى قويما سالىپ، پايدالانىلعان يادرولىق وتىندى ساقتاۋعا ارنالعان كونتەينەرلەر قويادى.
«روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ ينجينيرينگتىك ديۆيزيونى اتوم سالاسىنىڭ جەتەكشى كومپانيالارىن بىرىكتىرەدى: «اتومسترويەكسپورت» اق (ماسكەۋ، نيجني نوۆگورود، رەسەيدەگى جانە شەتەلدەگى فيليالدار), «اتومەنەرگوپروەكت» اق – بىرىككەن جوبالاۋ ينستيتۋتى (ماسكەۋ، نيجني نوۆگورود، سانكت-پەتەربۋرگ فيليالدارى – جوبالاۋ ينستيتۋتتارى، رەسەيدەگى جانە شەتەلدەگى فيليالدار، ىزدەستىرۋ فيليالدارى) جانە ەنشىلەس قۇرىلىس ۇيىمدارى.
ينجينيرينگتىك ديۆيزيون رەسەيدە جانە باسقا ەلدەردە جوعارى قۋاتتى اەس سالۋ بويىنشا جوبالاردى ىسكە اسىرادى، جوبانى باسقارۋ مەن جوبالاۋدى قوسا العاندا، قۇرىلىس قىزمەتتەرىنىڭ تولىق سپەكترىن كورسەتەدى جانە كۇردەلى ينجەنەرلىك وبەكتىلەردى باسقارۋ ءۇشىن Multi-d تەحنولوگيالارىن دامىتادى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
