ەلوردادا "ەل بۇگىنشىل، مەنىكى ەرتەڭ ءۇشىن" اتتى شىعارماشىلىق سايىس ءوتتى

3337
Adyrna.kz Telegram

2022 جىلدىڭ 2 قاراشاسىندا استانا قالاسى ا.سەيدىمبەك اتىنداعى №54 مەكتەپ-ليتسەيدە «قاراشاڭىراق» ۇلتتىق تاربيە بەرۋ مەكتەبىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن، استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150-جىلدىعىنا وراي ەلوردا مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا "ەل بۇگىنشىل، مەنىكى ەرتەڭ ءۇشىن" اتتى شىعارماشىلىق سايىسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى. 

تاعىلىمدى ءىس-شارانى بەلگىلى جۋرناليست، الاشتانۋشى، phD دوكتورى الما سايلاۋقىزى جۇرگىزدى.

الاش يدەياسىن جاڭعىرتقان يگى ءىس-شارانى استانا قالاسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ساكەن ەسىركەپ قۇتتىقتاۋ سوزبەن اشىپ بەردى.

«ءبىز ۇلى تۇلعالارىمىزدى ارقاشان دا ۇلىقتاۋىمىز كەرەك. ولاردىڭ ءومىر جولدارىنان  تاعىلىم الىپ، جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا دارىتىپ، ناسيحاتتاي بەرۋىمىز كەرەك. ۇلت ۇستازى احمەت  بايتۇرسىنۇلى ءوزىنىڭ سانالى عۇمىرىندا زاماننىڭ قيىندىعىنا قاراماستان تۇتاس عىلىمي ينستيتۋتتار، اكادەميالار جاسايتىن دۇنيەنى جالعىز ءوزى جاساپ كەتتى. ءتىل ءبىلىمىنىڭ نەگىزىن قالادى، ءالىپبيىمىزدى جاسادى، قالامگەرلىگى، عالىمدىلىعىمەن قاتار قايراتكەرلىگى دە ۇلت تاريحىنان ويىپ ورىن الدى. احمەت بايتۇرسىنۇلى ءوز ەڭبەكتەرىندە تۇتاس ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردى بارىنەن جوعارى قويدى. سوندىقتان دا ول ومىرشەڭ، ەشقاشان ولمەيدى. بيىل ۇلت ۇستازىنىڭ مەرەيتويى حالىقارالىق دەڭگەيدە تويلاندى. قالامىزدا كوشەگە، مەكتەپتەرگە احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ ەسىمى بەرىلىپ، ەسكەرتكىشتەر ورناتىلىپ جاتىر. بيىلعى جىلدىڭ سوڭىندا استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن انكارا قالاسىندا دا الاش ارىسىنا ارناپ ەسكەرتكىش بوي كوتەرەدى دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. ارينە مۇنداي ىستەر قۇپتارلىق، دەگەنمەن ەڭ باستىسى ۇلت ۇستازىنىڭ بىزگە اماناتتاپ كەتكەن وسيەتتەرىن ورىنداۋىمىز قاجەت-اق. بۇگىندە ەلوردا مەكتەپتەرى اراسىندا ءوتىپ جاتقان ونەگەلى شارامىز دا وسى ۇلى ماقساتتى العا قويىپ، وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بويىندا الاش رۋحىن وياتىپ، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەپ جاتقانى قۋانتارلىق جاعداي. ارينە، احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ ولەڭدەرىن وقىپ، مىسالدارىن ايتۋمەن قاتار ونى وسىنداي تەاترلاندىرىلعان قويىلىم ارقىلى كورسەتۋ بالالارعا ەرەكشە اسەر قالدىرىپ، ونەگە بەرەرى ءسوزسىز. بۇگىنگى تاعىلىمى مول شاراعا ساتتىلىك تىلەيمىن. قاتىسۋشىلار ونەرلەرىڭىز ورگە ءجۇزسىن! شارا جوعارى دەڭگەيدە وتەدى دەپ سەنەمىن»، - دەدى ساكەن ەسىركەپ.

جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا رۋح سىيلاعان شاراعا كەلگەن جۇرتقا «شابىت» ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى، ءداستۇرلى ءانشى ايزيا وتەبالى «سالەم، قازاقستان» تەرمەسىمەن جىر شاشتى. ەلوردا بيلەر كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، باتاگوي قاريا وتەگەن ايشۋاقۇلى 100-گە جۋىق تالانتتار جينالعان سايىس قاتىسۋشىلارىنا ساتتىلىك تىلەپ، اق باتاسىن بەردى.

احمەت بايتۇرسىنۇلى: «اركىم ءوزى جاقسى بىلەتىن نارسەسىن سىناۋى كەرەك» دەمەكشى، سايىستا م.س.نارىكباەۆ اتىنداعى كازگيۋ ۋنيۆەرسيتەتى، Teaching professor, تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى يزاتحان مەدەشوۆا، ەلوردا بيلەر كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، ارداگەر ۇستاز، تاريحشى  قاجىمۇرات ءناسيۇلى، استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ايگەرىم مولداباەۆا،  استانا قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ ادىسكەرى ءاليا جاڭاباەۆا جانە «قارا شاڭىراق» ۇلتتىق تاربيە بەرۋ مەكتەبىنىڭ جەتەكشىسى تۇرار ساتتارقىزى سىندى ءوز سالاسىنىڭ بىلگىر ماماندارى، اسىل ۇستازدارى مەن ۇلت جاناشىرلارى ءادىل-قازىلىق ەتىپ، الاش اماناتىن ارقالاعان جاس دارىندارعا ءادىل باعاسىن بەردى.

كەلەسى ءسوز كەزەگى «بىلىمگە باۋلۋدىڭ بەلسەندى ءادىسى – ويىن-ساياحات، ويىن-قويىلىم» دەپ بىرنەشە جىل بويى تاريح ءپانىن جاستاردىڭ ساناسىنا تىڭ ادىسپەن ءتيىمدى ءسىڭىرىپ كەلە جاتقان بۇگىنگى باس تورەشى يزاتحان بەلقوجاقىزىنا بەرىلدى.

«ۇلتقا جانى اشىعان ۇستازىمىزدىڭ مەرەيتويىنا وزىندىك ۇلەس قوسۋعا كەلىپ وتىرعان بارشاڭىزعا راقمەت. وسىنداي ءىس-شارانىڭ باستاماشىسى بولعان «قارا شاڭىراق» ۇلتتىق تاربيە بەرۋ مەكتەبىنە وتە ريزامىن. ءوز تاجىريبەمدە ستۋدەنتتەرگە تاريحتى قويىلىم ارقىلى تانىتۋدى 2013 جىلدان باستاپ ەدىم. مىسالى، جىلدا 1-كۋرس ستۋدەنتتەرىن تاريحي ورىندارعا اپارامىن، عىلىمي، ادەبي ەڭبەكتەردى وقىتامىن، وسىنىڭ ناتيجەسىندە زەرتتەۋ جۇرگىزەمىز. ياعني تاريحي دەرەككە سۇيەنىپ ءتۇرلى تاقىرىپتا تەاترلاندىرىلعان قويىلىمدار قويامىز. بۇگىن مىنە «قارا شاڭىراق» ۇلتتىق تاربيە بەرۋ ۇجىمى مۇرىندىق بولىپ، ەلوردا مەكتەپتەرى اراسىندا وسىنداي شىعارماشىلىق سايىستىڭ بولايىن دەپ جاتقانىنا قۋانىپ وتىرمىن. ەكىنشى جاعىنان قوبالجىدىم... ويتكەنى، تاريحي قويىلىم كورسەتۋ وڭاي ەمەس. قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى مەكتەپ وقۋشىلارى. ولاردىڭ اكتەرلىك قابىلەتتەرى شىڭدالماعان. دەسە دە، ەڭ باستىسى ولار دا جۇرەك بار. ەگەر دە تاريحي مالىمەتتەردى بالالار جۇرەگىنەن وتكىزىپ، بويلارىنا سىڭىرسە، ولاردا جاساندىلىق بولمايدى.  تاريحتى ساحنالىق قويىلىم ارقىلى جەتكىزۋ وتە ناتيجەلى دۇنيە. ءبىز ستۋدەنتتەرىمىزدىڭ مەملەكەتتىك ەمتيحاندا ەسسە جازعان كەزدە بايقايمىز. وقۋشى ءوزىنىڭ العان مالىمەتىن ەرتەگى ەمەس، اڭگىمە ەمەس، ارگۋمەنت ارقىلى جينايدى. ياعني تەوريالىق ارگۋمەنتاتسيا فاكتىلىك ارگۋمەنتاتسيامەن جالعاسىن تابادى. بۇگىنگى جاستاردى اۋديتورياعا تىعىپ الىپ، ۇزىن-سونار لەكتسيالار وقۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. ولار وتكەن تاريحتى كوزبەن كورىپ، قولىمەن ۇستاپ، تانۋى كەرەك»، - دەپ يزاتحان بەلقوجاقىزى ءوزىنىڭ جۇرەكجاردى لەبىزىن ءبىلدىردى.      

 

ايتا كەتەيىك، اتالمىش شىعارماشىلىق سايىستىڭ باستى ەرەكشەلىگى - ەلوردانىڭ 100-گە تارتا تالانتتى مەكتەپ وقۋشىلارى ۇلت ۇستازىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان تەاترلاندىرىلعان قويىلىم كورسەتتى. سايىسقا  احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى №48 مەكتەپ-ليتسەي، مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى №86 مەكتەپ-گيمنازيا، قادىر مىرزا ءالى اتىنداعى «BINOM SCHOOL» مەكتەپ-ليتسەيى، №60 مەكتەپ-ليتسەي، اباي قۇنانبايۇلى اتىنداعى №87 مەكتەپ-گيمنازيا، ءنازىر تورەقۇلوۆ اتىنداعى №35 مەكتەپ-ليتسەي، №88 مەكتەپ-ليتسەي، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ اتىنداعى №93 مەكتەپ-ليتسەي، ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى №80 مەكتەپ-گيمنازياسى، №24 ورتا مەكتەپ، اقسەلەۋ سەيدىمبەك اتىنداعى №54 مەكتەپ-ليتسەي جانە احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى «BINOM SCHOOL» مەكتەپ-ليتسەيى قاتىستى. وسىلايشا  احمەت بابامىزدىڭ وسيەتىنە ادالدىق تانىتىپ، الاش مۇراسىن ىزدەۋشى 12 ءبىلىم ورداسىنان كەلگەن دارىندى وقۋشىلار بۇگىنگى شىعارماشىلىق باسەكەدە باق سىناستى.

«بۇگىن ەڭسەلى ەلوردامىزدىڭ مەكتەپتەرى اراسىندا ەرەكشە ءبىر سايىس وتكەلى وتىر. بۇل سايىستىڭ باستى ماقساتى - ۇلى ۇستاز،  ۇلتتى رۋحاني كوتەرۋگە كوپ كۇش جۇمساعان الاش قايراتكەرى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ اعارتۋشىلىق باعىتتاعى مۇرالارىن وسكەلەڭ ۇرپاققا ناسيحاتتاۋ، جاس ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، انا ءتىلىن، ۇلتتىق قۇندىلىعىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. ايتا كەتەرلىگى، احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ تۇلعالىق بولمىسىن اشۋدا مۇنداي ساحنالىق قويىلىمدارعا نەگىزدەلگەن شىعارماشىلىق سايىستار جوعىمىزدى تۇگەندەپ، جاس ۇرپاققا وتكەنىمىزدى تانىتارى ءسوزسىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى شارا ۇيىمداستىرۋشىسى، «قاراشاڭىراق» ۇلتتىق تاربيە بەرۋ مەكتەبىنىڭ جەتەكشىسى تۇرار ساتتارقىزى.

سايىسقا وقۋشىلارىن قۋانا-قۋانا قاتىستىرۋعا نيەت بىلدىرگەن جاڭاشىل ۇستازدار «قالامىزدا بۇرىن-سوڭدى مۇنداي شىعارماشىلىق سايىس وتكىزىلمەگەنىن العا تارتىپ، ۇيىمداستىرۋشىلارعا شەكسىز العىستارىن ءبىلدىردى.

اتالمىش سايىس 2 ءبولىمدى قامتىدى.

1-ءبولىم: «ۇلتقا قىزمەت – ءار قازاق بالاسىنا مىندەت» اتتى ساحنالىق قويىلىم دەپ اتالدى. 100-گە جۋىق تالانتتار جينالىپ، باق سىناسقان شىعارماشىلىق سايىستا بارلىق مەكتەپتەن جينالعان وقۋشىلار ا.بايتۇرسىنۇلىنىڭ شىعارمالارىنان (مىسال (اۋدارما), ماقالا، پۋبليتسيستىك تۋىندى، ولەڭ) وزدەرىنە ۇناعان تۋىندىنى تاڭداپ، قويىلىم قويدى. قويىلىم ا.بايتۇرسىنۇلىنىڭ ومىرلىك ماقساتىن، ۇستانىمىن، كوزقاراسىن، سىڭىرگەن ەڭبەگىن اشىپ كورسەتۋگە باعىتتالدى. قازىلار القاسى تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى، اكتەرلىك شەبەرلىگى، ساحنالىق وبراز، ديكتسيا، ت.س.س. كريتەريلەر بويىنشا جاس تالانتتاردى باعالاپ، ءادىل تورەشىلىك ەتتى.

2-ءبولىم: «ۇلت ۇستازىنا حات» دەپ اتالدى. سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلار 1-بولىمدەگى كوتەرىلگەن جايتتىڭ ماڭىزى مەن بۇگىنگى زامانداعى كورىنىسى تۋرالى مونولوگ وقىپ، ۇلت ۇستازىنا تولعانىسقا تولى حات جولدادى. حاتتا قازىرگى قوعامدى الاڭداتقان ماسەلەلەردى كوتەرىپ، تاۋەلسىز ەلدىڭ بۇگىنگى ۇرپاعى رەتىندە بولاشاققا قاتىستى ءوز ۇسىنىستارى مەن ماقساتتارىن جەتكىزدى. قازىلار القاسى مونولوگتى كرەاتيۆ، الدىڭعى قويىلىممەن بايلانىستىلىعى، ۇسىنىستىڭ وزەكتىلىگى، ت.س.س. كريتەريلەر بويىنشا باعالادى.

تاعىلىمدى دا تارتىستى وتكەن سايىستا قازىلار القاسى جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار جەڭىمپازداردى انىقتاپ، جۇلدەگەرلەردى بەلگىلى سۋرەتشى گۇلنازىم ومىرزاقتىڭ ۇلتتىق ناقىشتاعى كارتينالارىمەن جانە اعاش شەبەرلەرىنە ارنايى جاساتقان قازاقي كۋبوكتارمەن، ديپلومدارمەن جانە العىسحاتتارمەن ماراپاتتادى.

باس جۇلدەنى اباي قۇنانبايۇلى اتىنداعى №87 مەكتەپ-گيمنازياسى قانجىعاسىنا بايلادى.

I ورىندى جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ اتىنداعى №93 مەكتەپ-ليتسەيى يەلەندى.

II ورىن ءنازىر تورەقۇلوۆ اتىنداعى №35 مەكتەپ-ليتسەيگە بۇيىردى.

ال III ورىندى احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى «BINOM SCHOOL» مەكتەپ-ليتسەيى الدى.

كورەرمەندەردىڭ جۇرەگىنەن ورىن تاپقان مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى №86 مەكتەپ-گيمنازياسى «كورەرمەن كوزايىمى» ارناۋلى نوميناتسياسىمەن ماراپاتتالدى.

سونىمەن قاتار شىعارماشىلىق سايىسقا قاتىسقان 100-گە وقۋشىلاردىڭ بارلىعىنا العىس حاتتار تابىستالىپ، كوماندالارىنا كىتاپتار سالىنعان «قازاقشا سويلەيىك» ەكوشوپەرلەرى تارتۋ ەتىلدى.

سونداي-اق ۇرپاققا الاش يدەياسىن ناسيحاتتاپ، وسىنداي ونەگەلى شاراعا دايىنداعان ۇستازدار دا ماراپاتتان تىس قالمادى. «ۇزدىك ۇستاز» نوميناتسياسىن №24 ورتا مەكتەپتىڭ مۇعالىمى جانەل تىنىمبايقىزى كالمانوۆا ماراپاتتالدى.

قالعان ۇستازداردىڭ بارلىعى استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ ارناۋلى العىس حاتتارىنا يە بولدى.

شارا سوڭىندا قاتىسۋشىلار شىعارماشىلىق سايىستىڭ ءادىل ءارى اشىق وتكەنىن اتاپ ءوتىپ،  ۇيىمداستىرۋشىلارعا شىنايى ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى جانە الداعى ۋاقىتتا مۇنداي يگى باستامالار جالعاسىن تاپسا دەگەن تىلەكتەرىن جەتكىزدى.

زارينا اشىربەك،

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر